Summary
Samenvatting Nederlands verlichting
- Course
- Level
Een samenvatting van literatuur over de verlichting, de negentiende eeuw, romantiek en ook over Max Havelaar en Multatuli.
[Show more]
Seller
Follow
beauooijen
Content preview
Literatuur toets 2Verlichting
De verlichting is sterk gerelateerd aan de beroemde leuze van de Franse revolutie: vrijheid, gelijkheid
en broederschap. Het idee hierachter: iedereen is vrij, gelijk, heeft verstand en moet gelukkig zijn.
Verlichtingsdenkers waren vaak mensen met veel geld en tijd, die graag nadachten en praatten over
de wereld. Hun principe is het humanisme:
1. Kennis verkrijgen door zelfstandig nadenken. Niet door de klassieken te lezen of de bijbel,
maar door de wereld met je eigen verstand te onderzoeken.
2. Uitgaan van je eigen goedheid. Het humanisme betekent dat deugdzaamheid in jezelf zit. En
niet in de voorschriften ban de staat of de kerk. Daarom stond tolerantie hoog in het
vaandel; je moest iedereen om zijn eigen waarden en opvattingen respecteren.
De ideeën van de eerste verlichtingsdenkers waren in strijd met monarchieën en kerk. Ze wilden de
staat hervormen tot een verlichte monarchie. Armoede en onderdrukking vonden ze slecht en
daarom moet de staat het welzijn van elke burger bevorderen.
De verlichtingsidealen waren in het algemeen erg liberaal. De economie moest vrijer worden en
vrijheid van godsdienst komen. Godsdienst moest verdwijnen of natuurlijk worden.
De verlichting was optimistisch over de mens, maatschappij en wetenschap. De mens was zelf
verantwoordelijk voor zijn lot na de dood en moest het goede leren kennen om het goede te doen.
, Literatuur verlichting
Literatuur verlichting onderscheiden we in 3 stromingen:
Neoclassicisme
Is erg verstandelijk en tegen de uitbundigheid van het maniërisme en vooral de barok.
Het streeft naar orde, zuiverheid, evenwicht en artistieke samenhang. De literatuur werd daarom in
sobere taal geschreven, met strakke regels. Hierdoor is de literatuur meestal niet prettig leesbaar.
Didactische literatuur (Deze literatuur was er in 3 soorten)
Imaginaire reisverhalen
1. Robinsonade, iemand komt op een afgelegen eiland terecht. Door zelf dan op onderzoek te
gaan leer je hoe te (over)leven. Met je kennis leer je zelfstandig na te denken. Belangrijk om
te weten is dat dit leidt tot gedrag dat uit westers standpunt beschaafd is. Van woeste
inboorlingen wordt een negatief beeld geschetst.
2. Satirisch reisverhalen/ utopie met een politieke lading, is een schets van een ideale of juist
niet-ideale samenleving (dystopie). Bijvoorbeeld iemand die vele bijzondere, onrealistische
avonturen beleeft en zo veel leert over zichzelf en de wereld. Empirische noodzaak:
onderzoeken om een verstandig mens te worden.
Tijdschriften
➢ In de 18e eeuw maakte het tijdschrift een grote opmars. Hierin stonden verhalen en essays
waarin waargenomen werd hoe de wereld was en hoe die beter kon worden.
➢ De auteurs waren echte wereldverbeteraars en het tijdschrift was een ideaal om hun ideeën
onder een groot publiek te verspreiden.
Jeugdliteratuur
➢ Is voornamelijk in de 18e eeuw ontstaan. Dit is niet onlogisch, want boeken konden kinderen
helpen om de ideeën van de verlichting in de praktijk te brengen.
De plaats van literatuur en cultuur in de maatschappij
➢ Broodschrijvers, om de informatie machine draaiende te houden
➢ Koffiehuizen en genootschappen voor alles
➢ Toneel: burgerlijk drama
Sentimentalisme
Later in de 18e eeuw gingen sommige denkers meer waarde hechten aan het gevoel, omdat dit een
betere gids zou zijn dan het verstand. Vandaar dat men ook wel spreekt van preromantiek. Optimism
slaat om in pessimisme. Het plot is in een sentimentele roman van ondergeschikt belang. Het zijn
vaak dramatische liefdesverhaal waarin hevige gevoelens en emoties centraal staan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller beauooijen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now