Summary
Samenvatting Personen-, Familie- en Erfrecht 2e jaar
- Course
- Institution
Samenvatting Personen-, Familie- en Erfrecht 2e jaar
[Show more]
Seller
Follow
sirienmehanna
Reviews received
Content preview
Samenvatting personen- familie- en erfrechtWeek 1: Hoofdstuk 1.1 en Hoofdstuk 1.5.3
Geboorte
De geboorte is een belangrijk juridisch moment. Met de geboorte van een kind is
er een nieuw rechtssubject (een natuurlijk persoon in juridische zin) ontstaan.
Hiermee wordt het kind een drager van rechten en plichten.
Voordat een kind wordt geboren, wordt het kind al als reeds geboren aangemerkt
(art. 1:2 BW). Zo kan een ongeboren vrucht al erfgenaam zijn en kan het erkend
worden. Als het kind dood ter wereld komt, dan wordt het geacht nooit te hebben
bestaan.
Met de geboorte van een kind ontstaan er allerlei familierechtelijke betrekkingen
(art. 1:197 BW). Als het kind wordt geboren binnen een huwelijk, dan krijgt het
automatisch een vader en een moeder (art. 1:198 sub a en art. 1:199 sub a BW).
Bloed- en aanverwantschap
De ouders van het geboren kind zijn eerstegraads bloedverwanten en de
grootouders zijn tweedegraads bloedverwanten (art. 1:3 lid 1 BW). Ouders,
grootouders en overgrootouders zijn bloedverwanten in een opgaande lijn.
Afstammelingen zijn bloedverwanten in een neergaande lijn en broers, zussen,
ooms, tantes, neven en nichten zijn bloedverwanten in een zijlijn. Deze
familierechtelijke betrekkingen zijn voornamelijk van belang voor het erfrecht
(art. 4:10 BW), huwelijksbeletselen (art. 1:41 BW) en de verplichting tot
levensonderhoud.
Familierechtelijke betrekkingen
Familierechtelijke betrekkingen kunnen op vier verschillende manieren ontstaan,
namelijk:
- Geboorte
- Erkenning
- Gerechtelijke vaststelling van het ouderschap
- Adoptie.
Geboorte
Familierechtelijke betrekkingen door geboorte ontstaan altijd automatisch ten
opzichte van de moeder. Als het kind binnen een huwelijk wordt geboren, dan
gaat dit ook automatisch ten opzichte van de vader. Juridisch vaderschap
ontstaat ook als automatisch als het huwelijk binnen 306 voor de geboorte van
het kind is ontbonden (art. 1:199 sub b BW).
Familierechtelijke betrekkingen kunnen ook automatisch ontstaan als een kind
wordt geboren binnen een huwelijk van twee vrouwen (art. 1:198 lid 1 sub b BW).
Een voorwaarde die hieraan hangt is dat het kind verwekt moet zijn door
kunstmatige donorbevruchting (onbekende donor). Bij de geboorteaangifte moet
dan een officiële verklaring overgelegd worden waaruit dit blijkt.
Erkenning
Als een vader en moeder samenwonen maar niet gehuwd zijn, dan ontstaat er bij
de geboorte van het kind wel automatisch juridisch moederschap, maar geen
vaderschap. De vader moet in dit geval het kind eerst erkennen (art. 1L199 sub c
BW). De man hoeft niet perse de biologische vader van het kind te zijn. Ook een
,vrouw (binnen een twee vrouwen huwelijk) kan een kind erkennen (art. 1:198 lid
1 sub c BW).
Gerechtelijke vaststelling van het ouderschap
Als een vader zijn kind niet erkend, dan kan er een gerechtelijke vaststelling van
het ouderschap worden verzocht bij de rechtbank (art. 1:207 BW). Het
ouderschap kan door de rechtbank worden vastgesteld op grond van dat de
vader de verwekker is van het kind of op grond dat de vader heeft ingestemd
met de moeder met een daad die de verwekking van het kind als gevolg heeft
gehad. Ook een vrouw kan door de rechtbank een gerechtelijke vaststelling van
het ouderschap verzocht worden op grond van dat de vrouw heeft ingestemd
met de moeder met een daad die de verwekking van het kind als gevolg heeft
gehad. Gerechtelijke vaststelling van het ouderschap is niet mogelijk als het kind
al twee juridische ouders heeft en als er sprake is van een donor (art. 1:207 BW).
De gerechtelijke vaststelling van het ouderschap heeft een terugwerkende kracht
tot aan de geboorte van het kind. De moeder kan binnen vijf jaar na de geboorte
van het kind gerechtelijke vaststelling van het ouderschap verzoeken (en bij
uitzondering tot de zestiende verjaardag (art. 1:207 lid 3 BW). Gerechtelijke
vaststelling van het ouderschap kan zelfs na het overlijden van de ouder worden
verzocht, hierdoor kan het juridische kind alsnog aanspraak doen op de
nalatenschap van de ouder.
Door middel van een DNA- onderzoek kan het biologische ouderschap met
zekerheid worden aangetoond of ontkracht. De rechter kan een DNA- onderzoek
bevelen (art. 194 Rv). Hiervoor is het noodzakelijk dat er op de gebleken feiten
en omstandigheden aannemelijk is dat de man de verwekker van het kind is.
DNA- onderzoek kan achterwege blijven als de rechter door andere bewijzen
voldoende van het verwekkerschap is overtuigd.
Adoptie
De regel bij adoptie is dat degene uit wie het kind geboren is, altijd van
rechtswege de moeder van het kind is (art. 1:198 lid 1 sub a BW). Bij
draagmoederschap is het kind dat geboren wordt uit de draagmoeder juridisch
gezien dus het kind van deze vrouw, ondanks dat de oorspronkelijke eicel van
een andere vrouw is. Het ouderlijk gezag van de draagmoeder moet dan
beëindigd worden zodat de echte ouders het gezag kunnen verwerven (art. 1:266
BW). Als zij juridische ouders willen worden, dan moeten de ‘’biologische’’ ouders
een adoptieprocedure starten.
Ontkenning
Het vaderschap kan ook worden ontkent (art. 1:200 BW). Dit kan op grond van
dat de vader niet de biologische vader is. Hiervoor moet er een verzoek worden
ingediend bij de rechtbank. Dit moet gebeuren binnen één jaar nadat de man
heeft kennisgenomen dat hij vermoedelijk niet de biologische vader is. Een man
kan het vaderschap niet erkennen als hij heeft ingestemd met een daad die de
verwekking tot gevolg heeft gehad en als hij voor het huwelijk kennis heeft
gedragen van de zwangerschap. Ook de moeder en het kind kunnen het
vaderschap erkennen. De moeder moet hiervoor een verzoek indienen bij de
rechtbank binnen één jaar na de geboorte. Het kind moet een verzoek indienen
bij de rechtbank binnen drie jaar nadat hij bekend is geworden met het feit dat
zijn vader vermoedelijk niet de biologische vader is. Dit kan uiterlijk drie jaren
, nadat hij meerderjarig is geworden (indien hij gedurende zijn minderjarigheid
bekend is geworden met het gemelde feit).
Ook het moederschap kan ontkent worden (art. 1:202a BW). Dit kan op grond
van dat de moeder niet de biologische moeder van het kind is. De niet-
biologische moeder moet binnen één jaar na de geboorte van het kind bij de
rechtbank ontkennen. Ook de biologische moeder en het kind kunnen het
moederschap ontkennen. De moeder moet hiervoor een verzoek indienen bij de
rechtbank binnen één jaar na de geboorte. Het kind moet een verzoek indienen
bij de rechtbank binnen drie jaar nadat het meerderjarig is geworden.
Ontkenning van het moederschap is niet mogelijk indien de niet- biologische
moeder voor het huwelijk kennis heeft gedragen van de zwangerschap of heeft
ingestemd met de kunstmatige donorbevruchting door een anonieme donor.
Erkenning en wilsgebreken
Erkenning kan alleen vernietigd worden als er aangetoond kan worden dat de
erkenning heeft plaatsgevonden door bedreiging, dwaling, bedrog of misbruik
van omstandigheden (art. 1:205 BW). Dit geldt voor zowel de vader, de moeder
als het kind. Vernietiging van de erkenning op verzoek van het kind is alleen
mogelijk als het kind tijdens de minderjarigheid is erkend.
Geboorteaangifte
Een vader is verplicht om binnen drie dagen na de geboorte, aangifte te doen
van de geboorte (art. 1:19e lid 2 jo. lid 6 BW). De ambtenaar van de burgerlijke
stand kan om een verklaring van een arts of hulpverlener verzoeken (art. 1:19e
lid 8 BW), maar ook om andere bescheiden voor zover dit noodzakelijk is (art.
1:18 lid 2 BW). De partij bij de akte is in ieder geval de vader (art. 1:18a BW).
De voornaam
Bij de geboorteaangifte meldt de vader de voornaam en de geslachtsnaam van
het kind. De ambtenaar heeft de bevoegdheid om een voornaam te weigeren
indien deze ongepast is of overeenstemt met een bestaande geslachtsnaam. Het
vaststellen van een voornaam is definitief. Als het kind later ontevreden is met
de voornaam, dan kan dit veranderd worden via een procedure bij de rechtbank.
De geslachtsnaam
De geslachtsnaam van een geboren kind staat niet zomaar vast (art. 1:5 BW).
Beide ouders dienen gezamenlijk een verklaring uit te brengen waaruit blijkt
welke geslachtsnaam het kind zal hebben. Als bij de geboorteaangifte de
verklaring ontbreekt en er is sprake van een huwelijk of geregistreerd
partnerschap, dan krijgt het kind automatisch de geslachtsnaam van de vader.
Ook bij adoptie krijgt het kind automatisch de geslachtsnaam van de vader (art.
1:5 lid 3 BW). Als het kind bij de geboorte twee moeders heeft, dan krijgt het
automatisch de geslachtsnaam van de niet- biologische moeder (art. 1:5 lid 13
BW).
Als het kind wordt geboren tijdens een huwelijk of geregistreerd partnerschap en
één van de partners is niet de ouder, dan is er ook een verklaring nodig. Als de
verklaring ontbreekt, dan heeft het kind automatisch de geslachtsnaam van de
moeder (art. 1:5 lid 4 en lid 5 BW). De keuzemogelijkheid bestaat alleen bij de
geboorte van het eerste kind (art. 1:5 lid 8 BW). Als één van de ouders overlijdt
voordat de naamskeuze is gedaan, dan kan de overblijvende ouder de
naamskeuze alleen doen (art. 1:5 lid 9 BW).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sirienmehanna. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now