Class notes
Strafprocesrecht HC en WC en jurisprudentie
- Course
- Institution
Alle hoorcolleges met aantekeningen en werkcolleges met antwoorden en jurisprudentie
[Show more]
Seller
Followdemineven
Reviews received
Content preview
Straf(proces)recht (2021 - 2022) - week 1: ‘Opsporing en controle’Introductie
Het werkcollege van deze week staat in het teken van de verhouding tussen controle en opsporing. Het
werkcollege behandelt de relatie tussen opsporing, toezicht en controle. Het opsporingsbegrip wordt
bovendien apart uitgelicht. Tot slot komen de voortgezette toepassing, sfeerovergang en sfeercumulatie
aan bod.
Verplichte literatuur hoorcollege
G.J.M. Corstens, Het Nederlands strafprocesrecht, bewerkt door M.J. Borgers en T. Kooijmans,
Deventer: Wolters Kluwer 2021:
- hoofdstuk I, par. 2 t/m 5
- hoofdstuk II
- hoofdstuk III
Verplichte literatuur werkcollege
G.J.M. Corstens, Het Nederlands strafprocesrecht, bewerkt door M.J. Borgers en T. Kooijmans,
Deventer: Wolters Kluwer 2021:
- hoofdstuk IX, par. 1 (tot aan ‘optreden van burgers’, p. 298), par. 2, 3 en 15 (tot aan
‘medewerkingsplichten’, p. 365)
J. Crijns, ‘De verregaande lenigheid van het opsporingsbegrip’, in: M. Braakman e.a. (red), Op
zoek naar evenwicht. Liber Amicorum Marc Groenhuijsen, Deventer: Wolters Kluwer 2021 (par.
XI, raadpleegbaar met universiteitsnetwerk (VPN) via ‘Kluwer Navigator’).
Verplichte jurisprudentie
- HR 2 december 1935, ECLI:NL:HR:1935:146, NJ 1936/250 (Geweer)
- HR 21 november 2006, ECLI:NL:HR:2006:AY9670, NJ 2006/653 (Controle vs. opsporing)
- HR 1 november 2016, ECLI:NL:HR:2016:2454, NJ 2017/84 m. nt. B.F. Keulen
(Dynamische verkeerscontrole)
- HR 3 april 2018, ECLI:NL:HR:2018:487, NJ 2018/296 m.nt. T. Kooijmans (Controle,
opsporing en medeplegen)
- HR 9 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1872, NJ 2019/24 m.nt. J.M. Reijntjes (Project
‘Moelander’)
Leerdoelen
De deelnemers kunnen na bestudering van de literatuur en de jurisprudentie en na actieve deelname
aan de colleges:
- de plaatsbepaling en het doel van het strafprocesrecht beschrijven;
- de bronnen en uitgangspunten die ten grondslag liggen aan het Nederlandse strafprocesrecht
beschrijven;
- ontrafelen hoe deze bronnen zich tot elkaar verhouden;
- uitleggen welke betekenis moet worden toegekend aan art. 1 Sv;
- (de elementen van) het opsporingsbegrip (artikel 132a Sv) uitleggen en toepassen op een
casuspositie: (1) onderzoek in verband met strafbare feiten, (2) onder het gezag van de officier
van justitie en (3) met het doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen;
, - de verhouding tussen opsporing, toezicht en controle duiden;
- de verhouding tussen de voorgezette handeling, sfeerovergang en sfeercumulatie expliciteren;
- de voorgezette handeling, sfeerovergang en sfeercumulatie toepassen op een casuspositie.
- de hiervoor genoemde beschrijvingen, uitleg en toepassingen in de vorm van een duidelijk en
gestructureerd betoog uiteenzetten.
Kennisvragen
a. Wat wordt in het Wetboek van Strafvordering onder opsporing verstaan?
b. Wat is het onderscheid tussen opsporing, toezicht en controle?
c. Wat is het onderscheid tussen proactief en reactief optreden?
d. Wat is het onderscheid tussen repressieve en preventieve controle?
e. Leg gemotiveerd uit wat de voortgezette toepassing, sfeerovergang en sfeercumulatie
inhouden.
,Casus: De tweelingbroers – assignment 1
Mees en Jan Bloem zijn twee bekende tweelingbroers uit Oss. Zij wonen samen met hun familie op een
woonwagenkamp. De familie Bloem zou volgens de politie handelen in wapens en drugs, maar daar is
vooralsnog geen bewijs voor. De familie Bloem verdient naar eigen zeggen de kost met het venten van
goederen, zoals oud ijzer, parfum en meubilair. Op 15 januari 2021 rijden Mees en Jan op de A59 in een
personenauto met een aanhangwagen vol oud ijzer en meubilair. ‘Ik heb behoorlijk trek gekregen van
dat gesjouw’, zegt Jan. Mees ziet dat zij Heesch naderen en dat aan de horizon een grote gele ‘M’
zichtbaar wordt. ‘Ik heb ook trek. Laten we hier de afslag nemen, dan eten wij een hapje bij de
McDonald’s’, zegt Mees. Zij nemen de afslag en stuiten bij het verlaten van de afslag vrijwel meteen op
een motoragent. De motoragent herkent de tweelingbroers en geeft hen een volgteken. De politie blijkt
een alcoholfuik te hebben opgezet op de parkeerplaats van de McDonald’s. Mees en Jan moeten blazen.
Terwijl zij blazen, ziet een verbalisant dat de hoedenplank in de personenauto van Mees en Jan niet
correct is geplaatst. De verbalisant loopt richting de kofferbak en ziet, door een raam aan de zijkant van
het voertuig, een zak met blauwe pillen in de kofferbak liggen. De verbalisant houdt Mees en Jan aan
voor het vervoeren en het aanwezig hebben van harddrugs (artikel 2 onder B en C jo. 10 lid 3 en 4
Opiumwet).
Geef gemotiveerd en in de vorm van een betoog uw oordeel over de rechtmatigheid van de
handelswijze van de verbalisant die Mees en Jan aanhoudt.
Bij de beantwoording van deze vraag dient u niet in te gaan op de voorwaarden van het dwangmiddel
‘aanhouding bij ontdekking op heterdaad’ als bedoeld in artikel 53 Sv.
Opdracht 1
Het opsporingsbegrip is neergelegd in artikel 132a Sv waarin is bepaald dat onder opsporing wordt
verstaan: het onderzoek in verband met strafbare feiten (1) onder gezag van de officier van justitie (2)
met als doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen (3). Om te oordelen of de handelwijze van de
verbalisant rechtmatig was jegens Mees en Jan dient er te worden geoordeeld of er sprake is van een
voortgezette handeling. Indien een verbalisant tijdens de rechtmatige uitoefening van zijn
bevoegdheden conform de ene wet, wegens bepaalde feiten en omstandigheden een redelijk
vermoeden heeft dat een ander strafbaar feit wordt of is begaan, mag hij deze, op basis van een andere
wet toegekende bevoegdheden uitoefenen, mits wordt voldaan aan de voor die
(opsporings)bevoegdheid geldende toepassingsvoorwaarden1 (HR Geweer). Daarbij is er sprake van
misbruik van recht indien de controlebevoegdheid uitsluitend gebruikt is voor een ander doel (het
verrichten van opsporingshandelingen) dan waarvoor deze is verleend (HR Controle vs. opsporing en HR
Dynamisch verkeerscontrole). Mees en Jan Bloem krijgen het stopsein van de politie die op de
parkeerplaats van de McDonalds een alcoholcontrole aan het uitvoeren is. Mees en Jan moeten blazen
en terwijl zij blazen ziet een verbalisant dat de hoedenplank in de auto van Mees en Jan niet correct is
geplaatst. Vervolgens ziet de verbalisant een zak pillen in de kofferbak liggen. De verbalisant houdt
Mees en Jan het vervoeren en aanwezig hebben van harddrugs op grond van artikel 2 onder B en C jo
artikel 10 lid 3 en 4 Opiumwet. In deze casus is er sprake van repressieve controle in de zin van artikel
132a Sv omdat er activiteiten van opsporingsambtenaren worden uitgevoerd die geen betrekking
hebben op het ophelderen, maar op het daaraan voorafgaande ontdekken van mogelijke strafbare
feiten, namelijk een alcoholcontrole. Op grond van artikel 3 Politiewet jo artikel 141 sub d Sv is de
verbalisant belast met de opsporing van strafbare feiten. Om te kunnen oordelen of er sprake is van een
voortgezette handeling wordt HR Geweer toegepast. Allereerst heeft de verbalisant rechtmatig zijn
bevoegdheden conform de wet uitgeoefend, namelijk op grond van artikel 160 lid 5 sub b WVW heeft de
, verbalisant de bevoegdheid om een alcoholcontrole uit te oefenen jegens Mees en Jan. Tijdens het
uitoefenen van deze bevoegdheid waren er wegens een bepaalde feiten en omstandigheid een redelijk
vermoeden dat er een ander strafbaar feit wordt of is begaan, in dit geval had de verbalisant een zak
pillen in de kofferbak gezien. Tot slot is de verbalisant bevoegd op grond van (…) Mees en Jan aan te
houden vanwege het vervoeren en aanwezig hebben van harddrugs, indien is voldaan aan
(opsporings)bevoegdheid geldende toepassingsvoorwaarden. Verder is de controlebevoegdheid, aldus
de alcoholcontrole, daadwerkelijk gebruikt om alcoholpromillage te controleren bij bestuurders (HR
Controle vs opsporing en Dynamisch verkeerscontrole) Het was dan ook een toeval dat de verbalisant in
de auto van Mees en Jan een zak met pillen zag liggen. De controlebevoegdheid is uitsluitend gebruikt
voor het doel waarvoor het bestemd is en is hier geen sprake van misbruik van recht. Concluderend kan
worden vastgesteld dat de verbalisant Mees en Jan heeft aangehouden, rechtmatig handelt.
Vervolg
Mees en Jan blijken minder op hun kerfstok te hebben dan dat de politie eerst dacht. Het Nederlands
Forensisch Instituut (NFI) heeft onderzoek verricht aan de pillen die in de kofferbak lagen. Uit dit
onderzoek komt naar voren dat het om ‘Viagrapillen’ blijkt te gaan. De officier van justitie baalt. ‘Het
zaakje stinkt, maar ik krijg maar geen grip op die familie Bloem!’, aldus de officier van justitie tegenover
een collega. De officier van justitie besluit Mees en Jan (nog) niet te vervolgen voor het bezit van de
Viagrapillen.
Enkele maanden later krijgt de officier van justitie tweemaal, kort achter elkaar, zeer gedetailleerde en
uitgebreide processen-verbaal van het Team Criminele Inlichtingen (zogeheten TCI-informatie). Volgens
deze informatie zou de familie Bloem in AKM’s (model AK47) en Colts (model M16 A1) handelen en deze
in stalen kisten onder de woonwagen met nummer 14 bewaren.
Uit de TCI-informatie volgt ook dat onder de woonwagen met nummer 18 een grote hoeveelheid
harddrugs verstopt is (2000 XTC-pillen en 100 kg MDMA). De politie start naar aanleiding van deze
meldingen een opsporingsonderzoek. Een oplettende parketsecretaris van het openbaar ministerie
besluit vervolgens de gemeente te bellen en krijgt van een betrokken ambtenaar van de afdeling
‘Vergunningen’ te horen dat de vergunningen van de familie Bloem voor het verblijf op het
woonwagenterrein inmiddels zijn verlopen. In de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente
Oss zijn enkele ambtenaren van de gemeente aangewezen als toezichthouders op naleving van
vergunningen die door de gemeente zijn afgegeven. De politie ziet haar kans schoon om het
woonwagenkamp aan een onderzoek te onderwerpen en vraagt de gemeente of zij twee
toezichthouders naar het woonwagenkamp willen sturen om het woonwagenterrein te betreden en
inzage in de vergunningen te vorderen. De toezichthouders hebben deze bevoegdheden op grond van
de Algemene wet bestuursrecht. De toezichthouders zullen worden ondersteund door verbalisanten van
de politie. De gemeente vindt het een goed plan. Een week later betreden de toezichthouders en
verbalisanten het woonwagenterrein. De toezichthouders vorderen in het bijzijn van de verbalisanten
de vergunningen.
Geef gemotiveerd en in de vorm van een betoog uw oordeel over de rechtmatigheid van de inzet van
de betredings- en inzagebevoegdheid door de ambtenaren op grond van de Algemene wet
bestuursrecht.
Toezichthouders zijn belast met bestuurlijke handhaving (toezicht op naleving) en dit neergelegd in
hoofdstuk 5, titel 5.2, artikel 5:15-5:20 Awb. Opsporing in de zin van artikel 132a Sv is niet van
toepassing op toezicht op naleving (hoofdstuk 5) op grond van artikel 1:6 sub a Awb. Echter, kunnen de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demineven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now