Summary
Samenvatting Financiële Markten Bedrijfskunde TEW
- Course
- Institution
Samenvatting Financiële Markten Bedrijfskunde TEW
[Show more]
Seller
Follow
EllaMaes
Reviews received
Content preview
Financiële marktenDeel 1 Financiële Architectuur
H1 Financiële Architectuur ontstaat niet spontaan
1.1. Intro
• Easterlin (1981): Onderwijs als oorzaak dat de ganse wereld niet op dezelfde manier ontwikkelde
• Sylla (2002) – Goetzman (2017): Het ontstaan van financiële infrastructuur belang voor het groeien
van een economische structuur en welvaart. De landen die nu een hoge welvaart hebben maakten
een financiële revolutie weer.
Financiële (r)evoluties waren voorlopers van economische vooruitgang:
• Financieel system
“the connected universe of financial instruments, financial institutions and financial markets operating
in a given place at a given time, that is, the financial superstructure of the economy.” (Goldsmith
1987, 1)
• Financiele architectuur (infrastructuur) omvat
o Instrumenten
o Markten
▪ Instituties
• Toezicht
1.2. Schuld en ruil liggen (waarschijnlijk) aan de wieg van
onze beschaving
Jager-verzamelaars hadden
• een primitieve sharing economy dat een (relatieve) affluent society/welvaartsmaatschappij en
niet een subsistence economy/overlevingseconomie
• Binnen de leefgemeenschappen na sharing vaak de vorm aan van een gift economy
De financiële concepten van gift economy waren:
• Schuld
o ‘I owe you/You owe me’ (IOU/UOM)
• Interest
o Bij een geschenk daarna geacht meer terug te geven
• Ruil
o ‘trade and walk away’-transactie; de materialen die ze vonden kwamen niet altijd uit
dezelfde streek dat de vondsten werden gedaan.
1.3. Landbouw leidt tot eigendom, handel, vermogen,
belastingen, geld en … lenen
De neolitische revolutie (10 000 – 8000 v.C.)
• Van foerageren naar pastoralisme dank zij de domesticatie van dieren
• Van rondtrekken naar sedentatie
Uitvinding domesticatie: van kleinschalig en eigen tuinbouw naar grootschalig, gesystematiseerde op handel
gerichte landbouw. Er ontwikkelen beschavingen die gekenmerkt zijn door:
• Urbanisatie en territoriale soevereiniteit; verandering van technologie
• Sociale stratificatie (wie leidt volk en wie werkt), door opleggen belastingen
• Langeafstandshandel; extra goederen door elite geïmporteerd (Fenische en Minoïsche zeevaarders
via fenische handelsroutes
• Tellen, boekhouding, schrift en contracten (administratie; als eerste kleitabletten) > data verzameken
en behouden
• Ruilhandel geeft behoefte aan numeraire handel (geld); N-1, het probleem van de niet
samenvallende behoeften
• Daardoor ontstond lenen
1
, • Waardoor risicospreiding (leencontracten; renteconcept) bodemerij was een lening die
een zeevervoerder (scheepseigenaar of reder aanging om een zeereis te kunnen
financieren
Agrarische maatschappijen doen eigendomsconcepten ontstaan:
• Belang van landbouw
• Belang van vee
Sociale stratificatie en machtssystemen (Uruk, Egypte)
1.4. Munten en een eerste vorm van financiële
intermediatie ontstaan
• Eigendom
• Registratie- en teltechnieken
• Schrift
• Boekhouding
• Goederengeld
• Contracten
• Handel
• Vermogen
Registratie- en teltechnieken:
• Vanaf 9000 vChr.
• basisvormen en afbeeldingen als “tokens”
• Klei-enveloppes (“Bullae”) met “tokens” erin
• Vlakke tabletten
• Spijkerschrift ontstaan door te tellen en te rekenen
Nijpend economisch probleem:
• Niet samenvallen van behoeften
o Bij gebrek aan geld na erkenning van 1 goed als numerair
• Waarde toekennen aan goederen was moeilijk
• Graan werd gebruik als waarde (numerair)
• Financiële concepten
o Shât & Deben als rekeneenheden (Egypte) > probleem van de samenvallende
behoeften wordt opgelost
o Codex van Hammurabi: wetgeving Mesopotamië
▪ Contracten (leen en verzekering); renteconcpet
▪ Risicospreiding via bodemrij
Van goederengeld naar munten:
• Schelpen dienden als ‘geld’ en een ketting vormde het concept sparen
o Rekeneenheid (numerair)
o Opslagmiddel van vermogen (store of wealth)
o Ruilmiddel (medium of exchange)
• Lydië (Koning Croesus)
o Zuiveringsproces goud > eerste munten van staters slaan
o Concept: munthuis, goudstandaard
• Galliërs
o Geld > pecunia komt van pecus = schapen (toenmalig ‘geld’)
o Salaris > Romeinse soldaten werden betaald in zout (Salt)
• Grieken
o Eerste financiële intermediairs (avant-la-lettre)
o Eerst vorm rechtspersoon en ‘aandelen’
Geldfuncties:
• Rekeneenheid (numerair)
• Opslagmiddel van vermogen (store of wealth)
2
, • Ruilmiddel (medium of exchange)
Het nadeel van munten in edelmetaal is snoeien (de kanten van de munt er af slijpen)
1.5. Handel doet het eerste chartaal geld en
overdraagbaar handelspapier ontstaan
Handel leidt tot …
• Ontstaan nieuwe steden (geen piramide bouw) na 1000
• Bologna als eerste universiteit
o Luca Pacioli > concepten dubbel boekhouden, winst
o Fibonacci > introductie Hindoe-Arabische getallen + handelsgerichte rekentechnieken
o Van lenen bij FFF naar pandjeshuizen
o Introductie van rekentechnieken
• … Netwerken
o Begin 9e eeuw: ontstaan koopmannen en agentnetwerken
o Uniform rekenmuntstelsen dankzij Karel de Grote
o Interregionale handel (tussen Vlaanderen en Noord-Italië)
o Concept zwart geld (slechte kwaliteit van metalen)
o Bankbiljetten
▪ Ontstaan in China
• … Financiële infrastructuur
o Nood aan wisselaars
o Jaarmarkt Champagne
▪ Minimaliseren te betalen bedrag door max aantal handelaars te betrekken
▪ Jaarmarktbrieven (schuld voor handelaar) werden verhandelbaar > concept wissel
(enkel op einde jaarmarkt)
• Endosseren: overdragen naar een andere partij
o Betalen (vostro) en ontvangen (nostro)
o Van bedragen wordt een saldi bepaald (clearing) waardoor een betaling kon
uitgevoerd worden (settlement)
• Van wisselaars tot merchant-bankiers
o Internationale spelers bezaten het grootkapitaal
o Bv Medici in Italië
• Renteverbod katholieke kerk
o Arabieren losten verbod op d.m.v. quotatie prijsverschil tussen onmiddellijke betaling
en uitgestelde betaling
o Handelskrediet op rente NIET maar via commissie betaling wel
▪ Participeren winsten: Commenda
1.6. Het ontstaan van financiële markten
13de eeuw: Italiaanse stadsstaten geven (perpetuele) overdraagbare obligaties op naam uit (prestiti)
Brugge
• Handel op vaste markt met herbergiers als vertegenwoordigers (rond 1400) en met
een marktregelement
• Brugge verliest vaste markt aan Antwerpen door overstroming (Huis Den Rhyn)
o Eerste handelsbeurs ter wereld aan de Meir
London volgt
• Gresham > ontstaan Londense handelsbeurs (the exchange)
• Consols: perpetuele obligaties (niet opvragen door belegger)
Inval Spanjaarden: verhuis beurs naar Amsterdam (Val van Antwerpen (1585) en sluiting van de Schelde (1587))
Nederlandse republiek
• Introductie provinciale obligaties
• Innovatie
o Lenen met onderpand
o Lijfrenten: keert begunstige z’n leven jaarlijks een rente uit
3
, ▪ Actuariële methoden > Johan De Witt (waardering lijfrente)
o Rechtspersoon en aandelen > kenden ondernemerschap
Verenigd Oost-Indische company
• Soort van ‘joint ventures’
o Iedereen kon vrijwillig/spontaan stoppen
o VOC > men betaalde een som aan de VOC voor een bepaald aandeel, geld terugkrijgen
ging niet (Dari – Mattiacci)
▪ Ontstaan beurs (aandelen terug liquide maken)
▪ Ontstaan dividenden (eerst specerijen)
17e eeuw
• Eerste effectenbeurs Amsterdam
• Speculatie leidt tot crashes
o Tulpmania (massaal investeringen in tulpen rond 17e eeuw)
e
18 eeuw
• Loterijlening: getrokken loten werd uitgekeerd als lijfrente etc.
• Opstellen leningen aan lage prijzen
o Winnaars verkregen bijkomende opbligatie
1.7. Het ontstaan van een centrale bank
• Centrale banken
o Amsterdamse Wisselbank (1606)> niet volwaardige centrale bank
▪ Wisselaar
▪ Introductie giraal geld (rekeningen) & bankgiro’s
o 1e centrale bank: Zweedse rijkbank
▪ Financierde overheid
▪ Introductie papieren geld
1.8. Slotbeschouwing
1. Tulip Mania
2. South Sea /Mississippi Company Bubbles
3. Railway Mania
4. Florida Speculative Building Mania 5. Roaring
1920s/1929
5. Poseidon Bubble
6. Gold
7. Japanese Asset Bubble
8. Dot Com/Tech/Telecoms
9. Global Real Estate/Credit Bubble
10. China/Shanghai Index Stock Bubble
11. Commodity Bubble
12. Oil Bubble
13. Leverage/Derivative/Financial Bubble
H2 Bouwstenen van de financiële architectuur
2.1. Intro
De bouwstenen van de financiële architectuur zijn: betalen, financieren en risicoverschuiving
2.2. Betalen
• Het concept van geld ontstaat door de nood aan een handig betaalmiddel.
• De technologie achter betalen evolueert razendsnel.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EllaMaes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now