Samenvatting geschiedenis hoofdstuk 1 Jagers en Boeren.
1.1 de agrarische revolutie.
Voor ons lijkt het logisch dat jagers-verzamelaars zijn overgestapt op landbouw. We gaan er
automatisch vanuit dat dit een positieve vooruitgang was. Maar is dat wel zo? Onderzoek
heeft uitgewezen dat boeren harder moeten werken om aan voedsel te komen. Wat is dan
de reden dat de mens destijds naar landbouw is overgestapt?
Tussen 9000 en 6000 vc ontstonden in het Midden-Oosten landbouwsamenlevingen, in een
gebied dat de Vruchtbare Halvemaan wordt genoemd. Rond 7000 vc verspreidde de
landbouw zich naar Noord-Afrika en rond 6000 vc naar Europa.
Voor de landbouw was er geen andere bestaanswijze dan jagen en verzamelen. De Homo
habilis was bijvoorbeeld al een jager-verzamelaar. Onze soort, de homo sapiens ontstond
net als de homo habilis in Afrika en trok vervolgens ook naar Azië en Europa.
Kenmerken van de Jagers-verzamelaars zijn:
- ze leefden een nomadisch bestaan en woonden in grotten, hutten en tenten.
- Ze leefden in kleine groepen van zo’n 20 a 30 mensen aangezien het niet handig is
om met een grote groep rond te trekken.
- De sociale verschillen waren klein.
- Er was een taakverdeling, bijvoorbeeld tussen de mannen en vrouwen.
- Groepen dreven onderling ruilhandel.
Homo sapiens maakte in vergelijking met zijn voorgangers meer gespecialiseerde
gereedschappen en wapens. Ook maakten ze als enige grotschilderingen. De mensen die
deze schilderingen maakten leefden in de prehistorie, want zij kenden het schrift nog niet.
Daardoor hebben we niet veel betrouwbare bronnen uit die tijd.
De overgang naar de landbouw is een van de belangrijkste gebeurtenissen uit de prehistorie
geweest. Maar waarom maakten mensen deze overstap? Archeologen vermoeden dat de
landbouw als eerst plaats vond in het midden oosten. Er ontstond vruchtbaar gebied en de
natuur leverde zoveel voedsel op dat mensen besloten zich voor een lange tijd te vestigen.
Toen er droogte ontstond waren de mensen gewend in een vaste nederzetting te wonen en
besloten daarom een andere oplossing te zoeken: de natuur bewerken en zelf voedsel te
gaan produceren. Een andere reden zou kunnen zijn dat de bevolking zo erg groeide dat de
natuur dit niet bij kon houden en dat er toen voedsel geproduceerd moest worden.
In andere gebieden ontstond ook landbouw, het verschil is alleen dat in de andere regios
eerst dorpen ontstonden en er pas daarna echt gewassen werden verbouwd. Blijkbaar
bleven die jagers lang genoeg om de oogst af te kunnen wachten, en trokken zij daarna
verder. Sommige mensen leefden dus van een combinatie van jacht en landbouw.
Uiteindelijk gingen deze mensen zich meestal ook volledig op landbouw richten.
, Voor veel mensen betekende de uitvinding van de landbouw een overschakeling van een
zwervend naar een gevestigd (sedentair) bestaan. Ze moesten namelijk in de buurt van hun
akkers blijven. De manier van leven veranderde zo ingrijpend, dat we spreken van de
agrarische revolutie. Kenmerkend is dat de mens de natuur steeds meer naar zijn hand ging
zetten. Bossen veranderden ik akkers, grasvlakten in graanvelden en er verschenen meer
dorpen. Verder had het nog een aantal andere positieve en negatieve gevolgen:
- Er ontstond een snelle bevolkingsgroei. Door het beschikbare voedsel konden meer
monden gevoed worden. Bovendien konden vrouwen meer kinderen krijgen dan in
het jagers-verzamelaars leven, waardoor het geboortecijfer steeg.
- Het sedentaire bestaan bevorderde de ontwikkeling van veeteelt voor vlees, melk,
leer en trekkracht.
- De nieuwe levenswijze stimuleerde de uitvinding van nieuwe technieken en
gereedschappen. Denk aan aardewerk
- Gezondheidsklachten zoals rugklachten door het voorovergebogen werk maar ook
meer infecties. De infecties kunnen zich namelijk sneller verspreiden doordat mensen
zo dicht op elkaar leven. Bovendien bracht het vee veel ziektes mee.
- Grote kans op ondervoeding, in het begin verbouwden de boeren maar een beperkt
aantal gewassen. Wanneer een gewas mislukte dreigde direct het gevaar van een
hongersnood.
- Meer sociale ongelijkheid, door verschil in succes van akkers. Hierdoor ontstond ook
voor het eerst een hiërarchie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller meijke2311. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.