Socialezekerheidsrecht
Participatiewet
De Participatiewet is een sociale voorziening en wordt uitgevoerd door de
gemeenten. De Participatiewet verleent financiële bijstand aan mensen
die zelf onvoldoende bestaansmiddelen hebben, dus niet voldoende
inkomen en vermogen. De Participatiewet is dus een vangnet en daarmee
ook het sluitstuk van de sociale zekerheid. De volgende kenmerken horen
bij de Participatiewet:
- Eigen verantwoordelijkheid,
- Complementariteit (de Pw is een aanvulling),
- Noodzakelijkheid,
- Individualisering,
- Ondersteuning bij het vinden en behouden van werk.
De burger heeft dus een eigen verantwoordelijkheid om er alles aan te
doen wat nodig en mogelijk is om in de kosten van het eigen bestaan te
voorzien. Pas als blijkt dat dit niet mogelijk is en er niet op een andere
regeling beroep kan worden gedaan, dan kan er aanspraak gemaakt
worden op de Participatiewet.
Soorten bijstand
Bijstand bestaat uit algemene bijstand (art. 5 onder b jo. art. 11 Pw) en
bijzondere bijstand (art. 5 onder d jo. art. 35 Pw). Algemene bijstand wordt
maandelijks uitbetaald en is een bedrag waarmee de dagelijkse kosten
betaald kunnen worden. Bijzondere bijstand is een incidentele uitbetaling
en dient na een calamiteit of een samenloop van onvoorziene
omstandigheden.
Uitvoering en aanvraag bijstand
De Participatiewet wordt uitgevoerd door de gemeenten, waardoor het
mogelijk is dat gemeenteraden verschillende verordeningen opstellen. Het
beleid wordt door het college van burgemeester en wethouders (het
college) bepaald. Een beslissing over het wel of niet bijstand verlenen,
neemt het college. Het college is dan een bestuursorgaan in de zin van de
Awb (art. 1.1. lid 1 sub a Awb).
Als er een aanvraag voor algemene bijstand wordt gedaan, dan wordt er
eerst getoetst of de aanvrager recht heeft op een voorliggende regeling.
Het aanvragen van de algemene bijstandsuitkering gaat digitaal via de
DigiD (art. 41 lid 1 Pw). In bepaalde gevallen kan iemand direct bij het
college de algemene bijstand aanvragen, bijvoorbeeld iemand die uit
principe geen gebruik wil maken via de digitale weg. Algemene bijstand
voor een dakloze wordt wel bij het college aangevraagd (art. 40 lid 1 jo.
art. 41 lid 2 Pw). De bijstandverlening aan daklozen is de taak van
centrumgemeenten (art. 11 Besluit Pw). Centrumgemeenten zijn
aangewezen gemeenten die bijstand verlenen aan daklozen.
, Een aanvraag voor bijzondere bijstand kan rechtstreeks bij het college
worden aangevraagd (art. 41 lid 2 Pw).
Jongeren onder de 27 jaar kunnen pas vier weken na het melden voor de
algemene bijstand een aanvraag indienen (art. 41 lid 4 Pw). Bij de
aanvraag voor bijzondere bijstand geldt dit niet.
Beslissing op aanvraag
Een beslissing op een aanvraag kan soms lang duren. In veel gevallen
wordt er binnen vier weken na de aanvraag door het college een
voorschot aan de aanvrager verleend (art. 52 Pw). Als er geen voorschot
door het college wordt verleend, dan kan er een beroep op de commissaris
van de Koning worden gedaan (onverwijlde bijstand, art. 81 Pw).
Algemene bijstand
Voorwaarden algemene bijstand
Om in aanmerking te komen voor algemene bijstand, moet er aan een
aantal voorwaarden worden voldaan:
- De aanvrager moet tot de kring van rechthebbenden behoren (art.
11 Pw),
- De aanvrager moet niet uitgesloten zijn van het recht op bijstand
(art. 13 Pw),
- De aanvrager moet geen bijstand aanvrager voor niet- noodzakelijke
kosten (art. 14 Pw),
- De aanvrager moet geen beroep kunnen doen op een voorliggende
voorziening (art. 15 Pw).
Iemand kan niet voldoen aan deze voorwaarden, maar toch recht op
bijstand hebben als er sprake is van dringende redenen (art. 16 Pw).
Kring van rechthebbenden (art. 11 Pw)
Het recht op bijstand geldt voor de Nederlander die in Nederland
woonachtig is en voor vreemdelingen die in Nederland wonen en
rechtmatig verblijven (art. 11 lid 2 en lid 3 Pw). Algemene bijstand wordt
uitsluitend verleend als er niet in de algemeen noodzakelijke kosten kan
worden voorzien (art. 11 lid 1 jo. art. 5 onder b Pw).
Geen uitsluitingsgrond (art. 13 Pw)
Het recht op bijstand geldt voor de Nederlander die geen uitsluitingsgrond
heeft van het recht op bijstand. Iemand kan uitgesloten zijn als er sprake
is van langer dan vier weken verblijf buiten Nederland, jonger zijn dan
achttien jaar, detentie etc. (art. 13 lid 2 Pw).
Geen niet- noodzakelijke kosten (art. 14 Pw)
Het recht op bijstand geldt als er sprake is van noodzakelijke kosten. De
noodzakelijke kosten zijn afhankelijk van plaats, tijd en de
omstandigheden van de belanghebbende (art. 14 onder b Pw).
Geen voorliggende voorziening (art. 15 Pw)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sirienmehanna. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.64. You're not tied to anything after your purchase.