5
INTRODUCTIE
Schakelingen
AUTOMATISCH REGELEN
In veel apparaten zit een schakeling die iets kan detecteren en daarop
kan reageren. Dankzij die schakeling kan een apparaat zelfstandig
taken uitvoeren zoals stationspoortjes openen, frisdrank verkopen,
alarm slaan, de temperatuur regelen en een lamp aandoen.
Wat weet je al over
schakelingen? 172
THEORIE
1 Lading en spanning 173
2 Weerstand 180
3 Werken met weerstanden 188
4 Automatische schakelingen 197
PRAKTIJK
Speuren naar metalen 206
,
, HOOFDSTUK 5 Schakelingen
Wat weet je al over schakelingen?
OPDRACHTEN VOORKENNIS
1 Koppel de juiste component aan elk symbool.
A ⃝ ⃝ 1 batterij
B ⃝ ⃝ 2 lampje
C A ⃝ ⃝ 3 led
D A
V ⃝ ⃝ 4 schakelaar
open
E dicht ⃝ ⃝ 5 spanningsmeter
F ⃝ ⃝ 6 stroommeter
2 Onderstreep de soorten straling die het menselijk oog kan waarnemen.
ir-straling – licht – uv-straling
3 Je kunt de spanning over een draad meten met een spanningsmeter en de stroomsterkte
door een draad met een stroommeter.
Teken in figuur 1 de symbolen voor de beide meters op de juiste plaats.
A
V
figuur 1 Spanningsmeter en
stroommeter in een schakeling.
4 In een parallelschakeling verdeelt de spanning / stroomsterkte zich over alle vertakkingen.
De spanning / stroomsterkte is bij deze schakeling gelijk voor alle vertakkingen.
In een serieschakeling is de spanning / stroomsterkte door de gehele schakeling
gelijk. Hier verdeelt de spanning / stroomsterkte zich over de verschillende
schakelcomponenten.
, HOOFDSTUK 5 Schakelingen
1 Lading en spanning
LEERSTOF
1 Je kunt een pvc-buis negatief laden door er met een wollen doek over te wrijven.
a De deeltjes die hierbij van het ene naar het andere voorwerp ‘overspringen’
heten
elektronen .
b Deze deeltjes gaan van de buis naar de doek / van de doek naar de buis.
c De wollen doek krijgt daardoor een
positieve lading.
2 Beantwoord de volgende vragen.
a Waaraan kun je merken dat een voorwerp elektrisch geladen (statisch) is?
Het voorwerp trekt dan andere voorwerpen aan of er springen vonkjes
over naar andere voorwerpen.
b Waarom mislukken proeven met geladen voorwerpen vaak bij regenweer?
Voorwerpen verliezen dan gemakkelijker hun lading.
c Wat weet je over de hoeveelheid lading in een voorwerp dat neutraal is?
Dit voorwerp bevat evenveel positieve als negatieve lading.
d Hoe komt het dat je soms een schok voelt als je na een rit uit de auto stapt?
Tijdens het rijden kan een auto een spanning opbouwen. Als je uitstapt,
ontlaadt de auto zich via je lichaam.
TOEPASSING
3 Bij helder vriesweer is de luchtvochtigheid laag. Je kunt dan goed merken dat voorwerpen
door wrijving elektrisch geladen worden.
Op welke manier(en) kun je merken:
a dat je haar en kam geladen worden als je je haar kamt?
Je hoort geknetter en je haar blijft aan de kam kleven.
b dat een fleecetrui geladen wordt als je hem over je hoofd uittrekt?
Je ziet vonkjes tussen je hoofd en fleecetrui, hoort geknetter en voelt
een tinteling.
c dat een strook plakband geladen wordt als je hem lostrekt van de rol?
De strook plakband plakt ook met de niet-plakkant aan je vingers.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jan1233. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.17. You're not tied to anything after your purchase.