Summary
samenvatting strafprocesrecht
- Course
- Institution
strafprocesrecht en burgerlijk procesrecht te samen gegeven door mevr Willems
[Show more]
Seller
Follow
boduces50
Content preview
Burgerlijk procesrecht en strafprocesrechtHoofdstuk 1: Algemene beginselen
Toegang tot de rechter
Een van de belangrijkste algemene beginselen is de toegang tot de rechter. Dit algemeen beginsel
staat ook vermeld in artikel 6 EVRM. Toegang tot de rechter houdt in, dat iedereen recht heeft om
met een juridisch probleem naar de rechter te stappen. Wij raadplegen hiervoor een rechter, omdat
het verbod op eigen richting nog altijd geldt. Jij mag dus niet zelfs de problemen oplossen. Je moet
dit overlaten aan de rechterlijke macht.
Onder toegang tot de rechter vallen ook de pro-Deoadvocaten. Dat zijn rechters die niet door de
mens, maar door de maatschappij worden betaald. Een zaak tegen iemand starten kost heel veel
geld en sommige mensen kunnen dit niet betalen. Dit zou dan de toegang tot de rechter
belemmeren en daarom bestaan er pro-Deoadvocaten. Pro-Deo staat voor “voor God”.
Beginselen van “behoorlijke rechtspraak”
De beginselen van behoorlijke rechtspraak zijn enkele kenmerken die ervoor zorgen dat er behoorlijk
aan rechtspraak kan gedaan worden. Er zijn beginselen die opgenomen worden in internationale
verdragen of wetgeving. Andere beginselen zijn gegroeid uit de rechtspraak.
Onafhankelijkheid (van een rechter)
Een rechter kan in principe niet afgezet worden uit zijn functie. Hij kan dus op een heel
onafhankelijke manier zijn job uitoefenen. In heel uitzonderlijke gevallen kan een rechter
eventueel wel ontzegd worden uit zijn ambt.
Onpartijdigheid (van een rechter)
Een rechter mag tijdens het proces niet laten blijken dat hij al een beslissing heeft genomen
alvorens het vonnis geveld is. Er mag geen sprake zijn van:
- Subjectieve partijdigheid. Bv. Een zaak pleiten voor een familielid en deze staalhard
verdedigen. (of voorbeeld RB Dendermonde)
- Objectieve partijdigheid. Bv. In een verkrachtingszaak enorm hard de kant verkiezen van
het slachtoffer. Zelfs een schijn van partijdigheid is verboden. (spaghettiarrest)
Motiveringsplicht (art. 149 Gw.)
Je hebt het recht om te weten waarom men een bepaalde beslissing in een rechtszaak heeft
genomen. Je moet dit ook kunnen nalezen. Het is heel belangrijk dat je dit ook schriftelijk kan
raadplegen om eventueel later in hoger beroep te gaan. Stel dat je een vergunning hebt
aangevraagd en die is geweigerd en volgens jou niet om de juiste redenen, dan kan je met
dat schriftelijk bewijs van hun motivering hoger beroep aantekenen. Een rechter moet ook
op elk aspect uit het vonnis een motivering kunnen geven, waarom ze al dan niet akkoord
gaan met bepaalde zaken.
Openbaarheid van rechtspraak (art. 149 Gw.)
Om de onpartijdigheid van de rechters na te gaan moeten alle zittingen openbaar zijn.
(sociale controle) Toch zijn er enkele zittingen die niet openbaar mogen zijn: dossiers van
minderjarigen, zittingen van meerderjarige beschermde personen (bijvoorbeeld iemand met
een verstandelijke beperking), om persoonlijke redenen (bijvoorbeeld beeldmateriaal dat je
liever niet aan iedereen wil tonen), maar ook zitting in de familierechtbank. Voor zulke zaken
wordt er naar de raadkamer gegaan en kunnen dus niet bijgewoond worden.
, Redelijke termijn van een proces
België staat gekend voor de lange termijnen van een proces. Voor sommige dossiers duurt
het veel te lang vooraleer het tot een proces komt. De mogelijke dader weet dan lang niet of
hij al dan niet schuldig wordt bevonden en wat zijn of haar eventuele straf zal zijn. Een korte
termijn voor een proces is dus heel belangrijk voor “behoorlijke rechtspraak”. De termijn
voor elk proces wordt voor de rechtbank (= in concreto) besproken.
Recht van verdediging en eerlijke behandeling
Als persoon in de maatschappij krijg je het recht om zelf bewijsstukken naar voor te brengen
of om het beklaagde te weerleggen indien je wordt aangesproken om voor een specifieke
rechtbank te verschijnen.
Dubbele aanleg (art. 616 Ger.W.)
Je hebt altijd het recht om na een vonnis of arrest beroep aan te tekenen. Dat wil zeggen dat
een hoger rechtscollege de zaak opnieuw helemaal gaat behandelen. Belangrijk hierbij is dat
dit rechtscollege volledig terug vanaf nul begint om de zaak te behandelen.
Er werden beginselen opgenomen in internationale verdragen of wetgeving. Dat zijn: de
onafhankelijkheid, de onpartijdigheid, de eerlijke behandeling en recht van verdediging, de
motiveringsplicht en de redelijke termijn. Andere beginselen waren gegroeid uit de rechtspraak zoals
de openbaarheid en dubbele aanleg.
Basiskenmerken
Aan de algemene beginselen zijn ook enkele basiskenmerken verbonden, namelijk:
Verbod van eigenrichting
Dat is de reden waarom de rechterlijke macht bestaat. Indien er juridische problemen zijn,
dan mag je die niet zelf oplossen, maar moet je die overlaten aan de rechterlijke macht.
Rol van de rechter en partijen
De rol van de rechter en de partijen zegt iets over hoe de rechter zich gedraagt en hoe de
procedure verloopt. Hierbij maken we een onderscheid tussen accusatoir en inquisitoriaal.
o Accusatoir (=burgerlijk en strafprocesrecht)
Je legt als burger iemand iets ten laste (je hebt dus veel macht). Je start zelf een
procedure voor de rechter, je gaat de beklaagde dagvaarden en bewijsstukken naar
voor brengen. De beklaagde partij heeft dan een recht van verdediging. De rechter
zal in deze zaken enkel luisteren en heeft dus slechts een bijkomende rol.
o Inquisitoriaal (=strafprocesrecht vooronderzoek)
De rechter heeft hier een veel grotere rol. Je moet als burger ter verantwoording
komen voor het stellen van bepaalde handelingen en de rechter zal veel vragen
stellen. De bewijsstukken worden hier geleverd door het openbaar ministerie. Jij als
burger kan enkel een verdedigende houding aannemen.
In de praktijk gaat het meestal als volgt: als er een onderzoek wordt gestart naar iemand die
bepaalde handelingen heeft gesteld, dan zal de onderzoeksrechter het nodige
bewijsmateriaal gaan verzamelen. Je zal door het openbaar ministerie gedagvaard worden
voor de rechtbank. Dit stuk is volledig inquisitoriaal. Pas op het moment van de berechtiging
zal je u kunnen verdedigen en komen we in het accusatoir terecht.
, Aard van de rechtspleging
Werking burgerlijke procedure: Je wordt eerst gedagvaard en dan schrijf je uit in die
dagvaarding op welke grond je je baseert en welke feiten er zijn. Daarna komt de inleidende
zitting en dan daarna wordt een conclusietermijn afgesproken. Dat wordt samen gegoten in
een schriftelijk document dat uiteindelijk naar de rechter gaat en dan komt er een
pleitzitting.
Werking strafprocesrechtelijke procedure: Vroeger was er geen schriftelijke uitwerking, maar
alles gebeurde mondeling. De laatste tijd gebeurd alles meer en meer schriftelijk, omdat er
een conclusiekalender moet worden afgesproken.
Aard van de rechtspleging
In de rechtspreking van de het strafprocesrecht maken we een onderscheid tussen de accusatoire
rechtspleging en de inquisitoriale rechtspleging.
Inquisitoriale rechtspleging
De onderzoeksfase in een dossier werkt volgens de inquisitoriale rechtspleging.
Schriftelijk
Er wordt daarbij een dossier opgesteld vol bewijsstukken (bijvoorbeeld na een politie-
interventie wordt er door de agenten in kwestie een document gemaakt met alle
vaststellingen die ze hebben gedaan). Dat dossier zal later naar de rechters gaan en zij zullen
als één van de eerste dingen naar kijken.
Geheim
Zolang men opzoek is naar bewijsstukken blijft het onderzoek geheim. Daarna krijg je een
uitnodiging om u naar een verhoor te komen, maar ook dan mag je uw dossier nog niet
inkijken. Zo zullen bijvoorbeeld drie verdachten van een drugsdeal niet te horen krijgen wat
de andere hebben verklaard. Je hebt dus geen inzage of weet van het onderzoek.
Niet-tegensprekelijk
Tijdens het verhoor ben je ook niet tegensprekelijk. Aangezien je de bewijslast in het
onderzoek niet kent, kan je geen weerwoord voeren.
Accusatoire rechtspleging
Wanneer we voor de raadkamer komen, dan werken we volgens de accusatoire rechtspleging. Men
gaat hierbij nagaan of de straf voor een bepaalde dader moet verlengd worden. Er wordt ook
nagegaan of er op het einde van het onderzoek genoeg bewijsstukken zijn om u door te verwijzen
naar het vonnisgerecht.
Mondeling
Alles wat in de raadkamer gebeurd is mondeling.
Openbaar
De zittingen van de raadkamer zijn altijd openbaar, mits de uitzonderingen.
Tegensprekelijk
Vanaf je in de raadkamer komt, dan weet je welke bewijsstukken er tegen jou zijn en pas
vanaf dan kan je u gaan verdedigen.
, Hoofdstuk 2: Bronnen van het recht
Bronnen van het burgerlijk procesrecht
De bronnen van het burgerlijk procesrecht zijn vooral gevestigd in het gerechtelijk wetboek. De
hiërarchie is als volgt:
Bronnen van het strafprocesrecht
De bronnen van het strafprocesrecht zijn vooral
gevestigd in het wetboek van strafvordering. Eerst
hebben je de voorafgaande bepalingen. Daarin heb je
artikel 1 tot en met artikel 7, maar dat is opgeheven en vervangen door artikel 1 tot en met artikel
32. Daarna start het opnieuw met artikel 8 en zitten we echt in het wetboek van strafvordering. De
voorafgaande bepalingen worden afgekort als VTSv. Het wetboek van strafvordering wordt afgekort
als Sv.
Hoofdstuk 3: Rechterlijke organisatie – actoren in het proces
3.1 Organen en actoren in de rechterlijke macht
3.1.1 Hoven en rechtbanken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller boduces50. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.62. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now