Summary
Samenvatting Psychodiagnostisch Werken 1
- Course
- Institution
Samenvatting psychodiagnostiek in het eerste semester van het eerste jaar toegepaste psychologie.
[Show more]
Seller
Follow
MiraMerel
Content preview
Psychodiagnostisch werkenDeel 1: De psychologische test als wetenschappelijk
meetinstrument
Hoofdstuk 1. Wat is een psychologische test?
= een beoordelingsprocedure die ontworpen is om een psychometrisch onderbouwde maat
van een of meer psychologische eigenschappen te verschaffen.
De tests zijn erop gericht in kaart te brengen hoe mensen onderling van elkaar verschillen
inzake die psychologische eigenschappen. Ze zeggen iets over het kunnen (prestaties) en
zijn (gedragswijze) van mensen. Het gaat dan om het onderzoeken van de interindividuele
en intra-individuele verschillen.
1.1. Een test is een beoordelingsprocedure
Een be-oordeling is geen ver-oordeling! Daarom zouden we beter spreken over ‘het
beschrijven van bepaalde eigenschappen’.
1.2. Een test registreert psychologische eigenschappen
1.2.1. Wat zijn psychologische eigenschappen?
Bij het onderzoeken van menselijke verschillen zijn we dus voornamelijk geïnteresseerd in
hun onderlinge prestaties (kunnen) en hun gedragswijze (zijn). Sommige van die
eigenschappen liggen min of meer vast. We noemen ze psychologische trekken. Andere
eigenschappen kunnen fluctueren in de tijd. Dat zijn toestanden.
Wat alle psychologische eigenschappen met elkaar gemeen hebben, is dat ze niet
rechtstreeks waarneembaar zijn. Het zijn dan ook geen empirisch vaststelbare gegevens
maar abstracte hypothetische constructies. (=uitdaging)
1.2.2. Psychologische eigenschappen moeten geoperationaliseerd worden
Operationaliseren = het hele proces van het meetbaar maken van abstracte hypothetische
constructen.
Er is nood aan empirische vaststellingen om uitspraken te kunnen doen over ons abstract
hypothetisch construct.
Een sleutelbelbegrip daarbij is de validiteit van het meetinstrument. Die geeft aan in hoeverre
het instrument meet wat we ermee beogen te meten.
1.3. Een test levert een psychometrisch onderbouwd meetresultaat op
1.3.1. Psychometrische kwaliteiten
Betrouwbaarheid
= standvastigheid van de meting
Je moet een test meerdere keren kunnen uitvoeren op exact dezelfde manier en
ongeveer hetzelfde uitkomen.
Validiteit
=de test meet wat ze zegt te meten
De betrouwbaarheid van een test kun je
vergelijken met de mate waarin verschillende
1
,schoten naar een doel telkens in elkaars buurt terechtkomen. De validiteit staat dan voor de
mate waarin er raak wordt geschoten, waarin het doel effectief bereikt wordt.
Normering
= een groep waarmee je de bekomen resultaten kan vergelijken
! Representativiteit en voldoende groot om geldige uitspraken te doen !
Betrouwbaarheid, validiteit en normering zijn de drie basisvoorwaarden waaraan een goed
instrument moet voldoen.
Standaardisatie
= een test moet steeds in gelijkwaardige situaties afgenomen worden. (vb. context,
manier van testafname,…)
Objectiviteit
= eenduidig kunnen interpreteren om verschillende interpretaties/resultaten te
vermijden.
Het moet duidelijk zijn hoe de antwoorden op een test in testscores kunnen worden
omgezet, die bovendien ook door iedereen eenduidig te interpreteren zijn.
1.3.2. De psychometrische kwaliteiten worden beschreven in een testhandleiding
1.4. Andere kenmerken
1.4.1. Reikwijdte
= betreft het geheel aan eigenschappen dat erdoor bestreken wordt. Het gaat om zowel het
domein dat de test in kaart brengt, als over de diversiteit aan mensen bij wie hij gebruikt kan
worden.
Psychologische eigenschappen die we meten met een test is het domein.
Soorten mensen die we meten met een test is de diversiteit.
1.4.2. Aanvaardbaarheid
= de mate waarin de cliënt/kandidaat (maar soms ook de psychodiagnosticus zelf) de test
acceptabel vindt om af te nemen.
Dat hangt vaak af van wat de test op het eerste gezicht lijkt te meten, of anders gezegd
welke indruk hij oproept. Dit is de indruksvaliditeit. Het is belangrijk dat de indruksvaliditeit
voldoende is. Als de indruksvaliditeit hoog genoeg is en je kan de relevantie van de test
aantonen, kan je op die manier achterdocht voorkomen.
1.4.3. Onpartijdigheid
= bepaalde groepen mensen vullen items niet systematisch anders in.
Hierbij moeten we opletten voor vertekening (of bias) die door testsituaties, taal en cultuur tot
stand kunnen komen.
Er moet ook voldoende aandacht zijn voor de culturele geladenheid van een test.
1.4.4. Praktische aspecten
Tot slot zijn er ook nog enkele praktische overwegingen die bij de keuze van een test van
invloed kunnen zijn. Het gaat daarbij vooral om een afweging tussen de kosten en de baten
die ermee gepaard gaan.
2
, De kosten mag je letterlijk nemen want tests zijn meestal vrij duur. Om een idee te geven:
voor een WAIS-IV ben je algauw meer dan 2000 euro kwijt bij de aankoop van het
testmateriaal en bijbehorende handleiding.
Tegenover die kosten staan doorgaans toch ook baten. Een dergelijke test kan op een
relatief korte tijd een schat aan informatie opleveren, die weinig doorspekt is met
oordeelsfouten. Bovendien gaat het vaak om informatie die veel moeilijker of misschien zelfs
helemaal niet via klassieke gesprekken of door observatie aan het licht zou kunnen komen.
Hoofdstuk 2: Korte geschiedenis van het psychologisch testen
2.1. De vroege voorlopers
2.1.1. De eerste sporen
De eerste tekenen van testgebruik gaan terug naar het verre China van meer dan 2000 jaar
voor Christus. De keizer liet zijn dienaren daar om de drie jaar onderzoeken met wat ze
omschrijven als een soort vorderingentoets.
In het Oude Testament is er nog steeds een verhaal te vinden van ene Gideon die zijn 32
000 man sterke leger reduceerde op basis van iets dat we tegenwoordig twee selectierondes
op basis van tests zouden noemen.
Tijdens de middeleeuwen gebeurde aan verschillende universiteiten het evalueren van
studenten vooral mondeling, maar toch hadden sommige instellingen, zoals Bologna en
Leuven, al een behoorlijk formeel karakter.
2.1.2. Fysiognomie en frenologie
De gelaatsanalyse of fysiognomie is de leer die ervan uitgaat dat intellectuele of
karaktereigenschappen afgeleid kunnen worden uit de fysieke kenmerken van de vorm of de
expressie van iemands gezicht.
De eerste interesse bij de fysiognomie zou volgens de Amerikaanse schoolpsycholoog R.
Gregory (2011) al te vinden zijn bij de Griekse wijsgeer Aristoteles (384-322 v.C.).
De vader van de frenologie (of schedelleer) was de Duitser F.J. Gall. Hij was van mening dat
verschillende psychologische vermogens zijn gelokaliseerd in bepaalde hersengebieden.
Deze zouden achterhaald kunnen worden door schedelonderzoek (of cranioscopie).
2.2. Een aarzelende start
2.2.1. Francis Galton
Een bijzondere interesse legde hij aan de dag voor de verschillen op het gebied van de
intelligentie.
Hij was een sterke pleiter voor het sociaal darwinisme en eugenetica:
Het sociaal darwinisme was een stroming binnen de sociale wetenschappen die de
principes van Darwin onverkort toepaste op sociale entiteiten zoals volkeren en
sociale klassen. Naast erfelijkheid van fysieke kenmerken ook erfelijkheid van
mentale eigenschappen (vb. intelligentie). Deze verschillen zijn aanwezig tussen
groepen mensen.
De bedoeling van de eugenetische beweging bestond erin om allerlei maatregelen te
bedenken en te propageren om de menselijke soort te verbeteren. Het betekent
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MiraMerel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now