Dit document is een kwalitatief onderzoek (door middel van interviews) naar de invloed van de wijkraden binnen Wijk aan Zet. Dit gaat over de wijkraden de 39 wijkraden die sinds maart 2022 zijn gestart. Het document bestaat uit verschillende onderdelen:
Inleiding (aanleiding, probleemanalyse, prob...
,Abstract
In dit project worden de wijkraden en Wijk aan Zet onder de loep genomen. De gemeente
Rotterdam wil meer doen aan doe-democratie op wijkniveau. Ambtenaren moeten meer decentraal
te werk gaan en bewoners meer invloed geven op beleid. Maar is dit bij Wijk aan Zet ook werkelijk
het geval of is het eerder een vorm van schijnparticipatie. De onderzoeksvraag die in deze scriptie
behandeld zal worden is: In hoeverre hebben wijkraadsleden invloed op beslissingen die genomen
worden door de gemeente over hun wijk? Door middel van literatuuronderzoek worden de
concepten burgerparticipatie en invloed meetbaar gemaakt. Daarnaast zijn er bij tien
wijkraadsleden kwalitatieve interviews gedaan om hun ervaring met de wijkraden te weten te
komen. Het uiteindelijke doel is om beleidsadvies te geven aan de Gemeente Rotterdam over de
mate van invloed die wijkraadsleden hebben over beslissingen die genomen worden in de wijk.
1. Inleiding
1.1 Aanleiding
Sinds 2009 is Ahmed Aboutaleb de burgemeester van Rotterdam. Bij het begin van zijn derde
ambtstermijn schreef hij in een brief aan alle Rotterdammers “Goed beleid begint met luisteren,
zorgen serieus nemen en hoop en perspectief bieden” (Gemeente Rotterdam, 2021). Hij wil dat de
gemeente meer open staat voor goede initiatieven uit de stad. Burgerparticipatie is de laatste jaren
een hot topic geworden. Inwoners willen meer invloed hebben en betrokken worden bij beleid in
hun leefomgeving. De inwoners bruisen met ideeën om het leven in hun omgeving aangenamer te
maken. De gemeente moet er dan ook voor zorgen dat er een plaats is waar ze met deze ideeën
terecht kunnen en dat er daadwerkelijk naar geluisterd wordt. Door regels en procedures gaf men
vroeger geen gehoor aan de noden van de inwoners. De gemeente Rotterdam heeft dus dringend
nood aan een andere manier van werken.
Echter de gemeente Rotterdam is al heel lang op zoek naar een manier om haar inwoners te
laten participeren en te betrekken bij het bestuur van de gemeente. Het vertrouwen in de gemeente
is historisch laag. Het vertrouwen in de gemeente moet beter worden om haar legitimiteit te
versterken. Wijk aan Zet is in het leven geroepen, omdat het Rotterdamse bestuur meer vorm wil
geven aan de lokale democratie (van Buuren, 2022). Het nieuwe orgaan moet meer op wijkniveau
georganiseerd zijn en het bestuur dichter bij de Rotterdammer brengen. Het nieuwe systeem van
wijkraden moet de Rotterdammers meer invloed geven over wat er gebeurt in hun wijk. In de
wijkraden zullen bewoners door een wijkakkoord meedenken en meebeslissen over wat er gebeurt
in hun eigen wijk (van Buuren, 2022).
1.2 Probleemanalyse
De gemeente Rotterdam staat de komende tijd voor een aantal complexe uitdagingen die ook op
lokaal niveau spelen. De huidige klimaatverandering, de energietransitie, digitalisering, bestrijding
van armoede en het laag politiek vertrouwen in de stad moeten worden aangepakt (Joosse-Bil,
2020). Om complexe uitdagingen onder handen te nemen is goede expertise nodig over wat er
daadwerkelijk speelt. De gemeente Rotterdam moet de inwoners dan ook betrekken op een niveau
waar de inwoners zich mee kunnen associëren, namelijk hun eigen wijk. Dit is noodzakelijk voor
passende oplossingen op wijkniveau en de legitimiteit van de organisatie (van Buuren, 2022). De
inwoners van de wijk weten het beste wat de noden zijn in de omgeving. Dit jaar ging er dan ook een
nieuwe manier van Rotterdamse wijkdemocratie van start, genaamd Wijk aan Zet (Gemeente
Rotterdam, 2022). Wijk aan Zet is een nieuwe manier van burgerparticipatie binnen de gemeente
1
, Rotterdam. Wijk aan Zet zal er voor moeten zorgen dat de gemeente beter weet wat er in de wijk
speelt en wat er nodig is (De havenloods, 2022).
Daarnaast moet het meer zijn dan alleen participeren. De inwoners moeten meer invloed
hebben op wat er gebeurt in hun omgeving (Gemeente Rotterdam, 2022). Samenwerking tussen de
verschillende wijken en de stad staat dan ook centraal. Het is een vorm van actief burgerschap waar
de bewoners verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen wijk en zich inzetten voor hun
gemeenschap (Joosse-Bil, 2020). Op 16 maart 2022 mochten de inwoners voor de eerste keer tijdens
de gemeenteraadsverkiezingen ook stemmen op de wijkraden. De verkiezingen werden door de
gemeente gezien als een groot succes, maar liefst 620 Rotterdammers stelden zich kandidaat voor de
wijkraden (De havenloods, 2022). Echter is het vertrouwen in het gemeentebestuur erg laag in
Rotterdam. Er is een toename van het aantal rechtszaken tussen de gemeente en haar inwoners
(Rechtopdestad, 2021). Daarnaast was de opkomst voor de verkiezingen historisch laag. De opkomst
van de gemeenteraadsverkiezingen was 38,9 % (Keunen, 2022). Niet iedereen had ook de moeite
genomen om op de wijkraden te stemmen waardoor hier de opkomst slechts 34,9 % was.
De wijkraden zijn niet een geheel nieuw concept in Rotterdam. Na de oorlog stelde de burgemeester
wijkraden in. Deze hadden als doel om de afstand tussen bestuur en burger te verkleinen, de
gemeenschapszin te vergroten en een wijkgevoel te creëren (Stadsarchief Rotterdam, 2020). Ook in
deze tijd waren ze bezig met het decentraliseren van het bestuur binnen grote gemeenten om wijken
een bepaalde zelfstandigheid te geven. Deze wijkraden hadden slechts een adviserende rol en
hadden geen bevoegdheden. In de jaren tachtig werd er gebruik gemaakt van deelgemeenten die in
2014 vervangen zijn door gebiedscommissies. In 2018 hadden twaalf gebieden van Rotterdam een
gekozen gebiedscommissie (Stadsarchief Rotterdam, 2020). Deze commissies moesten de inwoners
van hun gebieden vertegenwoordigen en werden gezien als de ogen en oren van een gebied. Ze
hadden als taak om stadsbestuur gevraagd en ongevraagd te adviseren. Zo bestond er een
mengvorm van gebiedscommissies, wijkraden en wijkcomités. De mengvorm kampte met een aantal
problemen zoals weinig representatie van de inwoners door partijpolitiek, weinig samenwerking
tussen de inwoners en de gemeente en een te groot machtsverschil tussen de adviesorganen en de
gemeente Rotterdam (Groenlinks Rotterdam, 2021). Deze mix van manieren om te doen aan
burgerparticipatie werden begin dit jaar veranderd door Wijk aan Zet. De nieuwe manier van
Rotterdamse wijkdemocratie moet er voor zorgen dat bewoners meer te zeggen krijgen over de
omgeving waar ze wonen en het lokaal bestuur. Het lijkt daarom dan ook het meeste op de
burgerparticipatie die na de oorlog werd gebruikt. De gemeente Rotterdam wil dan ook de afstand
verkleinen tussen de Coolsingel en de Rotterdammer (De havenloods, 2021). Doordat de gemeente
te ver af staat van wat er daadwerkelijk speelt komen ze niet met passende oplossingen op
wijkniveau. De nieuwe manier van burgerparticipatie Wijk aan Zet zal dit moeten aanpakken. Het
moet als burger makkelijker worden om in contact te komen met de gemeente. En voor de gemeente
is het ook belangrijk dat ze te weten komen wat er daadwerkelijk speelt.
1.3 Probleemstelling & relevantie
Doel onderzoek:
Het doel van dit onderzoek is om te beschrijven in welke mate wijkraadsleden invloed hebben op de
beslissingen die door de gemeente genomen worden in de wijk. Dit zal gedaan worden door de
werking van Wijk aan Zet en de wijkraden te analyseren. De onderzoeksvraag die hier uit volgt is:
In hoeverre hebben wijkraadsleden invloed op beslissingen die genomen worden door de
gemeente over hun wijk?
Daarnaast zal deze onderzoeksvraag ondersteund worden door een aantal deelvragen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller larsvr73. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
