Adolescentie
De ontwikkelingsfase tussen de kindertijd en volwassenheid, die loopt van
ongeveer 12 tot ongeveer 22 jaar. Gedurende de adolescentie treden
voorspelbare fysieke, neurologische en psychologische veranderingen op,
die tot uiting komen in gedrag, gedachten, behoeften en gevoelens. Op
grond van deze veranderingen worden binnen de adolescentie drie
periodes onderscheiden:
In de vroege adolescentie (oftewel pubertijd) (tussen 12 en 15 jaar)
staan de lichamelijke groei en rijping en de daarmee verbonden
psychoseksuele ontwikkeling centraal. Ook komt het
losmakingsproces tussen de adolescent en zijn ouders op gang.
Voor de middenadolescentie (tussen 15 en 18 jaar) is typerend dat
de adolescent experimenteert met de vele nieuwe
keuzenmogelijkheden.
De late adolescentie (tussen 18 en 22 jaar) staat voor velen in het
teken van het aangaan van verplichtingen op het gebied van
maatschappelijke positie en persoonlijke relaties.
Sturm und drang
Biologisch perspectief: stanley Hall: ‘adolescentie is fase van emotionele
labiliteit, spanning en beroering: ‘storm en stres’ voortkomend uit
genetisch bepaalde biologische veranderingen.
Sociaal cultureel perspectief: cultuurgebonden verschijnsel.
Nature en nurture
Nature: biologische verklaring voor menselijk gedrag – gedrag is
ingegeven door lichamelijke en hormonale veranderingen.
Nurture: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door omgeving
(denk aan opvoeding, woonplaats, maatschappij waarin je opgegroeid
etc.)
Wat is persoonlijkheid eigenlijk?
Persoonlijkheid is het min of meer stabiele unieke patroon van
psychische- en gedragskenmerken van een persoon. Ontstaat vanuit
zowel nature als nurture.
Niet te verwarren met temperament; dit is hoe iemand van nature
zijn gedrag afstemt op de omgeving. Al te zien bij baby’s dus
aangeboren (nature)
The Big Five
Extraversie omgevingsgericht – naar binnen gericht.
Altruïsme dominant – meegaand.
Zorgvuldigheid ordelijk – wanordelijk
Emotionele stabiliteit rust – onrust
Openheid voor ervaring/ideeën vernieuwend – behoudend
,Levensloopschema
Volgens Erikson verloopt de persoonlijkheidsontwikkeling volgens een vast
patroon. In elke fase treedt een bepaald deel van de persoonlijkheid op de
voorgrond. In elke fase zijn bepaalde relaties (personen) belangrijk.
Elke fase kent een ontwikkelingstaak (verwerven passend niveau binnen
fase) en een ontwikkelingscrisis (innerlijke en uiterlijke conflicten bij
verwerven van hoger ontwikkelfaseniveau).
Indien het ontwikkelingsproces goed verloopt, worden waarden en
deugden gevormd. Gaat dit proces niet helemaal goed, dan ontstaan er
‘problemen’.
Ontwikkeling in de adolescentie is het meestomvattend hieruit ontstaat
tevens het gevoel van identiteit.
Identiteit
Identiteit is het constante in je persoonlijkheid. In stadium vijf van
Erikson’s levensloopschema proberen adolescenten uit te vinden wie ze
zijn; met als doel een identiteit te vormen.
Vier aspecten aan het gevoel van identiteit
Besef van continuïteit
Besef van wie je bent, gezien de vele rollen die je speelt en dingen
die je wil en vindt.
Besef van herkenning en erkenning
Besef dat je omgeving je herkent en erkent als uniek persoon
Besef van vrijheid in onafhankelijkheid
Besef van eigen mogelijkheden binnen beperkingen (denk aan
school)
Besef van een zinvolle toekomst
Ontlenen van doelen en idealen aan de wereld van volwassenen
Ontwikkelingscrisis in adolescentiefase is een identiteitscrisis een
afwisseling tussen identiteitsbesef en identiteitsverwarring.
De 8 fasen van de levensloop
Het verwerven van vertrouwen
Het verwerven van autonomie
Het verwerven van initiatief
Het verwerven van constructiviteit of handvaardigheid
Het verwerven van het gevoel van identiteit
Het verwerven van intimiteit
Het verwerven van generativiteit
Het verwerven van integriteit
, Gebieden waarop verwarring kan optreden
Tijdsverwarring
onvoldoende tijdsperspectief hebben.
Verlegenheid
het gevoel van twijfel en schaamte dat ontstaat.
Rolfixatie
het niet gebruikmaken van nieuwe mogelijkheden om te
experimenteren.
Werkverlamming
het gevolg van een gevoel van ontoereikendheid en
minderwaardigheid.
Biseksuele verwarring
jongeren moeten nog uitzoeken hoe zij kunnen en willen voldoen
aan de normen van mannelijkheid en vrouwelijkheid.
Autoriteitsverwarring
het niet accepteren van eigen positie en die van anderen.
Verwarring van waarden
een jongere is niet in staat om de fundamentele waarden en
idealen uit de samenleving in te passen in zijn/haar levensstijl.
Identiteitsstatussen
Naast verwarring, ook drie vormen van identiteitsontwikkeling
Foreclosure
Moratorium
Identity achievement
Samen met identiteitsverwarring noemen we dit identiteitsstatussen
(Marcia)
Foreclosure
Aanpassen aan verwachtingen van de omgeving: hierdoor
experimenteren ze niet met eigen keuzes en doen ze weinig verschillende
ervaringen op. Verschillende ontplooiingsmogelijkheden worden voortijdig
afgesloten.
Moratorium
Time-out in voldoen aan de plichten van volwassenheid. Een periode
van uitstel van keuzes, plichten en verantwoordelijkheden geeft de
adolescent ruimte om te experimenteren met rollen en
keuzemogelijkheden.
Identity achievement
Adolescent maakt eigen keuzes, heeft verwarring overwonnen, neemt
zelf beslissingen en aanvaardt de verantwoordelijkheden die daaruit
komen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manalali. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.98. You're not tied to anything after your purchase.