Beeld en kunst
HC.1, deel 1.1
Cultuurgeschiedenis
Hoe je als maker kijkt wordt beïnvloedt door: waar je woont, waar en met wie je bent
opgegroeid, educatie, gebeurtenissen, media. Dat bepaalt hoe je leeft en hoe je dingen
bedenkt en hoe je als maker weergeeft wat je ziet.
Context (maatschappelijke en technologische ontwikkelingen, de tijdsgeest: het denken)
Heeft invloed op inhoud (de betekenis/het verhaal) en vorm (beeldtaal) en vice versa.
18e eeuw
Omslag in het denken begon met de verlichting: filosofische stroming (kant)
Burgers moesten zelfstandig denken in plaats van de staat en de kerk.
Hiervoor bepaalde de kerk en de staat alles.
Veranderingen in het denken en uitvindingen veranderen de maatschappij. Kunstenaars
waren getuigen van deze veranderingen.
Belangrijke invloeden omslag in het denken:
- Verlichting
- Maatschappij: Industriële Revolutie
- Politiek: Franse Revolutie
- Kunst: Romantiek, Realisme, Impressionisme (er werd anders gedacht over beeld)
Industriële revolutie:
- Beging 1775 James Watt (uitvinding stoommachine)
- Energie was op elke tijd en plaats beschikbaar
- Engeland
- Mijnen in opkomst
- Textiel fabrieken
- Urbanisatie
Dit had ook negatieve gevolgen: overbevolking in steden, slechte arbeidsomstandigheden,
vervuiling, ziektes.
Verbetering in sanitaire voorzieningen (vanaf halverwege 19e eeuw): hierdoor minder sterfte
Stoomtrein jaren ’20 19e eeuw
Franse Revolutie:
Meerdere kleinere revolutie
Het volk ging strijden voor rechten en vrijheid
- 1789
- Vrijheid
- Gelijkheid
- Broederschap
,La Liberté Guidant La Peuple, 1830
Industriële revolutie leidde tot:
- Verbetering productieprocessen (stoommachine)
- Verbetering infrastructuur
- Urbanisatie en slechtere leefomstandigheden
- Experimenten met elektriciteit
Franse revolutie leidde tot:
- De burger centraal in plaats van een absolute vorst, de adel en de kerk
- Mensenrechten
- (maar adel en kerk bleven bestaan en Napoleon werd de volgende Franse vorst)
Door de ontwikkeling van meer vrijheid van de individu en de opkomst van de Industrie,
ontwikkelde er kunststromingen die de industrialisatie omhelsden, of die de ontwikkeling juist
wantrouwt.
Romantiek (1790-1850)
- Escapisme: ontsnappen aan de dagelijkse werkelijkheid, ontsnappen aan de
Industrie.
- Respect voor natuurelementen: licht, water en vuur.
- Mythes en verhalen, hierdoor konden ze ook ontsnappen aan de werkelijkheid
- Emotie
Door de Industriële en Franse Revolutie…
Veranderen de ideeën over de maatschappij, en daarmee veranderde de kunst:
De mens kwam centraal te staan
- Object versus subject
- Ratio versus emotie (emoties gingen meer centraal staan)
Escapisme
- Verleden
- Andere culturen
- Natuur
- Liefde (vaak onbereikbaar)
- Religie
- Dromen
- Menselijk drama
De romantiek ontstond.
In de huidige tijd is de romantiek nog steeds actueel, zien we het escapisme terug. Jezelf
zijn, mediteren, natuur (de romantiek van de selfie generatie)
Maar..
- De romantiek idealiseerde alles (geen realisme)
- De romantiek plaatse alles buiten het hier en nu.
, Dus.. Ontstond het realisme (1840-1880)
- De Realist legde de waargenomen werklelijkheid vast, vaak in de vorm van arbeid.
- Paste de Realist sociaal- maatschappelijke thema’s toe (bv. Sociale ongelijkheid)
Gustave Courbet: ergerde zich aan de geïdealiseerde beelden, daarom schilderde hij meer
realistisch.
Van Realisme naar Impressionisme (1860-1890)
- Het moment moest worden vastleggen: het moest er niet te gestileerd of voorbereid
uitzien (alsof het een foto was!).
- Het moest de sfeer vastleggen en hoefde geen getrouwe weergave van de
werkelijkheid te zijn. het hoefde dus ook niet uit te zien alsof het werk helemaal af
was.
- Alledaagse voorstellingen met de gewone mens (in plaats van altijd maar die
arbeiders). Er hoefde dus ook geen boodschap vanuit te gaan.
- Omdat de verftube was uitgevonden, konden kunstenaars hun werk ook maar direct
op locatie in de buitenlucht. Dat was voorheen niet (goed mogelijk)/
- De kunsthoning brak met de stromingen ervoor: de kunst werd dan ook in het begin
niet voor vol aangezien: expositie in Salon des Refusés, door kunsthandelaren kreeg
de kunst een platform en kreeg het voet aan de grond.
Impressionisme:
- Meer afsnijdingen en vlekken in het beeld, het was minder geposeerd.
- Het licht werd geschilderd zoals de schilder het op dat moment waarnam.
- Impressionisme was een soort scheldwoord, omdat het geen realistische weergave
was, maar het ging om de sfeer.
- Er werd gekeken naar licht en kleur.
Definitie: observatie dagelijks leven, schilderen op locatie ipv in studio. “Vang het moment/
de impressie”. Invloed van fotografie: de werkelijkheid is veranderlijk en wordt beïnvloed door
factoren als het weer en de tijd van de dag. Daarom veranderen licht, kleur en vorm
voortdurend. Deze andere weergave van de werkelijkheid luidt het modernisme in.
Julia bel: Imiteren van de natuur en het voortzetten van de Europese schilders traditie niet
langer relevant is.
Er stonden veel andere stromingen met -isme. Deze ontstonden aan het einde van de
negentiende eeuw tot nu. Er werd meer geëxperimenteerd.
Conclusie:
- Uitvindingen in verandering in denken, veranderen de maatschappij. Dit was terug te
zien in de kunst.
- Kunst weerspiegelt het tijdgewricht waarin het gemaakt is.
- Film behoort ook tot de kunsten. Deze kunstvorm biedt bij uitstek een inkijkje in de
huidige stand van zaken in een maatschappij.
- Sciencefictionfilms vergoten maatschappelijke problemen in een tijd vaak uit, door ze
een apocalyptische lading te geven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annecapel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.