Een complete samenvatting van het vak: vakdidactiek basis.
Inclusief de belangrijke onderdelen uit de te lezen artikelen "schrijven van 1F naar 4F" en "Nederlands vakspecifieke trendanalyse 2017". Ook heb ik de PowerPoints van de lessen hierin verwerkt.
KORTOM
In deze samenvatting staat alle l...
Geschiedenis van het vak Nederlands (artikel Vakspecifieke trendanalyse 2017 – p.7 t/m 11)
Ontwikkeling van het vak:
1. Literair-grammaticaal paradigma (19e eeuw)
a) Spelling en grammatica onderwezen a.d.h.v. literaire teksten uit de 16 e en 17e eeuw.
b) Is het fundament van het huidige taalonderwijs zoals de:
Traditionele schoolgrammatica.
Meer nadruk op literatuur en ontleden.
Ervarend lezen en/of literatuuronderwijs.
Formele strenge gereguleerde taal.
2. Creatief-expressief paradigma (vanaf ca 1900)
a) Vooral in vernieuwingsscholen als Montessori en Jenaplan, nu nog steeds.
Gebaseerd op eigen, creatieve en unieke potenties van het kind.
Waardering voor de variatie aan dialecten.
Aandacht voor de mondelinge taal.
Schrijven moest de eigen kinderlijke expressie een kans geven.
Literatuur moest meer ervaringsgericht zijn.
Persoonlijke ontwikkeling =) ontwikkelingsgericht.
b) Reguliere scholen: oude paradigma met actuele literatuur/vaardigheden en schoolboeken
3. Communicatief-emancipatoir paradigma (vanaf ca 1970) (betekent vrijgemaakt van emancipatie)
a) Meer taalbeschouwing: het reflecteren op taal en taalgebruik in concrete situaties.
b) Naast de literair-historische benadering kwamen de tekst analytische benadering en de
lezersgerichte tekstervaring op.
c) Communicatieonderwijs vanuit achterstand deelnemen aan onderwijs => taal coördinatoren.
4. Communicatief-functioneel paradigma (vanaf ca 1990)
a) Deelvaardigheden onderwijs (eindtermen: detaillering en verzakelijking).
b) Nadruk op vaardigheden zoals in het referentiekader taal beschreven.
c) Communicatief (functioneel) taalonderwijs => nadruk op vaardigheden.
5. Waarschijnlijk gaan we nu meer richting het sociaal-cultureel paradigma
a) Nadruk op persoonlijke vorming, intensieve communicatie en kritische omgang met de
informatie-overvloed.
b) Balans tussen geletterdheid, literatuur en kennis over taal en 21 e -eeuwse vaardigheden staan
voorop.
c) Verbrokkeling van het vak wordt verminderd.
Het onderwijs in Nederland
Onder het onderwijs in het Nederlands verstaan we:
1. Taalvaardigheidsonderwijs: onderwijs in de taalvaardigheden lezen, schrijven, spreken, luisteren en
gesprekken voeren.
2. Taalbeschouwingsonderwijs: onderwijs waarbij je reflecteert op het taalgebruik van jezelf en van
anderen, ter verbetering van de taalvaardigheid.
3. Fictieonderwijs: onderwijs dat leerlingen in aanraking brengt met verhalen, romans, films, gedichten, enz.
en hen stimuleert bij het zelf kiezen en lezen of bekijken ervan.
Deze drie kerngebieden moet je kennen.
In de PowerPoint van Frits staat een 4e: onderwijs in taalvariatie: (dialecten, groepstalen, enz.).
Onderwijs in de onderbouw:
1993 invoering basisvorming in de eerste drie jaren van alle schooltypen in het vo (vmbo t/m vwo).
15 vakken beschreven in kerndoelen (wettelijk vaststellen van kwaliteitseisen).
Na 5 jaar evaluatie
Conclusies voor Nederlands => te weinig verandering
o Weinig gedaan aan vak ontwikkeling
o Niet alle kerndoelen kwamen aan bod.
1998 herzien van de kerndoelen
Samenhang tussen de vak onderdelen lezen, schrijven, spreken en luisteren werd duidelijker en er
kwamen concrete doelen van procesaspecten als voorbereiden en reflecteren op taalgebruik.
Opvallende verandering fictie werd een zelfstandig domein met vijf kerndoelen.
2004 presentatie van een geheel nieuw plan voor de onderbouw
Laat scholen zelf een eigen gezicht geven aan de onderbouw.
De overheid moet duidelijke hoofdlijnen aangeven (=karakteristiek).
Kerndoelen vervangen door 58 richtinggevende doelen voor het kernprogramma.
Loslaten van onderwijstijd binnen een bepaalde bandbreedte.
Heden
Een actualisatie van het gehele curriculum van basis -en vo is gestart.
Op basis van een visie zijn de essenties van het leergebied benoemd in de vorm van “grote opdrachten”
die weer uitgewerkt zijn in kennis en vaardigheden (bouwstenen).
In de toekomst herzien van kerndoelen (onderbouw) en eindtermen (bovenbouw).
Doorlopende leerlijnen en Referentiekader:
In 2008 had de commissie Meijerink van de overheid de opdracht gekregen om doorlopende leerlijnen op te
stellen voor de basisvaardigheden taal en rekenen en daarbij referentieniveaus aan te geven. Een doorlopende
leerlijn zorgt voor een aansluiting tussen de verschillende leerjaren. De docenten weten dan wat de leerlingen
weten en kunnen. Hierdoor kan er gericht worden geoefend.
Het gaat de overheid om het bevorderen van doorstroming tussen onderwijssectoren en om het garanderen van
een bepaald niveau van beroepsmatig en maatschappelijk functioneren.
Voor de Nederlandse taal zijn de volgende vier niveaus beschreven (referentieniveaus):
1F en 1S: primair en speciaal onderwijs
2F: mbo 1, 2, 3 en vmbo
3F: mbo 4 en havo
4F: vwo
De letter F verwijst naar de aanduiding “fundamenteel niveau”.
Niveau 2F is minimaal noodzakelijk voor het functioneren als burger in de samenleving.
Door 75% van de leerlingen moet niveau 1F aan het einde van het basisonderwijs bereikt zijn.
Door 75% van de leerlingen moet niveau 2F aan het einde van het vmbo bereikt zijn.
Kaders in het vo en mbo:
1. Onderbouw
Referentiekader taal en rekenen
Kerndoelen
2. Bovenbouw
Referentiekader taal en rekenen
Eindtermen
3. Mbo
Referentiekader taal en rekenen
Kwalificatiedossiers (kwalificatiembo.nl)
Zowel de kaders als de fundamentele niveaus moet je van buiten kennen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maureencaris2110. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.78. You're not tied to anything after your purchase.
