De bijzondere overeenkomsten zijn ingedeeld in de benoemde en onbenoemde
overeenkomsten
• Benoemde = wettelijk geregeld
o Vb. regels rond koop, huur, aanneming en lening -> vastgelegd in BW
• Onbenoemde = niet (of slechts fragmentarisch) in wetgeving geregeld
o Vb. overeenkomst van bezetting ter bede of een leasingovereenkomst zijn
niet wettelijk geregeld
Art. 1134 BW -> Alle overeenkomsten die wettig zijn aangegaan, strekken degene die ze
hebben aangegaan tot wet
Gelet op de bindende kracht van de overeenkomst, moet voorrang worden gegeven aan de
rechtsfiguur die door partijen als benaming voor de overeenkomst is gehanteerd
Bij twijfel: moet men achterhalen wat de werkelijke bedoeling van de contractpartijen is
geweest = gemengde overeenkomst
Art. 1156 BW
Welke overeenkomst werd afgesloten?
• Gemeenschappelijke bedoeling partijen
• Verenigbaarheid contractuele bepalingen met wettelijke toepassingsvoorwaarden
van gekozen rechtsfiguur (= juridische term met hieraan gekoppelde rechtsregels)
Eventueel meerdere rechtsfiguren vervat in de contractuele bepalingen, dan:
• Ofwel gezamenlijke toepassing rechtsregels meerdere rechtsfiguren
• Ofwel voorrang van één rechtsfiguur (cf. regels van openbare orde/dwingend recht/
belangrijke karakteristieken van de overeenkomst)
o Dwingend recht= MOET je naleven (bescherming zwakke partij)
o Openbare orde = regels die boven alle regels gaan
• Ofwel een overeenkomst sui generis (met eigen rechtsregels)
Elke bijzondere overeenkomst: eigen bijzondere rechtsregels
• Indien aspect niet is geregeld: terugvallen op algemene rechtsregels van
verbintenissenrecht
1
, Hoofdstuk 2. Koop
1. Definitie en constitutieve bestanddelen
1.1 Definitie en kenmerken
Definitie (art. 1582 BW)
Wilsovereenstemming tussen partijen omtrent:
• Eigendomsoverdracht van een zaak
• Betaling van een geldprijs
à zonder deze 2 bestanddelen kan er GEEN koop zijn
Voorbeeld: als iemand gratis een goed weggeeft, kan er geen sprake zijn van een koop. Men betaalt
dan immers geen prijs. Er kan dan wel sprake zijn van een schenking of een handgift
Voorbeeld: Als men alleen het gebruiks- en genotsrecht van een zaak overdraagt tegen een geldprijs
is er ook geen sprake van een koopovereenkomst. Het eigendomsrecht wordt dan immers niet
overgedragen. In dat geval kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een huurovereenkomst.
Kenmerken:
• Onder bezwarende titel (<-> om niet)
o = tegenover de overdracht staat een tegenprestatie -> betaling van een prijs
• Wederkerig (<-> eenzijdig bv schenking)
o Wederzijdse prestaties van de koper en de verkoper
• Consensueel ≠ zakelijk ≠ plechtig
o Consensueel = overeenkomst komt tot stand door loutere
wilsovereenstemming zonder afgifte van de zaak (zakelijk) of formaliteit
(plechtig)
-> geschrift voor bewijs van het bestaan en inhoud vd overeenkomst
• Een zaak (goed) ≠ een dienst
1.2 Constitutieve bestanddelen
2 essentiële bestanddelen voor het bestaan van een koopovereenkomst:
• Eigendomsoverdracht vd verkochte zaak
• Prijs betalen
2
,Eigendomsoverdracht:
• Principe: vanaf de totstandkoming koop ongeacht levering/betaling (art. 1583)
• Uitzonderingen:
o Contractueel overeengekomen afwijking à aanvullend recht (vb 1 & 2)
o Omwille aard van de zaak (art. 1585 en art. 1587) (vb 3)
§ Soortgoederen: eerst moeten die geïndividualiseerd worden
§ Vervangbare goederen: eerst een keuze gemaakt moeten worden
tussen het ene of het andere goed
o Alternatieve koop (vanaf keuze) (vb. 4)
§ Eigendom gaat pas over dat de koper of verkoper de keuze maakt
welk goed verkocht wordt
o Toekomstige zaak (vanaf bestaan)
§ Pas als goed bestaat
Voorbeeld 1: Zo bepaalt men bij de verkoop van een onroerend goed bijna altijd dat de eigendom van
het onroerend goed pas wordt overgedragen op het moment van het verlijden van de notariële akte
en het effectief betalen van de hele koopprijs.
Voorbeeld 2: Bij de verkoop van roerende goederen door een onderneming komt men vaak overeen
dat de eigendom pas overgaat op het moment dat de koper de prijs integraal betaalt aan de
verkoper. In dat geval wordt met andere woorden een clausule van eigendomsvoorbehoud
overeengekomen.
Voorbeeld 3: Als de koper 20m3 brandhout koopt, gaat de eigendom pas over op het moment dat de
verkoper die 20m3 aan brandhout uit zijn stock haalt.
Voorbeeld 4: de koper koopt van de verkoper een machine die nog vervaardigd moet worden
à Ingeval van opschortende voorwaarde: koop bestaat, maar koop pas uitvoerbaar als
opschortende voorwaarde vervuld wordt
• Toekomstige, onzekere gebeurtenis (art. 1181)
• Zuiver potestatieve voorwaarde = vervulling afhangt van één partij -> NIETIG (ik koop
deze machine wanneer ik daar zin in heb)
Voorbeeld: Iemand koopt een tweedehandswagen onder de opschortende voorwaarde van het
verkrijgen van een financiering bij een bank. In dat geval is de koop pas uitvoerbaar op het moment
dat de bank de financiering aan de koper toekent en de opschortende voorwaarde wordt vervuld. Als
men de voorwaarde niet kan vervullen, vervallen de verbintenissen.
à Ontbindende voorwaarde = ontstaat als je het laat afhangen van een voorwaarde (art.
1584) (p25)
Belang:
• Overdracht eigendom inclusief alle zakelijke rechten à beschikkingsrecht
• Overdracht risico
3
, o Koper staat in voor bv beschadiging vh goed door overmacht, ook al bevindt
het goed zich nog bij de verkoper
Behoudens andersluidende, contractuele afwijkingen (bv. eigendomsvoorbehoud) (vb1)
Behoudens koop onder opschortende voorwaarde (risico pas over als voorwaarde vervuld)
(vb. 2)
Voorbeeld 1: Heel wat ondernemingen nemen in hun algemene voorwaarden een clausule van
eigendomsvoorbehoud op. Volgens die bepaling behouden zij ook na levering de eigendom van de
verkochte zaken tot het moment dat de koper de prijs betaalt. Vaak wordt in die clausule van
eigendomsvoorbehoud aangegeven hoewel de eigendom bij de verkoper blijft tot de integrale
betaling van de prijs, het risico intussen toch al overgaat op de koper.
Voorbeeld 2: De koper koopt een oldtimer die zich bij de verkoper bevindt. De verkoper belooft de
oldtimer de week nadien te komen leveren. Als tussen de koop van de oldtimer en de levering er door
een blikseminslag brand uitbreekt in het magazijn van de verkoper en de oldtimer wordt beschadigd,
dan staat de koper (op wie het risico rust) daar in beginsel voor in.
à Opgelet! Verkoper kan enkel eigen zaak verkopen (of opdracht krijgen van eigenaar om
zaak te verkopen), anders kan koper nietigheid van de koop eisen (art. 1599)
Betaling van de prijs (voorbeelden cursus)
• In geld (anders sprake van ruil)
• Vrij overeen te komen
• Prijs bepaald of bepaalbaar
o Art. 1591
o Prijs vastgelegd kan worden adhv objectieve gegevens van het contract
• Informatieplicht tov consumenten
o Schriftelijk, ondubbelzinnig en goed zichtbaar
• Ernstig (prijsbewimpeling)
o Voldoende ernstig anders kan men spreken van schenking (animus donandi:
intentie om te schenken aantonen)
o Prijsbewimpeling: in koopakte lagere prijs vermeld dan werkelijk
overeengekomen prijs -> in strijd met openbare orde dus NIETIG
• Soms prijsreglementering door overheid (bv brandstof) (art. 1593)
à partijen moeten prijs vaststellen
Partijen kunnen andere voorwaarden toevoegen als bestanddelen voor totstandkoming
van de koop
2. Geldigheidsvoorwaarden
2.1 Bekwaamheid
Principe: iedereen bekwaam als koper/verkoper (art. 1594)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mauransuys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.11. You're not tied to anything after your purchase.