Samenvatting Infectie & Immuniteit HC Aantekeningen (deel I) - BMW Universiteit Utrecht
20 views 2 purchases
Course
Infectie & Immuniteit (BMW20805)
Institution
Universiteit Utrecht (UU)
Dit document bevat alle hoorcollege stof t/m HC 13 voor het tussententamen Infectie en Immuniteit gegeven in de opleiding Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht in jaar 3 (jaar 2022/2023). Het document bevat heel veel afbeeldingen en details
• Immunologie = onderzoek naar afweermechanismen en
lichaamsvreemde stoffen
• Binnen = het doorbreken van een epitheliale barrière. Dus
alles wat NIET in contact staat met de buitenwereld
Kenmerken van het immuunsysteem
1. Herkenning lichaamseigen vs. Lichaamsvreemd
2. Specificiteit – diverse antigeen receptoren: T-cel receptor, B-
cel receptor, antistoffen
3. Adaptief – reageert op contact antigeen proliferatie & differentiatie. Aangestuurd door DC
4. Geheugen – survival van lymfocyten
5. Systemisch – circulatie van lymfocyten
[1] Herkenning zelf vs. Lichaamsvreemd
• Taak immuunsysteem is onderscheid kunnen maken tussen prokaryoot en
eukaryoot (1). Wordt gedaan door:
o Patroonherkenning aangezien beide soorten algemene structuren hebben
o Herkenning van een vreemde structuur en genetisch materiaal (bacterieel DNA)
• Daarnaast moet er ook onderscheid kunnen worden gemaakt tussen verschillende soorten
(2) en individuen (3)
Barrière en aangeboren immuniteit
• Er zijn diverse barrières waar het pathogeen
doorheen moet:
1. Mechanische barrière – epitheellaag (huid)
2. Chemische barrière – micropeptides, stoffen en
vetten (specifiek)
• Na de mechanische barrière zullen de fagocyten het materiaal opnemen en de DC alarm slaan en
andere cellen activeren. Dit is deel van de aangeboren immuniteit (snel proces)
• Cellen van aangeboren immuunsysteem:
o Oorsprong: Hematopoietische stamcellen vormen zich uit het beenmerg
o Vervolgens ontstaan allerlei cellen uit de myeloide
progenitor cellen, zoals monocyten
o Monocyten → macrofagen & DC
o Aangeboren immuunsysteemcellen komen dus uit
het beenmerg en worden ook steeds weer
aangevuld
o Morfologie: elke cel heeft een ander kenmerk.
Neutrofiel komt het meest voor (meest belangrijke
cel bij bacteriële infectie). Lymfocyten zijn wel in
grote getallen aanwezig.
Micro-organismen & pathogenen
• Enorme diversiteit van pathogenen in:
2
, o Grootte, opbouw, oppervlak, weefsel specificiteit
• Soorten micro-organismen: schimmels, parasieten en bacteriën (van
groot→klein). Veel micro-organismen zijn ook helemaal niet ziekmakend
• Geen micro-organismen: virussen en prionen (kleinste vormen). Kan wel
ziekte induceren.
• Niet alle pathogenen zijn micro-organismen
• Patroonherkenning is essentieel voor herkenning van diverse klassen
ziekteverwekker. Door het herkennen van deze patronen, weet het
immuunsysteem ook de beste manier om deze ziekteverwekker aan te
pakken. Voor het herkennen van bepaalde cellen zijn
patroonherkenningsreceptoren voor (Toll-like)
o Bv. Virus zit in een cel, dus deze cel moet dood. Bacterie zit buiten de
cel, dus eerst moet de cel worden herkend voordat de bacterie kan
worden opgeruimd
Aangeboren afweer – humoraal
• Humorale afweer = dit zijn eiwitten die in het lichaamsvloeistof zitten.
Deze eiwitten zijn signaalstoffen (cytokines) die zorgen voor de communicatie
tussen leukocyten. Hiervoor zijn cellen met passende receptoren nodig:
o IL-1 (koorts)
o IL-6
o TNF (verwijden bloedvaten)
• IL = interleukine
• Cytokine storm = bij een cytokine-overreactie is in de cytokines
o Bv. Bij corona is er in de longblaasjes een storm wat leidt tot
veel schade aan de long
• De aangeboren immuniteit zorgt voor (1) lokale inflammatie, (2)
systematische protectieve effecten en (3) systematische
pathologische effecten
o Lokaal: er vindt een ontsteking plaats en activatie van cellen en
chemokines
o Systematisch protectief: interleukinen zorgen voor verhoogde
leukocyt productie
o Systematisch pathologisch: door TNF is er een spierafname
• Bij een ontsteking worden betrokken cellen aangetrokken (1) door
andere cellen en dus naar de plek van infectie gestuurd. Deze
cellen zullen proberen de infectie op te ruimen (2) en vervolgens is
er een herstelproces (3)
• Complement = systeem bestaande uit plasma eiwitten
die cellen doden en de ontsteking & fagocytose
versterken. Proces:
o Initiatie: kan worden gestart door (1) antistof die
bindt aan antilichaam, (2) microben per ongeluk
tegen complement aan, (3) mannose bindend lectine
(suikerbindend eiwit) wordt gebruikt als adapter om
microbe te herkennen. Dit is mannose omdat alleen
3
, bacteriën aan de deze suiker aan de buitenkant hebben en ze dus onderscheiden van
mensencellen
o Vroege stappen: cascade met C3a (aantrekken cellen en inflammatie),met
C3b (markeren bacteriën voor snellere fagocytose) en met C5a
(inflammatie)
o Late stappen: activatie MAC wat zorgt voor lysis
• Fagocyterende cellen zijn opruimende cellen. Soorten:
1. Neurofolie granulocyt (A) → meerdere kernen dus PMN (polymorfonucleair)
2. Monocyt (B) →voorloper macrofagen en DC
• Fagocytose = een dynamisch proces waarbij de neutrofiel naar een bacterie toe kruipt en de
bacterie opneemt
Barrières en aangeboren immuniteit
• Barrière ontstaat uit: (1) Mechanische, (2) chemische en (3) fagocytose/ontstekingsbarrière
• Ontsteking → zorgt van het op de plek houden van de bacteriën. Pas hierna vindt er activatie
plaats van het adaptieve immuunsysteem door DC die de T-helpercel
activeert tot effectorcellen (B-cellen). Effectormoleculen zijn de
antistoffen die B-cellen uitscheiden
• Pas na activatie T-cellen, kunnen B-cellen worden geactiveerd
• Soorten cellen:
o Dendritische cellen = centrum van immunologie. DC’s geven
opdracht in het periferie voor het aansturen van het adaptieve
systeem. Dan wordt bepaald hoe het immuunsysteem gaat
reageren
o Natural Killer cellen = geactiveerd door T- en B-cellen. NK’s horen niet bij het adaptieve
systeem, want NK heeft een antigeenspecificiteit en het adaptieve systeem heeft diverse
specifieke receptoren
[2] Herkenning
• Door herkenning kan een verschil worden gemaakt tussen verschillende varianten van bv een
virus. Dit wordt gedaan door een Antigeen (Ag) en dit genereert een adaptieve response en
zorgt dus voor een afweerreactie op dit antigen
• Antigeen-receptor = herkent een Ag op het celoppervlak van lymfocyt
o TCR – T cel receptor (T-cellen hebben T-cel receptor)
o BCR – B cel receptor (B-cellen hebben B-cel receptor)
• Antistoffen zijn eigenlijk oplosbare B-cel receptoren (BCR), dit noem je immunoglobulines (Ig)
• Diversiteit ziekteverwekker → diversiteit van het immuunsysteem
[3] Adaptief
• Er worden heel veel verschillende B-cellen met allemaal unieke
receptoren aangemaakt
• Alleen de B-cel die het antigeen tegenkomt doet aan klonale expansie
(vermenigvuldiging). De generatie van de B-celreceptoren is geheel
random
• Uiteindelijk heb je dus memory cellen, dan gaat de immuunreactie de
volgende keer een stuk sneller
[4] Geheugen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaauerbach. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
