Voor chemische stoffen die de mens produceert hebben we wet en regelgeving nodig om de
maatschappij te beschermen. Dit kan op globaal, continentaal of nationaal niveau zijn.
Globaal
Het Verdrag van Stockholm inzake persistente organische verontreinigende stoffen is
een internationaal milieuverdrag, aangenomen tijdens de conferentie van de Verenigde
Naties over persistente organische verontreinigende stoffen in Stockholm, op 22 mei 2001.
Het is een wettelijk bindend instrument met als doel de gezondheid van de mens en het
milieu beschermen tegen persistente organische verontreinigende stoffen; deze stoffen zijn
persistent in het milieu, verspreiden zich over grote delen van het aardoppervlak, stapelen
zich op in de voedselketen, en vormen een risico voor de gezondheid van de mens en voor
het milieu. Die persistente organische verontreinigende stoffen worden doorgaans POPs
genoemd naar de Engelse benaming Persistent Organic Pollutants. POPs zien we zelfs
terug in antartica, omdat de stoffen zo moeilijk zijn af te breken zoals PCBs en een aantal
pesticiden.
continentaal
In Europa hebben we twee organen die het gebruik van chemische stoffen reguleren, de
regulerende ECHA (European Chemicals Agency) en wetgevende REACH (Registration,
Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals). De REACH houdt zich bezig met
registratie en beoordeling van, en autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische
stoffen. Het doel is de gezondheid van de mens en het milieu beter te beschermen tegen de
risico's die chemische stoffen kunnen opleveren. De ECHA implementeert REACH. De
wetgeving is specifiek voor fabrikanten en importeurs van stoffen en eindproducten zoals
kleding, meubels, etc. De bedrijven moeten studies laten doen over de chemische stoffen en
dit aantonen bij ECHA. Bedrijven moeten aan ECHA laten zien hoe de stof veilig kan worden
gebruikt en ze moeten de risicobeperkende maatregelen bekendmaken aan de gebruikers.
Dit is afhankelijk van hoeveel je maakt/importeert. Hoe meer je maakt/importeert, hoe meer
testen je moet laten uitvoeren want een hoger productievolume betekent hogere kans op
blootstelling. De ECHA stelt bedrijven ook verplicht om samen te werken als ze dezelfde stof
testen zodat er niet onnodig dubbel onderzoek wordt gedaan. Als een bedrijf later wilt
aanhaken bij een studie moet het onderhandelen over de data= read across. Vroeger lag de
beoordeling bij de overheid en konden de bedrijven hun gang gaan. Dit is nu dus
omgekeerd, REACH legt de bewijslast bij de bedrijven.
Risicobeoordeling risk = hazard x exposure
Dit gebeurt aan de hand van testen op vier grote gebieden:
1. Fysisch-chemische eigenschappen (oplosbaarheid water, brandbaarheid,
oplosbaarheid vet)
2. Het “lot” van een stof, in welk milieu matrix zal de stof migreren?
→ water, sediment, grond, lucht
→ (a)biotische degradatie? Vorming stabiele transformatieproducten?
, → Bioaccumulatie?
3. Ecotoxicologie: toxiciteit van de stof op (water)dieren (watervlooien, algen, vissen).
Bij hoge volumes op grond- en sediment dieren.
4. Toxicologie zoogdieren (mammalian toxicology): voor extrapolatie naar mens
(voornamelijk getest op ratten en konijnen).
• Hoe giftig is de stof bij orale inname, of via contact met de huid (acuut).
• Hoe verandert dit bij langdurige blootstelling?
• Zijn er misschien effecten te zien op de vruchtbaarheid/nakomelingen?
Voor dit soort testen worden vaak dieren gebruikt. Dit zorgt natuurlijk voor ophef, maar is
helaas nodig. In vitro testen kan een alternatief zijn. Waiven: de test is onmogelijk uit te
voeren of onnodig (ik weet dat de stof corrosief is op de huid, dus stel ik geen konijnenoog
bloot). Read-across: de stof die je registreert lijkt op een stof waar al data voor beschikbaar
is.
Grenswaarden/normen
We hebben twee verschillende grenswaarden/normen, namelijk voor mens of voor milieu.
Voor het milieu gebruiken we de PNEC (Predicted No Effect Concentration) en voor de
mens DNEL (Derived No Effect Level). Dit geldt voor consument en werknemers. Dit is
gebaseerd op resultaten van de toxiciteitstesten.
De evaluatie van dossiers gebeurt door lidstaten van de EU. Hieruit ontstaat een lijst met
alle toxische stoffen, de SVHCS The Candidate List of Substances of Very High Concern
(SVHCs) (n=205). Hierop staan stoffen die carcinogeen, mutageen, reprotoxisch of
persistent, bioaccumulatief, toxisch zijn. Deze eigenschappen geven onaanvaardbare
risico’s voor mens en milieu. Het gebruik van deze stoffen is dus strikt verbonden of erg
streng gereguleerd. Er is namelijk mogelijkheid tot autorisatie als de risico's aanvaardbaar
zijn of de sociaaleconomische voordelen wegen zwaarder dan de risico's en er zijn geen
geschikte alternatieven.
Risico en perceptie
Risico is uittereken, maar er is daar nog managment in en communicatie naar de mens. Dit
zorgt voor een andere perceptie van persoon tot persoon.
“Not the height of the risk, but a host of cultural, psychological and social variables
determine the way people perceive risks”
De communicatie is key voor het overbrengen en de perceptie van consument. De manier
waarop de individu bepaalt wat gevaarlijk is, is niet berekenbaar en hoeft ook niet altijd de
werkelijkheid te zijn. Kijk maar naar bijvoorbeeld vet of nucleaire energie. Veel mensen
vinden vet veel minder gevaarlijk dan nucleaire energie, terwijl in werkelijkheid vet veel
gevaarlijker is voor de individu dan het gevaar dat er een kernramp komt. Zo geeft
bijvoorbeeld veel media aandacht een extra grote angst perceptie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evidommelenvan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.41. You're not tied to anything after your purchase.