Economie is de wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert als relatie tussen doelen en schaarse middelen die
op verschillende manieren kunnen worden aangewend.
ECONOMIE ALS WETENSCHAP
o Abstractie van de werkelijkheid
o Historisch dominant uitgangspunt: de mens als ‘homo economicus’: rationeel denkend wezen dat op basis
van baten en kosten beslissingen neemt. Gaat voordelen en nadelen afwegen.
BEHOEFTEN
Menselijke en maatschappelijke behoeften
Individuele als collectieve aard, veranderen in de tijd en naargelang de omstandigheden, geen uitspraak over waarden van
behoeften.
o Collectieve: luchtkwaliteit, vrede
o Individuele: eten, liefde
Materieel (tastbaar)
Immateriële behoeftes (kan je niet vast pakken)
HET ECONOMISCHE PROBLEEM
Veelvuldige behoeften tegenover schaarse middelen
Schaarse middelen en de noodzaak te kiezen
o Schaarse goederen = economische goederen: kan je een prijs op plakken, zijn er niet veel van en er is een
nut van. Bv: auto
o Niet-schaarse goederen = vrije goederen: geen prijs, nut is er. Bv: lucht.
UITGANGSPUNTEN
o De mens is een wezen met een onbeperkt aantal verlangens (behoeften).
o De middelen om die behoeften te bevredigen zijn schaars.
o De economisch handelende mens zal de schaarse middelen zo aanwenden, dat hij in zo veel mogelijk
behoeften kan voorzien.
Beperkt budget: elke euro 1x uitgeven
Hetzelfde geldt voor bedrijven: investeren in opleidingen of machines
Hetzelfde geldt voor de overheid: investeren in onderwijs, cultuur, mobiliteit
HET ALLOCATIEVRAAGSTUK
Economie: vier vragen:
o Wat moet geproduceerd worden in welke hoeveelheden?
o Hoe moet geproduceerd worden, welke combinatie van productiefactoren (arbeid, kapitaal, natuur) zetten
we in?
o Waar moet geproduceerd worden?
o Wie krijgt welk deel van de productie?
PRODUCTIEFACTOREN
o Natuur
o Kapitaal
o Arbeid
DE ECONOMISCHE HUISHOUDINGEN
o Gezinnen
o Bedrijven: kunnen publiek en privaat zijn
o De overheid: regulerende instantie die goederen aanbiedt
SOORTEN ECONOMIEËN
VRIJE MARKT ECONOMIE
De markt mag haar werk doen, extreme vorm
Werkt a.d.h.v. het markt- of prijsmechanisme
= theoretische instelling waar vraag met aanbod wordt geconfronteerd en ruilvoorwaarden worden vastgelegd
3-voudige rol voor prijsmechanisme
1. Prijzen verschaffen info over de relatieve schaarste en het relatieve nut van de ≠ goederen en
productiefactoren
2. Prijzen geven signalen of prikkels aan consumenten en producenten
3. Prijsmechanisme bepaalt de inkomensvorming
CENTRAAL GELEIDE ECONOMIE
Extreme vorm die je nergens meer terug vindt. Overheid maakt plan om te bekijken wat en hoeveel er moet
geproduceerd worden. Vroeger in de communistische regimes.
, Relevante beslissingen
Centraal orgaan
Plan
Niet overtreffen van beschikbare middelen
DE GECORRIGEERDE MARKTECONOMIE
De moderne gemengde economie: marktwerking met overheidsinterventie
Gemengde economie: marktmechanisme aangevuld met overheidscorrectie
Overheid gaat hier en daar wel eens ingrijpen door subsidies te geven of belastingen te heffen, minimumlonen
opleggen, concurrentie bevorderde maatregelen (tegenover het buitenland bv. importbelasting)
PROTECTIONISME
Vrije markt laten spelen, maar we willen onze eigen nationale markt/middelen bewaren. Import vermijden, export
stimuleren.
o Specifieke correctie van de vrije markt
o Overheid stimuleert export en ontmoedigt import
HOOFDSTUK 1.2: DUURZAAMHEID EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE + TOEPASSING CHINA
3 GROTE UITDAGINGEN
o Grotere wereldbevolking: tussen 1820 en 2020 is de
wereldbevolking toegenomen van 1 naar 7,8 miljard. Hoe meer
mensen op de wereld, hoe meer producten er gemaakt moeten
worden. Een grotere wereldbevolking zorgt voor meer
consumptie.
o Uitputting van de grondstoffen: om al deze spullen te maken,
hebben we steeds meer materialen nodig. Dit noemen we
grondstoffen. Deze zijn niet oneindig beschikbaar op de aarde.
We moeten beter omspringen met de voorraden vooraleer ze
uitgeput geraken.
o Aantasting ecosysteem: alles wat we consumeren heeft een
impact op het milieu. De lucht, het water en de bodem raken zo
vervuild. Hierdoor ontregelen we de aarde, bv.
klimaatverandering of het uitsterven van diersoorten.
Er zijn 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG). Deze problemen gelden voor heel de wereld. Landen hebben
afgesproken samen met de Verenigde Naties om deze aan te pakken.
CHINA
Doelstelling China
o Afraken van de reputatie van goedkope rommel te produceren.
o Hoogwaardige technologie en innovatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Veya86. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.