Summary
Samenvatting Aardrijkskunde Fysische geografie havo 4/5
- Course
- Level
Is toets en examenstof voor havo 4/5.
[Show more]
Seller
Follow
indyvdboom
Content preview
Aardrijkskunde fysische geografieHoofdstuk 2.2 platentektoniek
Endogene en exogene krachten:
Endogeen: krachten die van buitenaf op de aardkorst inwerken.
Bijvoorbeeld: verwering, erosie en sedimentaire.
Exogeen: krachten die van binnenuit op de aardkorst inwerken.
Bijvoorbeeld: vulkanisme, schuivende aardplaten en aardbevingen.
Opbouw van de aarde:
Dichtheid (gewicht)
- Aardkern = hoge dichtheid
- Aardmantel
- Aardkorst = lage dichtheid
Buitenste laag mantel:
Asthenosfeer:
Bovenste gedeelte van de aardmantel. Is plastisch dus vervormbaar. Er bevinden
zich de convectiestromingen.
Convectiestroming: circulerende beweging van vloeibaar gesteente.
Lithosfeer = aardkorst
De aardkorst bestaat uit grote platen die afzonderlijk van elkaar bewegen. Die platen
bestaan uit korsten:
- Oceanische korst (6 km dik)
- Continentale korst (40 km dik)
Plaatbewegingen:
Divergente bewegingen:
Platen drijven uit elkaar en heeft een opstijgende convectiestroom.
Vulkanen waar magma aan de oppervlakte komt.
Convergente bewegingen:
Platen bewegen naar elkaar toe.
Twee continentale korsten: - plooiingsgebergte.
Korsten hebben dezelfde eigenschappen.
Plooiingsgebergte: doordat 2 continentale korsten botsen, worden tussenliggende
gesteentelagen geplooid en daarbij opheffing.
Een continentale en een oceanische korst:
- oceanische plaat is zwaarder (hogere dichtheid)
,Subductie: de zwaardere oceanische korst duikt onder de lichtere continentale korst
daardoor ontstaat hitte en gaat het smelten en komt er opstijgend magma dat leidt tot
explosieve vulkanen.
Transforme beweging:
2 platen bewegen langs elkaar. Daardoor is er veel opbouw van spanning en dat leidt
tot zware aardbevingen.
Hoofdstuk 2.3 Vulkanisme
Effusief en explosief vulkanisme:
Vulkanisme:
Alle verschijnselen die te maken hebben met de nabijheid van magma uit lithosfeer.
- Vulkaanuitbarsting: gassen, stoom, vulkanisch gesteente (as) en lava.
- Lahar: vulkanische modderstroom.
- Geisers.
Effusieve erupties:
Weinig gasdruk = lavastromen.
Explosieve erupties:
Hoge gasdruk = aswolk.
Eruptietype wordt bepaald door:
- Samenstelling van magma en de eigenschappen van het bovenliggende
gesteente.
- Dikte bedekkend
gesteente.
, Type eruptie bepaald vulkaanvorm:
Effusieve eruptie: schildvulkaan en spleetvulkaan
- Brede vulkaan, flauwe helling
- Opgebouwd uit lagen gestolde lava (basalt)
- Bij een spleeteruptie ontstaat een spleetvulkaan
Explosieve eruptie: stratovulkanen en calderavulkanen
- Steile helling
- Lagen gestolde lava en los materiaal zoals as en stenen.
- Een caldera kan ontstaan als het dak boven de magma kamer instort,
wanneer de magmakamer leeg is.
- In de caldera kan een nieuwe vulkaan ontstaan wanneer de magmakamer
opnieuw wordt gevuld.
- Caldera ontstaat bij een explosieve uitbarsting van een stratovulkaan.
Type plaatgrens bepaalt type vulkanisme:
Divergente plaatgrens:
- Effusief vulkanisme.
- Spleetvulkanen en schildvulkanen.
Convergente plaatgrens (subductie):
- Explosief vulkanisme.
- Stratovulkanen en calderavulkanen.
Hotspot: dunne aardkorst zodat de korst smelt door een mantelpluim.
- Ligt boven een mantelpluim
- Explosief of effusief afhankelijk van korst
Dus bij oceanisch: dun en vloeibaar = effusief
En bij continentaal: taal en vloeibaar = explosie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller indyvdboom. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72001 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now