1. De student kan vertellen wat de belangrijkste uitgangspunten, kenmerken en principes zijn
van kwalitatief onderzoek.
2. De student kan uitleggen voor welke vraagstukken kwalitatief onderzoek wordt ingezet.
3. De student kan een kwalitatieve onderzoeksvraag formuleren.
4. De student kan een kwalitatieve sample herkennen en beargumenteren met welke
doelgerichte sample een optimaal antwoord op een kwalitatieve onderzoeksvraag kan
worden verwezenlijkt.
5. De student kan uiteenzetten hoe data in kwalitatief onderzoek worden verzameld.
6. De student kan uitleggen uit welke onderdelen een kwalitatieve data-analyse bestaat en
een eenvoudige thematische analyse uitvoeren.
7. De student kan de belangrijkste strategieën voor methodologische kwaliteit benoemen en
herkennen en uitleggen welke bijdrage ze aan de validatie/betrouwbaarheid van de studie
leveren .
8. De student kan een beargumenteerd oordeel geven over de methodologische kwaliteit van
een kwalitatieve onderzoekspublicatie.
9. De student kan de methodologische kennis uit deze cursus omzetten in een eenvoudige
kwalitatieve onderzoeksopzet (thematische analyse) op een vakinhoudelijk onderwerp.
Bijeenkomst en HC 1
- De student kan de kenmerken van de kwalitatieve onderzoeks-benadering benoemen.
Definities van kwalitatief onderzoek:
1. H. Boeije (2010:11) Kwalitatief onderzoek: het doel van kwalitatief onderzoek is het beschrijven en
begrijpen van sociale fenomenen kijkend naar de betekenis die mensen eraan geven.
De onderzoeksvragen worden onderzocht middels flexibele methoden waarbij het noodzakelijke
contact is met de mensen die betrokken zijn om te kunnen begrijpen wat er omgaat in het veld.
De methoden produceren rijke, beschrijvende data dat geïnterpreteerd wordt door het identificeren
en coderen van de thema’s en categorieën. Om zo te leiden tot bevindingen die bij kunnen dragen
aan een theoretische kennis en praktisch gebruik.
2. Holloway & Wheeler (2002:3) Kwalitatief onderzoek is een vorm van sociaal onderzoek gericht op
wijzen waarop mensen interpretaties maken en betekenis geven aan hun ervaringen en de omgeving
waarin zij leven. Het doel van het onderzoek is de sociale werkelijkheid van individuen, groepen en
culturen te begrijpen. Onderzoekers gebruiken kwalitatieve benaderingen om gedrag, perspectieven,
gevoelens en ervaringen van mensen te exploreren en dat wat voor hen de kern van het leven is. [...]
Kwalitatief onderzoek kenmerkt zich door een interpretatieve benadering van de sociale
werkelijkheid en door een beschrijving van de geleefde ervaringen van mensen.
3. Maso & Smaling (1998: 9-10) Kwalitatief onderzoek is een vorm van empirisch onderzoek, dat zich
laat typeren aan de hand van de manier van informatie verzamelen, de onderzoeksopzet, het
onderzoeksonderwerp, het soort analyse en de rol van de onderzoeker.
- De informatieverzameling is open en flexibel;
- De analyse werkt met de alledaagse, natuurlijke taal;
- Typerend is een onderzoeksopzet, waarbij verzamelen en analyseren elkaar cyclischinteractief
afwisselen;
- Het onderwerp van onderzoek betreft alledaagse betekenisgeving en alledaagse betekenisrelaties
tussen verschijnselen. Betekenissen die mensen creëren in interacties, die ontstaan in de alledaagse
,werkelijkheid zijn belangrijk; - Kwalitatieve onderzoekers zetten zichzelf in om inzicht te krijgen in het
leven van anderen
4. Wester en Peters (2004: 16-17) Kwalitatief onderzoek kenmerkt zich door:
- De gerichtheid op de beschrijving van de betekenisverlening van betrokkenen;
- De relatie tussen verzamelde gegevens en begrippen is een open proces en wordt juist in onderzoek
aangetoond;
- De onderzoeker heeft uitgebreid contact met de te onderzoeken werkelijkheid; het
onderzoeksontwerp stelt de onderzoeker in staat de werkelijkheid in al zijn facetten te leren kennen.
Kwalitatief onderzoek vanaf 1990 in de gezondheidszorg
Kwalitatief onderzoek biedt de mogelijkheid om dieper in te gaan op behoeften, motieven of
meningen van de doelgroep. Centraal bij deze wijze van marktonderzoek staat het beschrijven van
het onderwerp, vanuit de betekenis die de doelgroep zelf aan het onderwerp geeft.
Kwalitatief onderzoek: Een interpretatieve benadering van wetenschappelijk onderzoek, gericht op
het begrijpen en inzichtelijk maken van sociale fenomenen en de betekenis die mensen eraan geven.
Uitgangspunt: het gewone leven, de natuurlijke situatie
Zoekt het ‘binnenperspectief’ van de respondent: ervaring, beleving, betekenisgeving,
beweegredenen (hoe ervaar je iets, hoe beleef je iets, welke betekenis geef je aan)
Doel: werkelijkheid beschrijven of verklaren à goede beschrijving geven van hetgeen wat zich
voordoet/ theorieontwikkeling.
Resultaat: beschrijving of theorieontwikkeling
- Bij kwalitatief onderzoek wordt er gezocht naar de betekenis die mensen geven aan hun sociale
werelden en het begrijpen van hun sociale gedrag.
- Het perspectief van de participant is nog niet (geheel) bekend voor het begin van de studie
- Is context gebonden, de context van de participanten hun leven of werk beïnvloedt hun gedrag, en
daarom moeten onderzoekers begrijpen dat participanten zijn gebaseerd op hun geschiedenis, maar
ook op de cultuur van de omgeving. Dit beïnvloedt de interactie met de onderzoekers. De condities
waarin ze data verzamelen zoals de locatie, tijd en geschiedenis zijn van belang.
- Onderzoekers onderdompelen zich in de natuurlijke setting van de mensen waarvan ze de situaties,
gedrag en gedachten graag willen weten. Ze worden vertrouwd met de omgeving, de mensen, ze
lezen documenten en observeren interactie. Proberen de respondenten te begrijpen vanuit hun
oogpunt.
- Emic perspective: inzichten geven vanuit het perspectief van de deelnemers: insiders view. De
onderzoekers proberen de ervaringen, percepties en gevoelens van de deelnemers te onderzoeken,
in plaats van onmiddellijk een eigen raamwerk op te leggen dat de ideeën van de deelnemers zou
kunnen vervormen. De analytische en meer abstracte interpretatie en beschrijving van de inzichten
vanuit de onderzoeker: etic perspective. The outsiders view. Een emic view kan niet zomaar vertaald
worden naar een etic perspectief maar eist analyse en reflectie van de onderzoeker.
- Manieren van dataverzameling zijn nodig die nauw contact met het onderzoeksveld
bewerkstelligen.
- Thick description: diepe, dichte, gedetailleerde verslagen van ervaringen van de participanten. Het
presenteert details, context, emoties en een web van sociale relaties die personen met elkaar
verbinden. Rijke omschrijving van de situatie. Goed begrijpen wat de gedachtegang van de
onderzoeker is. De variatie laten zien van het onderwerp dat je bespreekt. Je wilt de kleurigheid laten
zien van je onderzoek. Onderzoekers creëren een andere laag, die is opgebouwd uit de gegevens en
de context. Quotes zijn ondersteunend voor de thick description, maar niet dragend voor je
, resultaten.
- Het weerspiegelen van de resultaten wordt vaak gedaan middels parafraseren van wat er gehoord
is, uittreksels van de veldnotities toevoegen, fragmenten van interviews of foto’s. Daarbij moeten
onderzoekers de informatie herinterpreteren met behoud van de mening van de respondent.
Kwalitatief onderzoek
- Fundamenteel onderzoek: wanneer je als voornaamste doel hebt om kennis op te doen
- Toegepast (applied) onderzoek: wanneer je als voornaamste doel hebt om kennis op te doen en
hiermee een situatie wilt verbeteren of veranderen.
Uit het onderzoek: bepaalde gedachten zijn er, maar ze kunnen daarin hun gedrag niet veranderen.
Je onderzoek moet navolgbaar zijn!! Rapporteren wie er is betrokken, wat je hebt gedaan.
DEDUCTIEF PROCES (vaakste gebruikt bij kwantitatief onderzoek): wat betekent dat de theorie het
startpunt is voor het formuleren van hypotheses die getest gaan worden gedurende het onderzoek.
De uitkomst van dit onderzoek zegt dan iets over de theorie die getest ging worden.
INDUCTIEF PROCES (vaakste gebruikt bij kwalitatief onderzoek): wat betekent dat de ruwe data het
startpunt is en een sociaal fenomeen wordt onderzocht met als doel het vinden van empirische
patronen die kunnen functioneren als het begin van een theorie. Het theoretisch kader is niet vooraf
bepaald maar vloeit rechtstreeks voort uit de data. Ze gaan van specifiek naar algemeen, van de data
naar theorie of analytische beschrijvingen. De focus ligt op het proces evenals de uitkomsten.
Paradigma’s: geloofssystemen en praktijken die richting geven aan een studiegebied met betrekking
tot onderzoeksmethodologie op het gebied van sociale wetenschappen. Zij weerspiegelen
problemen in relatie tot de aard van sociale realiteit en tot de aard van kennis.
Paradigma: samenhangen stelsel van modellen en theorieën die een denkkader vormen waarbinnen
de werkelijkheid geanalyseerd en beschreven wordt.
- Ontologie: kijk op de waarheid/ realiteit
- positivisme: één waarheid, deze kan worden geobserveerd
- constructivisme: meerdere waarheden worden geconstructureerd door en tussen
mensen: je kan op meerdere manieren een ervaring beleven en er op verschillende
manieren mee omgaan. (vb: mensen gaan verschillend om met dezelfde klachten)
Positivisme à kwantitatief onderzoek
Constructivisme à kwalitatief onderzoek
- contact met de respondenten
- inductief: meerdere metingen na elkaar
Constructivisme beweert dat sociale entiteiten vooraf niet zijn gegeven, maar dat mensen betekenis
toekennen aan hun sociale realiteit en dat als gevolg daarvan menselijk handelen als zinvol moet
worden beschouwd.
Interpretivisme: onderzoekers onderzoeken hoe mensen de werkelijkheid construeren met gebruik
van taal, zoals specifieke argumenten, retorieke apparaten en woorden. Of het onderzoeken van hoe
mensen de werkelijkheid construeren gedurende het interpreteren van de gedragingen van anderen
en de wereld daaromheen en hun eigen gedrag interpreteren op deze gedragingen.
Insider onderzoek: wanneer de onderzoeker zelf onderdeel is van het werkveld wat onderzocht gaat
worden.
Voordeel: het geeft beter inzicht wanneer de groep al bekend is met de onderzoeker en de regels en
rollen in de groep zijn al bekend
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelvanbakel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.