Staats- en Europees recht
Deel 1: De algemene beginselen van het Belgisch
publiekrecht
Hoofdstuk 1: De grondwet: basis van het Belgisch
publiekrecht
Publiek recht = verhouding tussen OH en burgers
A. Het ontstaan van België
17e eeuw: Brussel hoofdstad van Zuidelijke Nederlanden
18e eeuw: Brussel nog volledig Vlaams
MAAR verfransing steekt kop op: Frans = cultuurtaal in heel
Europa
1795: Franse revolutionairen vallen BE binnen en annexeren1
BE
actieve verfransing van publieke domein
1850: de verfransing zet zich door
1815-1830: BE wordt herenigd met Nederland Verenigd Koninkrijk der
Nederlanden
Staatshoofd Willem 1 botste met katholieken en hoofdzakelijk Franstalige
liberalen
Rellen na opera “de Stomme van Portici” die later uitgroeide tot revolutie:
de Belgische omwenteling (afkondiging taalvrijheid)
Lagere echelons: streektaal (Nederlands in VL)
Hogere echelons + leger + kerk: Frans
Het Voorlopig Bewind roept op 4 okt 1830 de onafhankelijkheid uit
10 nov 1830: installatie Nationaal Congres
7 feb 1831: afkondiging Belgische Grondwet
1
Bij het Franse grondgebied voegen
1
,Maar de taalstrijd zet zich verder
Algemeen op 2 vlakken
- Cultureel: Davidsfonds, Willemsfonds
- Politiek: algemeen stemrecht en sociale strijd ( vooral Vlaamse
strijd)
1860: Coucke en Goethals (door Frans strafrechtsproces geen
verdediging mogelijk)
1873: eerste taalwet – strafrechtspleging
1878: tweede taalwet - bestuurszaken
1883: derde taalwet – onderwijs
1889: gelijkheidswet
1962: vastlegging van de taalgebieden en faciliteiten
1968: Leuvens Vlaams
1970: eerste staatshervorming met cultuurgemeenschappen
B. Een grondwet, wat is dat eigenlijk?
De basisregel van een vereniging
Een grondwet bepaalt:
De werking tussen de organisatie van de instellingen
De verhouding tussen de instellingen en de burger
De verhouding tussen de instellingen onderling
!! Strenge procedureregels voor wijziging
2
,Hoofdstuk 2: De kenmerken van de Belgische staat
A. Scheiding der machten
Macht kan op verschillende manieren toegewezen worden
Montesquieu vreest machtsmisbruik
Macht wordt verdeeld over 3 instanties:
Wetgevende macht
Uitvoerende macht
Rechterlijke macht: gezamenlijk voor hele land
Niveau:
Federaal
Gemeenschappen en gewesten (met uitzondering van rechterlijke
macht)
Macht instelling Bevoegdheid
Wetgevende macht Parlement en koning Maken van wetten
Controleren van
uitvoerende macht
Uitvoerende macht Koning en regering Leidt het land en voert
de wetten uit
Rechterlijke macht Hoven en rechtbanken Uitspraak doen over
geschillen
Opgelet!!
Scheiding der machten NIET als dusdanig in de grondwet
Ook samenwerking tussen de machten
Ze controleren elkaar
Doel: checks and balances
B. België is een monarchie
3
, Staatshoofd: president of koning?
Nationaal Congres koos voor monarchie
Beperkte persoonlijke macht koning: politiek onverantwoordelijk en
onbekwaam om alleen te handelen
MAAR invloed: bevoegd om te luisteren, te adviseren en aan te sporen
Erfopvolging obv eerstgeboorterecht
C. België is een representatieve en parlementaire democratie
Wetten worden gemaakt door een verkozen parlement (NIET door het volk
zelf)
Evolutie in stemrecht/stemplicht:
1831: cijnskiesstelsel2 obv betaalde belastingen: rijke burgers
1893: algemeen meervoudig stemrecht: mannen > 25j, geen vrouwen
1919: algemeen enkelvoudig stemrecht: mannen > 21j, geen vrouwen
1948: vrouwen stemrecht
1981: > 18j
Representatieve democratie
Versus volksraadpleging
Via verkiezingen laat het volk zich vertegenwoordigen door
parlementsleden
Parlementaire democratie
Regering wordt niet verkozen
Gecontroleerd door parlement
2
Bij verkiezingen is het stemrecht voorbehouden aan personen die
vermogend genoeg zijn om minimaal een bepaald bedrag aan belastingen
te betalen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lotvanbael. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.