Macht is de mogelijkheid om de gedragsmogelijkheden van de ander te beperken. Hierbij
hebben we het over de sociale en fysieke macht. Macht is neutraal, maar wordt vaak met
dominantie geassocieerd. Er wordt onderscheid gemaakt tussen gelegitimeerde macht en
niet gelegitimeerde macht. Macht is een relatief en tijdelijk verschijnsel, de machtsbalans
kan veranderen.
● Bijv. de politie heeft gelegitimeerde macht, maar het wordt niet altijd erkend.
Macht kan gebaseerd worden op:
● Bezit: iemand met bezit heeft de middelen om iets tot stand te brengen
● Deskundigheid: Afhankelijk van deskundigheid, dus te richten naar zijn beleid
● Fysiek overgewicht: het is beoogd om gezag uit te stralen
● Kennis en informatie: Binnen organisatie heeft degene met kennis een sleutelpositie
kennis is macht
Afhankelijkheid komt voort uit een behoefte waarvoor je een ander nodig hebt, je hebt een
doel maar je kunt het zelf niet realiseren.
Afhankelijkheid kent twee vormen en twee kanten:
● Fysiek: de vorm: bijv. vluchtelingen hebben die niet, ze zijn na een tsunami afhankelijk
geworden van hulpverleners voor eten, drinken en voedsel. Kant: dat de vluchteling
feitelijk afhankelijk is van de hulpverlener.
● Psychisch: de vorm: iemand moet je erkenning, waardering of liefde geven. Kant:
goedkeuring van de ander die nodig is.
12.2 Macht als tijdsverschijnsel
Na WO II was de samenleving doordenkt van angst en pijn door de macht van de
overheersers. De samenleving was verzuild en iedere zuil had zijn eigen organisatie, politieke
partijen en verenigingen. Binnen de zuil was er normativiteit waaraan je je behoorde te
houden. Er was veel sociale controle en dit was een instrument om de samenleving te
stabiliseren. In de jaren 60 gingen mensen zich afzetten, het principe van autonoom en
mondigheid werd een geaccepteerde waarde van de samenleving. Gelijke behandeling werd
een belangrijke norm
, een belangrijke norm.
12.3 macht, afhankelijkheid en persoonlijkheid
De behoefte om macht uit te oefenen kan gevonden worden in
● Socialisatie of de leefsituatie van de persoon: bijv. als je vroeger kort gehouden bent,
(geen vrijheid om te kiezen wat je wilt) dan is het mogelijk om weerstand te
ontwikkelen tegen autoriteit zelf autoritair worden.
● Verleden: bijv. het zondebokfenomeen vijandig gedrag tegen onschuldig slachtoffer
● Heden:
Concluderend kan je zeggen dat degene die zich richt op macht zelf onvervulde behoefte
heeft. Men zoekt een manier van behoeftevervulling die beschadigend (Destructief) is en
men niet verder brengt. Ook psychische afhankelijkheid heeft te maken met onvervulde
behoeftes. Zowel macht gebruiken als afhankelijk opstellen is verweven met het
ontwikkelingsproces van mensen.
12.4 Destructief en constructief gebruik van macht
De negatieve toon van macht is alleen ontstaan door het negatieve gebruik van macht. In de
situaties gebruiken we woorden zoals machtsmisbruik of machtswellust. Daarbij wordt de
macht gebruikt op een destructieve manier, het is beschadigend voor de ander en draagt niet
bij aan he welzijn van de ander.
● Destructief gebruik van macht is hierbij de persoonlijke achtergrond van de persoon
die de macht uitoefent. Betekenis van destructief is ook afbrekend schadelijk en
vernielend.
● Constructief gebruik van macht zet de opvoeder/hulpverlener zijn invloed in om het
belang van de ander te zoeken, dit is erop gericht zodat zij afhankelijk worden en
meer zelfstandig worden.
12.6 Professioneel gebruik van macht
Enkele conclusies over het professioneel hanteren van macht:
● Gericht op de doelen van de cliënt
● Afgestemd op de behoeften/belangen van de cliënt
● Werker wordt niet gehinderd door eigen gevoeligheid met het thema macht
● Inzet van macht komt voort uit een integere houding van de oprechte betrokkenheid
● Werker handelt bewust, reflecteert en bespreekt dit met collega’s
● Werker legitimeert haar handelen als zij de cliënt beperkt in zijn vrijheid of
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julietrebel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.79. You're not tied to anything after your purchase.