Summary
Samenvatting Geschiedenis tijdvak 9, havo 4/5
- Course
- Level
geschiedenis tijdvak 9. worden beide oorlogen en de tijd ertussenin uitgelegd. is examenstof en toets stof voor havo 4/5
[Show more]
Seller
Follow
indyvdboom
Content preview
Geschiedenis tijdvak 9:Tijd van wereldoorlogen (1900-1950)
Moderne tijd
Kenmerkend aspect:
Het voeren van twee wereldoorlogen (WO1 en WO2)
WO1:
Hoe ontstaat WO1?
Oorzaken WO1:
Frans Duitse oorlog:
Oorlog tussen Frankrijk en Duitsland in 1871. Een koninkrijk van Duitsland was
Pruisen. Die wilde ervoor zorgen dat alle koninkrijken van Duitsland 1 werden. Er
hadden zich er al veel aangesloten maar de laatste paar waren nog niet overtuigd.
Dus Pruisen wilde goede oorlog met sterk land om te laten zien aan de overige
koninkrijken dat ze goed kunnen samenwerken. Ze verslaan uiteindelijk Frankrijk en
zo vormde Duitsland 1 land.
Fransen wouden hierdoor wraak. Zo ontstaat er een slechte relatie tussen Duitsland
en Frankrijk.
Omdat Duitsland een land werd, werd het machtsevenwicht verstoort. Die kwam bij
de grote jongens van Europa. Groot-Brittannië, Rusland, Oostenrijk-Hongarije en
Frankrijk.
Oorzaak 2:
Bewapening:
Landen in Europa raken geïndustrialiseerd. Hierdoor ook vernieuwing in het leger.
Zoals nieuwe wapens en groter leger. Dit geef ook status aan een land. Duitsland
was hier ook mee bezig en dat vond Engeland eng, dus gingen meer wapens maken.
Dat vond Frankrijk weer eng en die gingen dat ook doen. Er ontstaan al spanningen
tussen landen.
Voorbeeld wapens:
- Gasmaskers
- Onderzeeërs
- Machinegeweren
Oorzaak 3:
Blokvorming/bondgenootschappen:
Heeft te maken met de komst van Duitsland, landen werden hierdoor bang en gingen
samenwerken. Frankrijk ging samenwerken met Rusland en Engeland omdat ze
allemaal een hekel hadden aan Duitsland. Frankrijk had hekel aan Duitsland door
vernedering oorlog. Engeland had hekel aan Duitsland door wapenvernieuwing.
Rusland had hekel aan Oostenrijk Hongarije, daar woonde veel verschillende volken.
Omdat dat telkens kleine groepen waren wou Rusland dit veroveren omdat dit
makkelijk is.
,2 groepen:
Centralen:
- Duitsland
- Bulgarije
- Oostenrijk-Hongarije
Andere groep:
- Frankrijk
- Rusland
- Groot-Brittannië
Oorzaak 4:
Nationalisme:
Groep Kroaten in Oostenrijk Hongarije streven naar eigen land. Nationalisme kan
zorgen voor spanningen. Duitsers voelde zich beter dan andere landen.
Oorzaak 5:
Modern imperialisme:
Innemen van koloniën. Dit lijdt tot spanningen omdat dit tot een wedstrijd tussen
landen leidt wie er de meeste en beste koloniën in het bezit had. Zo kwamen er
onderling discussies van wie welke kolonie wou. Hoe meer koloniën je had hoe
machtiger en meer status je had.
Oorzaak 6:
Dit is de directe oorzaak/aanleiding:
Moord op de kroonprins Franz Ferdinand van Oostenrijk Hongarije. Hij werd
vermoord door Gavrilo Princip omdat hij een statement wilden maken dat het volk het
er niet mee eens was. Bosnië wou bij Servië horen namelijk.
Hierdoor verklaarde Oostenrijk Hongarije de oorlog aan Servië, alleen Servië was
bevriend met Rusland en zo ontstond de oorlog. Er ontstond een soort van
sneeuwbaleffect.
De eerste wereldoorlog
Kenmerkend aspect:
Het voeren van twee wereldoorlogen:
Er ontstond een tweefrontenoorlog. De Duitsers wouden dit voorkomen dus maakte
het von schlieffenplan. De Duitsers gingen via België zodat ze het Franse leger niet
tegenkwamen, Parijs aanvallen. Het nadeel hieraan is dat ze via België gingen en
België dus betrokken werd bij de oorlog. Dit was ook de druppel voor Engeland om
deel te nemen aan de oorlog. Rusland had veel troepen maar geen goed leger. Om
die troepen na Duitsland te sturen duurde erg lang.
Duitsland ging dit voor en gingen met de trein en soldaten naar Rusland. Uiteindelijk
mislukt het von schlieffenplan enkele km voor Parijs. Fransen wisten de Duitsers
tegen te houden.
De verdediging is sterker geworden als de aanval. Er werden bijvoorbeeld
loopgraven gemaakt om zichzelf beter te verdedigen. Eigenlijk is het een stelsel van
gleuven met vaak prikkeldaad. Ook werden hier de aanvallende troepen mee
vertraagd. Ging van België tot Zwitserse grens.
, Keerpunten WO1:
Voor Rusland werd de oorlog te veel. Het ging erg slecht met Rusland in de vorm
van slachtoffers en voedseltekort. Er ontstaat een Russische revolutie. In het
oostfront was het een bewegelijke oorlog.
Rusland was dus verslagen dus Duitsland stuurt te troepen naar het westen. Maar
Amerika begint zich er te bemoeien. Ze kregen last van Duitsland via duikboten
omdat Duitsland alle boten in de Noordzee deden aanvallen. Ook dus de
Amerikaanse schepen. Dit vond Amerika niet leuk en ging zich dus bemoeien met de
oorlog.
Burgerbevolking werd betrokken:
1e wereldoorlog werd iedereen betrokken. Het was een totale oorlog. Fabrieken
kregen bijvoorbeeld de opdracht om wapens te maken, en bijvoorbeeld het automerk
Renault maakte tanks en dergelijke om bij te dragen aan de oorlog. Het werd dus
ook een oorlogseconomie. En omdat zoveel mannen naar het front trokken, moesten
de vrouwen werken in de fabrieken. Dit leidde ook weer tot algemeen kiesrecht van
de vrouwen.
Er was veel enthousiasme en de Duitsers hadden vertrouwen in de oorlog dat ze
zouden winnen. Maar de verdediging was sterker dan de Duitse aanval. De
omstandigheden van de Duitsers was slecht. Mensen waren bang en het was koud
en modderig en er was slechte hygiëne. Het enthousiasme was eigenlijk zo goed als
weg. Er waren ook veel verwondingen aan de soldaten.
Einde van de WO1:
duurde even voordat Amerika kwam. Lange reistijd. Dus duisters wouden snel een
grote aanval doen voordat Amerika kwam. Dus ze deden een grote laatste aanval
maar die mislukt uiteindelijk en de Duitsers werden tegengehouden.
Daardoor kwamen er onderhandelingen met Duitsland en dergelijke en daar kwam
uiteindelijk vrede uit.
Verdrag van Versailles:
Duitsland werd dus als schuldige aangewezen. Daardoor moest Duitsland veel
gebied afstaan. De gebieden zijn van Duitsland zelf maar ook de kolonies. Ook
moest Duitsland zijn leger inkrimpen. Het Rijnland (gedeelte Duitsland bij de Rijn)
moest gedemilitariseerd worden dus geen Duitse militairen daar. Als schuld moest
Duitsland 132 miljard mark herstelbetalingen doen. Volkenbond werd daardoor
opgericht.
Door al dit kwam Duitsland in een economische crisis.
Volkenbond = voorloper van verenigde naties.
Ruzies tussen regering moest pratend worden opgelost, dus gezamenlijk optreden.
Het was alleen niet succes vol want het voorkomt niet de 2 e wereldoorlog. Duitsland
mocht hierbij ook niet meedoen.
Eerste wereldoorlog is nu voorbij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller indyvdboom. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.08. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now