De functies van het recht (waarom hebben we rechten)
- Normatieve functie » stelt een norm, wat goed/ slecht isethische normen die vastgelegd zijn in rechtsnormen
- Geschiloplossende » wijst de weg uit een conflict, om eigenrichting te voorkomen
- Additionele functie » daar waar partijen nalaten goede afspraken te maken, aanvullend
- Instrumentele functie » om samenleving te structureren » wegenverkeerswet
De rechtsbronnen (waar we het recht vinden)
- Wet » gemaakt vanuit Denhaag - Brussel
- Verdragen » overeenkomst tussen staten » gemaakt door de EU Brussel, gaan soms voor nationale recht
- Jurisprudentie » niet alles staat in wet » kijk naar soortgelijke problemen» rechtspraak, wat er wordt uitgesproken
- Gewoonte » gebruikelijk of vaste afspraak binnen groep
Wet
Privaatrecht » alles wat tussen mensen, burgers plaats vind (huwelijk, erven, scheiden, onderneming, patent)
- Personen- en familierecht/vermogensrecht/ondernemingsrecht
- Relatie persoon-persoon (natuurlijk en rechtspersoon)
- Horizontale verhouding, burgers onderling
Publiekrecht » vanuit de overheid naar de burger plaats vindt
- Bestuursrecht (vergunningen) /Strafrecht/Staatsrecht (grondwet, hoe staat georganiseerd is, verkiezingen)
- Relatie overheid- burger
- Verticale verhouding, burger-overheid
Wet in formele zin » geeft antwoord op de vraag door wie gemaakt » door de formele wetgever.
- Formele (nationale) wetgever » Regering en Staten Generaal
- Niet-formele (decentrale) wetgevers » Provinciale Staten, Gemeenteraad
Wet in materiële zin » geeft antwoord op de vraag voor wie gemaakt » voor iedereen.
- Materieel » voor iedereen
- Niet materieel » niet voor iedereen
- Formeel en materieel Het Burgerlijk Wetboek
- Formeel en niet materieel Toestemmingswet huwelijk WA en Maxima
- Materieel en niet formeel Provinciale verordening, Algemene Maatregel van Bestuur ( AMvB)
- Niet materieel en niet formeel Vergunning
Rangorde wetgevende organen
1. Hogere regels gaan voor lagere
2. Jongere regel gaat voor oudere
3. Bijzondere regel gaat voor algemene regel
Verdrag » een internationale overeenkomst
- Bilateraal Verdrag » tussen twee landen
- Multilateraal Verdrag » tussen meerdere landen
2 soorten verdragsbepalingen
1. Niet rechtstreeks bindende verdragsbepaling » moet eerst omgezet worden naar nationale wet
2. Rechtstreeks bindende verdragsbepaling » self executing= burger ontleent rechten, plichten aan verdrag
Totstandkoming en geldigheid van een verdrag » Pas hierna heeft een verdrag rechtskracht
1. Onderhandeld door de regering
2. Gesloten door de regering
3. Goedgekeurd door de Staten Generaal
4. Ratificatie
5. Publicatie in het Tractatenblad
Jurisprudentie
» Rechterlijke uitspraak krijgt werking van algemene rechtsregel doordat lagere rechters de wetsinterpretatie van de
hogere rechter volgen.
Materiële gebondenheid = de rechter houdt rekening met de uitspraken in vergelijkbare gevallen van hogere rechters
Interpretatiemethoden » de betekenis van de algemene rechtsregel zoeken om toe te passen in het concrete geval.
- Grammaticale interpretatie, wetshistorische interpretatie, anticiperende interpretatie, rechtsvergelijkende interpretatie
Als geen wettelijk regeling bestaat, gebruikt de rechter de volgende redeneermethoden
- redenering naar analogie » de gevallen zijn essentieel hetzelfde, dus…….
, - a-contrario redenering » de gevallen zijn essentieel verschillend, dus……..
Gewoonte » gewoonterecht » geregeld handelen in bepaalde kring » 2 vereisten
- Vaste gedragslijn » de overtuiging bestaat dat men zo dient te handelen
- Rechtsplicht » de morele plicht wordt gevoeld, dat men zo dient te handelen
Gewoonterecht bestaat naast de wet
- Als wet verwijst naar de gewoonte
- Als wet ruimte laat in geval van aanvullend recht
Onderscheid binnen het recht
Materieel recht » inhoudelijk van aard » geboden, verboden, rechten en plichten.
Formeel recht » procesrecht » vertelt hoe de inhoud geëffectueerd moet worden.
Dwingend recht » afwijken mag niet “moeten” » beschermt zwakkere partij, afwijken dwingend recht » nietigigheid
Aanvullend recht » regelend recht, afwijken mag “kunnen” » gelden alleen voor het geval je zelf niets hebt geregeld
Semi dwingend recht » afwijken mag binnen de aangegeven grenzen
Recht
Objectief recht » The law » het geheel van rechtsregels dat voor iedereen geldt.
Subjectief recht » The right » persoonlijk recht
Rechtssubject » drager van rechten en plichten
Natuurlijk persoon » mens als rechtssubject
Rechtspersoon » organisatievorm die door de wet eigen rechten en plichten heeft gekregen
Rechtsobject » voorwerp van recht
Overeenkomst
Het sluiten van een overeenkomst is de meest voorkomende rechtshandeling die we in het recht kennen.
Het recht verbindt hieraan gevolgen » de rechten en plichten die ontstaan kan je “hard” maken voor de rechter.
Overeenkomst » meerzijdige rechtshandeling » aan beide kanten ontstaan meerdere verbintenissen.
Verbintenissen ontstaan uit » overeenkomst en wettelijke verplichtingen
Vereisten voor het ontstaan van een rechtsgeldige overeenkomst
1. Partijen moeten handelingsbekwaam zijn (moet handeling kunnen uitvoeren)
2. Tussen partijen bestaat wilsovereenstemming (gaat over hetzelfde van beide kanten, zelfde over denken)
3. Niet in strijd met de wet, de openbare orde of de goede zeden (moet mogen bv kinderen te koop aanbieden)
Handelingsbekwaamheid » Handelingsonbekwaam zijn » of je de handeling kan doen
A. Minderjarigen (< 18 jaar en niet gehuwd of gehuwd geweest)
- Minderjarigen is alleen handelingsbekwaam met toestemming van wettelijke vertegenwoordiger
- Vermoeden van toestemming » minderjarige 4 weken in dienstbetrekking zonder protest ouders/voogd
- Vermoeden van toestemming bij rechtshandelingen die normaal zijn voor die leeftijd.
- Handlichting door de kantonrechter » bevoegd verklaard om bepaalde handelingen te verrichten
B. Onder curatele gestelde
- Meerderjarigen met geestelijke stoornis of verslaving » als iemand anders je geldzaken regelt
- Curator wordt benoemd, die moet eerst toestemming geven wil er rechtsgeldige overeenkomst ontstaan
C. Krankzinnigen in een psychiatrische inrichting
» Is een partij handelingsonbekwaam, dan is de overeenkomst vernietigbaar » ongeldig maken
Wilsovereenstemming » beide partijen verklaren overeenkomst te willen » overeenkomst door aanbod en aanvaarding.
Aanbod » een verklaring van de wil
- vormvrij, moet de ander bereikt hebben, bevat alle essentiële elementen
- vervalt door » tijdsverloop, verwerping, herroeping
Uitnodiging tot het doen van een aanbod » essentieel element ontbreekt. (huis kopen)
Onherroepelijk aanbod » termijn genoemd, herroeping niet meer mogelijk na aanvaarding.
Vrijblijvend aanbod » ook na aanvaarding te herroepen, mits direct
Aanvaarding » een verklaring van de wil » stemt inhoudelijk met het aanbod overeen.
Gebrekkige verklaring » wil en verklaring komen niet overeen » er werd iets verklaard, dat niet werd bedoeld » vergissing!
» Hoofdregel » een partij mag vertrouwen op uitlatingen en uitgaan van gedragingen van de wederpartij.
De vertrouwensleer
Gerechtvaardigd vertrouwen » koper moment koop geen reden om aan te nemen dat er “iets mis is” » rechtsgeldig
Geen gerechtvaardigd vertrouwen » als je fout had kunnen weten » onderzoeksplicht » grote vergissing
Het kan voorkomen dat partijen wel wilsovereenstemming hebben, maar dat bij het tot stand komen van die
wilsovereenstemming iets mis is » wil is gebrekkig tot stand gekomen » door wilsgebrek is overeenkomst vernietigbaar
1. Bedrog » opzet om te bedriegen
2. Dwaling » onjuiste voorstelling van zaken, ontstaat door inlichtingen wederpartij, schenden spreekplicht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller siempie24. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.