LES 1: HERKENNING EN SCREENING
WAT IS INTRAFAMILIAAL GEWELD?
Intrafamiliaal geweld Elk dwingend, intimiderend gedrag dat uitgeoefend wordt tegenover een gezins-
(afgekort IFG) of familielid of (ex-)intieme partner én waarbij dit dwingend intimiderend
gedrag gepaard gaat met geweld of dreiging met geweld en een intrafamiliale
invloed heeft.
Geweld Soorten: Fysiek, psychisch en seksueel geweld, alsook economische verdrukking,
isolatie.
Vormen: Het kan gaan over actief of passief geweld of dreiging met geweld.
Pleging geweld: Zowel door volwassenen als kinderen en adolescenten.
Slachtoffer: Zowel kinderen als volwassenen kunnen slachtoffer zijn.
Soorten slachtoffer: Zowel rechtstreeks als onrechtstreeks slachtoffer van
intrafamiliaal geweld. Getuige zijn van geweld is in die zin ook een vorm van
slachtofferschap.
Intrafamiliaal Zowel partners als ex-partners, ouders (of diegenen die de ouderlijke taak
vervullen) tgo. kinderen, volwassenen tgo. ouderen, kinderen tgo. ouders en
kinderen onderling.
➔ Huisvrienden vallen buiten de afbakening van intrafamiliaal geweld.
Vormen van IFG:
Kindermishandeling Ouder → kind
Oudermishandeling Kind → ouder
Ouderenmishandeling Volw. →oudere
Partnergeweld Ouder → ouder
Siblinggeweld Kind → kind
Partnergeweld Partner → Partner of ex
ENKELE PREVALENTIECIJFERS
SIGNALENLIJST (CASUS EN VOORBEELD SIGNALEN ➔ ZIE SLIDES)
Exploratie van signalen: lijst signalen = puur didactisch
Indien je als HV ongerust bent ➔ Veiligheids- en risicotaxatie!
➔ Geeft u handvaten en overzicht om te beslissen of je iets kan doen en wat je kan doen
BELANG VAN VEILIGHEID - EN RISICOTAXATIE
• Veiligheid vergroten betrokkenen • Juiste hulp implementeren
➔ Hoe? • Minder beoordelingsfouten
➔ Zo snel mogelijk doen ➔ Want objectiever aanpakken
• Voorkomen • Gerichter observeren
• Plan van aanpak
BEPERKINGEN VAN VEILIGHEIDS - EN RISICOTAXATIE (WANNEER NIET UITGEVOERD)
− Protectieve factoren vergeten − Weinig gekend
− Bestaand foutenmarge − Kennis en klinische ervaring nodig
− Geen richtlijn interventie − Soms training nodig
PROTECTIEVE FACTOREN
Niet onderschatten! ➔ “hoe meer beschermende factoren, hoe kleiner het risico” geldt NIET.
Voorbeelden:
• Goed sociaal netwerk
• Open staan voor hulp
• Betrokkenheid
➔ Protectieve factoren zijn er altijd!
RISICOMANAGEMENT
Volgende stap na risicotaxatie. Je hebt een overzicht, maar blijft ongerust.
Verschillende mogelijkheden:
• Verwijderen bv. Arrestatie
➔ Mag pas op een vanaf moment in het proces
• Vermijden bv. Opvangen slachtoffer
➔ Bv. vluchthuizen, wegnemen slachtoffer naar vellige omstandigheden, naar familie als het veilig
genoeg is, anders naar een onbekende plek
• Verminderen bv. veiligheidsplan
➔Minder acute beslissing. Samen met alle partijen een plan opstellen zodat de situatie veilig wordt
2
, Intrafamiliaal Geweld 2021-2022 Jana Vanhoof
IMPLEMENTATIE IN GGZ: KINDREFLEX (ZIE SLIDE )
= Concrete tool rond het detecteren van kindermishandeling
Een opgelegde methodiek die elke HV moet kennen. Staat uitgelegd in website Dit systeem werkt, want
mensen die een psychische kwetsbaarheid hebben een verhoogde risicofactor. LET OP: vooral het niet stabiel
geeft een verhoogde risico, niet de kwetsbaarheid zelf.
Stap 1: in dialoog gaan met de ouders zelf. Stel de vraag hoeveel kinderen de ouders hebben en ga daarin
door. Hoe heb je dat gedaan met je kinderen wanneer je je zo slecht voelde?
Stap 2: kunnen de kinderen eens langskomen? Weten de kinderen het?
Stap 3: bezorgdheid samen met collega's, bespreken met ouder, praktische vragen stellen, concreet kijken of
school op de hoogte moet gesteld worden? Iemand in het gezin aanstellen die misschien hulp kan bieden?
Stap 4: zelf in actie schieten. Organisaties bellen, gesprek organiseren met kinderen erbij. Indien zelf bekwaam,
dan kan je dat als HV zelf opvolgen
Stap 5: acties ondernemen extern
Stap 6: OCJ, VK,... als situatie ernstig is en zware bezorgdheid, wat kan je zelf als HV doen (coach) of iemand
extern overpakken
Een ouder blijft ouder. Dat is vaak de reden dat ze beter willen worden.
RISICOFACTOREN VOOR DADERSCHAP
• Situationele stress – in combinatie met gebrekkige coping
Bv. toename van conflicten in het gezin en de familie, ontslag, armoede, schulden, moeilijkheden met
de kinderen, corona
• Negatieve jeugdervaringen
• Slachtofferschap: pleger- en slachtofferrol ontwikkelen zich in de levensloop vaak als alternerende
rollen
• Alcohol- drug- en medicatiemisbruik
• Sociaal isolement, eenzaamheid, hechtingsproblemen
Stelling: iedereen is een potentiële dader van geweld.
Genetisch vs. omgeving: het is de omgeving dat iets getriggerd heeft zodat je geweld gaat kunnen plegen
UITLOKKENDE FACTOREN
Cluster A: onrecht Onrecht worden aangedaan, voelt zich onrechtmatig behandeld
Cluster B: disrespect
Cluster C: miskenning Niet gezien worden,...
Cluster D: onmacht
MUNCHAUSEN BIJ PROXY (KIJK CASU S)
Munchausen bij Proxy Iemand gaat claimen dat een persoon in de naaste omgeving (vaak ouders) dat die
ziek is. Vaak zijn dat mensen met medische kennis. Zoveel medicatie geven dat die
net niet dood gaat.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janavanhoof. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.