Dit document bevat een uitgewerkte versie voor de module van bevorderen van zelfmanagement. Het ecogram, genogram en de therapeutic letter zijn hier ook in verwerkt. Het verslag is beoordeeld met een 8
Hoofdstuk 1. Zelf- en samenredzaamheid
In dit hoofdstuk worden de definities van de begrippen zelf- en samenredzaamheid
geïnventariseerd. Er zal gekeken worden naar de functie van deze twee begrippen in de
verpleegkundige en multidisciplinaire praktijk. Aan het eind van dit hoofdstuk zal mijn eigen visie op
zelf- en samenredzaamheid gegeven worden.
1.1 Definitie zelf en samenredaamheid
Volgens Vilans (z.d.) heeft zelfredzaamheid verschillende betekenissen. Letterlijk betekent het jezelf
kunnen redden. Het gaat over praktische handelingen als zelfregie. Waar het uiteindelijk om draait is
dat mensen een zo gewoon mogelijk leven redden. De definitie die Vilans (2019) hanteert is: ‘’ het
vermogen van mensen om zichzelf te redden op alle levensterreinen met zo min mogelijk
professionele ondersteuning en zorg”. Een voorbeeld hiervan is wanneer mensen niet meer zelf in
staat zijn te douchen. Hiervoor kan zorg worden ingeschakeld om de persoon hierin te ondersteunen.
Ook samenredzaamheid speelt een steeds grotere rol in onze samenleving. De ontwikkelingen in het
zorgstelsel naar een participatiesamenleving veranderen veel voor zorgprofessionals. Het begrip
samenredzaamheid kan omschreven worden als: samenredzaamheid is de zelfredzaamheid van
mensen met behulp van hun sociale netwerk (Vilans, 2019). Het sociale netwerk van iemand bestaat
uit mensen waarmee hij of zij een belangrijke persoonlijke band heeft. Dit kunnen vrienden,
familieleden, oude kennissen, collega’ of bijvoorbeeld geestelijke raadslieden zijn. Wanneer de
zelfredzaamheid van iemand bedreigd wordt kan het sociale netwerk ingeschakeld worden om de
zelfredzaamheid te vergroten (Vilans, 2019). Uit onderzoek is echter gebleken dat het aantal
overbelaste mantelzorgers toeneemt door de maatregelen in ons zorgsysteem (Lutik, Zuidersma,
Schoemaker, Paans, 2016). Zij stellen dat de cliënt niet alleen centraal moet staan, maar zowel de
cliënt als diens sociale netwerk.
Zelf- en samenredzaamheid zijn nauw met elkaar verbonden. De zelfredzaamheid van één persoon
kan ondersteund worden door diens sociale netwerk. Mocht dit niet lukken kunnen zorgprofessionals
ingeschakeld worden. Daarnaast dient er niet alleen maar oog te zijn voor de patiënt, maar ook diens
sociale netwerk.
1.2 Zelf- en samenredzaamheid in de multidisciplinaire context.
Als verpleegkundige is het belangrijk dat de zelf- en samenredzaamheid van de cliënt gestimuleerd
wordt. Dit kan op verschillende manieren gebeuren. Als eerste is het van belang de zelfredzaamheid
in kaart te brengen. Dit kan je doen door in gesprek te gaan met de cliënt over hoe deze zijn eigen
zelfredzaamheid ziet. Vervolgens kun je een zelfredzaamheidsmeter of een zelfredzaamheidscan
invullen met een bewoner (en diens naasten). Daarnaast kun je een sociale kaart maken. Hiermee
kan je het sociale netwerk van de cliënt in kaart brengen. Dit kan gedaan worden door gezamenlijk
met de cliënt en diens naaste(n) een ecogram of een genogram te maken (Zorgvoorbeter z.d.). Het
maken van een ecogram moet niet een soort invulactie zijn voor medewerkers. Het gesprek dient
écht aangegaan te worden, anders levert het niet het juiste resultaat op.
Ook op Cerestaete wordt geprobeerd de zelfredzaamheid van de bewoners zoveel mogelijk te
stimuleren. Tijdens een opname wordt uitgevraagd welke werkzaamheden omtrent de ADL en IADL
de patiënt zelf kan verrichten en bij welke werkzaamheden de patiënt ondersteuning nodig heeft.
, Daarnaast wordt tijdens de zorgmomenten de patiënt zoveel mogelijk gestimuleerd om de zorg zelf
uit te voeren. Daarnaast wordt er gekeken door verpleegkundigen en verzorgenden naar
hulpmiddelen die ingezet kunnen worden om de zelfredzaamheid te vergroten. Denk hierbij aan
hulpmiddelen op verschillende gebieden, zoals; communicatie, huishouden of eten en drinken.
Niet alleen de verpleegkundigen spelen een rol bij het bevorderen van de zelf- en
samenredzaamheid, maar ook andere disciplines zijn hierbij betrokken. Fysiotherapie kan
bijvoorbeeld ingeschakeld worden om de mobiliteit van de bewoners op peil te houden of te
verbeteren. Ook kan de ergotherapeut ingeschakeld worden, om advies te geven over hulpmiddelen
bij dagelijkse activiteiten. Zo heeft een bewoner aangepast bestek, zodat deze zelfstandig kan eten.
Ook kan logopedie ingeschakeld worden om de communicatie van bewoners te bevorderen.
1.3 Eigen visie
Zelf- en samenredzaamheid zijn steeds meer groeiende begrippen in de zorgsector. De zorg die
wordt geleverd is grotendeels gebaseerd op een wetenschappelijk basis. De zorg dient afgestemd te
worden op de draagkracht, de draaglast van de patiënt en diens naasten. Keuzes die gemaakt
worden omtrent de behandelingen dienen gemaakt te worden in nauw contact met de patiënt en
diens naasten. Hier geldt dat andere disciplines ook betrokken zijn bij deze besluitvorming, om zo
zorg op maat te kunnen leveren. Verder vind ik het belangrijk dat de zorgprofessional werkt vanuit
een holistische visie en uitgaat van het positieve. Deze visie sluit aan bij de visie van Machteld Hubur
(institue for Positive Health , 2020). Zij stelt dat gezondheid breder is dan de afwezigheid van ziekte
en klachten. Elementen als veerkracht, zingeving en zelfmanagement staan steeds meer centraal.
Zelfredzaamheid is daarnaast een overkoepelend begrip met meerdere terreinen (Jansen, 2014).
Deze dienen allemaal inzichtelijk gemaakt te worden zodat, er gepaste resultaten en interventies
gesteld kunnen worden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller martijncarmio. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.38. You're not tied to anything after your purchase.
