Dit is een samenvatting van het deel gesloten boek van het vak Taal&Meertaligheid in het tweede semester van de opleiding lager onderwijs aan de Arteveldehogeschool. Ik behaalde voor dit deel 15/20 op het gesloten boek examen.
Krachtlijn: “bouwstenen van talen”
Fonetiek:
1: Inleiding
1.1 Inleiding → wat is fonologie en fonetiek?
Definitie:
1. Fonetiek = hoe de mens betekenisvolle klanken produceert en ontvangt
→ hoe mensen geluid produceren en hoe ze geluid interpreteren
- bijvoorbeeld: het woord “pen” → je doet je lippen op elkaar om de “p” te maken
- bijvoorbeeld: het woord “ken” → je tong begint achteraan in je keel om de “k” te
maken
= productie van geluid
2. Fonologie = taal als betekenissysteem
→ de beschrijving van klanken
- hoe zorgen klanken voor betekenisverschil
- bijvoorbeeld: b versus p
1.2 Waarom een basis fonetiek in de lerarenopleiding
Inzicht in didactiek:
1. belangrijke rol bij spellingdidactiek
- inzicht in koppeling tussen schrijfwijze en uitspraak
- je kan zo spelfouten makkelijker begrijpen van je leerlingen
2. En français
- vous comprendrez mieux les erreurs de prononciation commises
par vos élèves, étant donné qu’elles sont souvent dues à
l’influence de la graphie
- in het frans kan je beter begrijpen waarom leerlingen een woord
fout uitspreken omdat dit vaak te wijten is aan de spelling, de
leerlingen spreken het woord uit zoals in het nederlands.
3. belangrijk voor didactiek van aanvankelijk lezen en schrijven
Voorbeeldfunctie:
→ als leerkracht in het lager onderwijs moet je
- een juiste en correcte articulatie hanteren
= klanken produceren zoals in het standaardnederlands(goede voorbeeld)
- kinderen nemen klanken snel over
het is belangrijk om inzicht te hebben in hoe klanken gevormd worden etc. zo kan je
jezelf ook bijsturen en fouten bij leerlingen herkennen
en français: votre objectif devrait être → in het frans moet je doel zijn
- d’éviter un accent flamand → een vlaams accent vermijden
- d’éviter les erreurs de prononciation → uitspraakfouten vermijden
- d’oser parler de façon expressive → expressief spreken
,guider les enfants dans la bonne prononciation est d’autant plus essentiel à l’école
primaire
→ het begeleiden van kinderen in de juiste uitspraak is het belangrijkst in de
basisschool
à cet âge les enfants ont encore la possibilité d’acquérir une prononciation non
marquée de la langue étrangère
→ op deze leeftijd hebben kinderen nog de kans om een ongemerkte uitspraak
van een vreemde taal te verwerven
contrairement aux adultes les enfants ont le don de percevoir et donc de reproduire
facilement des sons étrangers au système phonétique de leur maternelle
→ in tegenstelling tot volwassenen hebben kinderen de gave van het
waarnemen en dus van het gemakkelijk reproduceren van geluiden die
vreemd zijn aan het fonetisch taalsysteem van het moedertaal
de partir de l’adolescence notre cerveau commence à souffrir de ce qu’on appelle la
surdité phonologique , notre cerveau ne perçoit plus les sons étrangers à notre
système phonétique
→ vanaf de volwassenheid kunnen onze hersenen beginnen lijden aan
fonologische doofheid, onze hersenen kunnen dan geen geluiden meer
waarnemen die vreemd zijn voor ons fonetisch systeem
éviter la confusion:
apprendre à s'exprimer en français sans accent est encore important pour deux
autres raisons.
→ frans leren spreken zonder accent is ook belangrijk voor 2 andere redenen
D'une part, une prononciation très marquée entrave la communication efficace en ce
qu'elle dévie l'attention du contenu du message. L'interlocuteur doit investir trop
d'énergie dans le décodage.
→ een zeer uitgesproken uitspraak belemmerd de communicatie, dit leidt de
aandacht af van de boodschap, de ontvanger moet te veel moeite steken in het
decoderen van de boodschap
D'autre part, le fait de ne pas prononcer correctement certains sons peut prêter à
confusion lorsque ces sons ont une valeur de phonème. C'est-à-dire lorsque la
signification du mot change:
→ het niet correct uitspreken van een bepaalde klank kan verwarrend zijn als de
geluiden een foneme waarde hebben, het kan de betekenis van een woord
veranderen
bijvoorbeeld:
- pain of paon
- chien of sien
- attend of entend
- …
,1.3 Welke uitspraak is de juiste? C’est quoi une bonne prononciation
→ afhankelijk van de context zal je andere normen hanteren wanneer je spreekt
- thuis versus werk bijvoorbeeld
een leerkracht moet op school zorgen voor een juiste articulatie en uitspraak
= streven naar een niet-streekgebonden articulatie!
En ce qui concerne le français, il en va de même: en français aussi, la norme peut
varier en fonction de plusieurs facteurs, par exemple: l'époque, la région ou le milieu
social du locateur. En général, en français, il y a plus d'ouverture, plus de tolérance
envers les variétés régionales qu'en néerlandais. Toutefois, en tant qu'enseignant, vous
avez une fonction d'exemple, et on peut donc attendre de vous que vous adoptiez une
prononciation non marquée pendant vos cours en français.
→ In het geval van het Frans geldt hetzelfde: Ook in het Frans kan de norm
variëren afhankelijk van verschillende factoren, bijvoorbeeld de tijd, de regio of
de sociale omgeving van de verhuurder. Over het algemeen is er in het Frans
meer openheid, meer tolerantie ten opzichte van regionale variëteiten dan in
het Nederlands. Maar als leraar heb je een voorbeeldfunctie, dus je kunt ervan
worden verwacht dat je tijdens je Franse lessen een duidelijke uitspraak zult
doen.
2: Klanken zijn geen letters
2.1 Het fonetisch schrift
→ om een taal op papier weer te geven gebruiken we de letters van het alfabet soms
aangevuld met tekens die we ontlenen aan andere talen. Soms worden bepaalde
klanken op verschillende manier gespeld. ook kan een letter of lettercombinatie voor
verschillende klanken staan afhankelijk van de context.
1. het frans en het engels
→ verschillen tussen spelling en uitspraak is heel groot
2. het spaans en het italiaans
→ heel grote overeenkomst tussen spelling en uitspraak
3. het nederlands
→ ook grote overeenkomst tussen uitspraak en spelling = klankvaster dan frans en
engels
wat is nu het fonetisch schrift:
→ geeft weer hoe iets moet worden uitgesproken(woordenboek, tekens)
- wordt tussen vierkante haakjes weergegeven
- geeft weer hoe je het lemma moet uitspreken
2.2 Het spraakkanaal
→ geluid wordt omgezet in spraakkanalen door de articulatoren
- onderkaak, lippen, gehemelte, …
- de stand bepaalt hoe de spraakklanken klinken
, 2.3 De uitspraak van klinkers, medeklinkers en tweeklanken
→ het verschil tussen klinkers en medeklinkers
klinkers les voyelles lucht gaat ongehinderd door de kunnen op zichzelf stemhebbend
mond naar buiten een lettergreep
vormen
geen op de voorgrond tredende
- ruis
- knal
- plof
geluiden
medeklin les consonnes luchtstroom wordt hoorbaar kunnen niet op stemhebbend
kers gehinderd zichzelf een
lettergreep
- tong tegen gehemelte vormen stemloze variant
- lippen sluiten - t
- d
halfvocal les de letters
en semi-voyelles - w en j
spraakkanaal wordt sterk
vernauwd maar luchtstroom
wordt niet gehinderd
3: Medeklinkers
3.1 Vergelijking tussen het Nederlands en het Frans
Quand on apprend une langue étrangère, les problèmes de prononciation se
manifesteront essentiellement dans les sons étrangers au système phonétique de la
langue maternelle.
→ Wanneer men een vreemde taal leert, zullen de problemen van de uitspraak
zich in wezen manifesteren in geluiden die vreemd zijn aan het fonetische
systeem van de moedertaal.
Est-ce qu’il y a des consonnes qui existent en français mais pas en néerlandais? NON!
→ het frans kent geen medeklinkers die het nederlands niet kent
zijn er klanken in het nederlands die het frans niet kent:
→ ja!
- X als in lach en chaos
- g als in groot en gaan
- h als in horen = aangeblazen h
- r als in de tongpunt R
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lyneavanhove. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.18. You're not tied to anything after your purchase.
