100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
geschiedenis samenvatting H1 van republiek naar verzuilde eenheidsstaat, sprekend verleden $6.18
Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Geschiedenis

Summary

geschiedenis samenvatting H1 van republiek naar verzuilde eenheidsstaat, sprekend verleden
 0 purchase
  • Course
  • Geschiedenis
  • Level
  • VWO / Gymnasium

samenvatting geschiedenis H5 van republiek naar verzuilde eenheidsstaat, sprekend verleden. Alle gebeurtenissen zijn goed op een rij gezet en de verbanden tussen de gebeurtenissen zijn goed aangegeven. Zelf heb ik met behulp van mijn samenvattingen het vak geschiedenis afgesloten met een 8.8 in mij...

[Show more]

Preview 2 out of 13  pages

Document information

  • September 28, 2022
  • 13
  • 2021/2022
  • Summary

Subjects

  • geschiedenis
  • eenheidsstaat
  • verzuiling
  • gouden eeuw
  • sprekend verleden
  • republiek
  • spaanse oorlog
  • tachtigjarige oorlog

Written for

  • Secondary school
  • VWO / Gymnasium
  • Geschiedenis
  • 5
All documents for this subject (4977)

Seller

avatar-seller
aloysevanwaesberghe

Content preview

H5 Van Republiek tot verzuilde eenheidsstaat
KA-22: het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
KA-24: De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van
de Nederlandse Republiek
KA-34: de opkomst van emancipatiebewegingen
KA-36: opkomst van stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en
feminisme

De nederlanden in de middeleeuwen
- Sinds 925 - NL deel van Duitse rijk, maar bestuur bij hertogen, graven, bisschoppen (eg graaf
Floris V)
- 14e en 15e eeuw: NL meer politieke eenheid, door:
 Stedengroei sinds 12e eeuw, doorgezet in 15e en 16e eeuw, door:
 Gunstige ligging -> druk handelsverkeer (veel rivieren, havens)
 Door handelsverkeer nam de nijverheid toe (aanvoer van grondstoffen,
bouw havens en opslagruimten)
 Meer samenwerking tussen steden (Hanze, stadsrechten)
 Streven vd hertogen van Bourgondië om de lage landen in bezit te krijgen

Gewesten waren erg zelfstandig tov hun heer ->
- Adel, geestelijkheid en stedelijke burgerij hadden rechten waaraan de heer zich moest
houden (eg stadsrecht)

Filips de Goede -> voert centralisatiebeleid om gewesten eenheid te maken en zo meer macht te
krijgen ->
- Verplaatst hof naar centraal gelegen Brussel
- In alle hertogdommen en graafschappen werden stadhouders zijn vertegenwoordigers
- Stelde Staten-Generaal in

§1 de Opstand in de Nederlanden breekt uit
Karel V was koning van Spanje, heer van de 17 Nederlandse gewesten
Opgevolgd door zoon Filips II
1568 – Opstand tegen spanje -> Tachtigjarige Oorlog

Oorzaken vd Opstand:
o Indirect:
- De sterke positie van de stedelijke burgerij in de Nederlanden -> agv opbloei handel en
nijverheid -> welvaart burgerij toegenomen waar de Bourgondische vorsten van mee
profiteerden dmv belastingen. 1477 was Mara hertogin Bourgondië -> schonk gewesten NL
allemaal rechten (voor steun) -> eg Gewestelijke Staten mocht zelf bepalen waar&wanneer
bijeenkomen. Later hierdoor conflict -> Gent beroept zich op privileges uit verleden ->
weigert mee te doen aan bede  Karel V straft Gent met geweld  Gent is al vroeg deel vd
Opstand
- De splitsing van de christelijke Kerk door de Hervorming -> hoewel meerdendeel katholiek
was groeide aantal protestanten in NL (lutheranen, mn calvinsisten)
o Direct:
- Reformatie/plakkaten/kettervervolging -> Karel V en Filips II gaan protestanten streng
vervolgen -> wilden katholieke Kerk handhaven -> gaan protestanten vervolgen met steeds
strengere plakkaten (=wetten) -> worden echter niet of met grote weerzien uitgevoerd door
veel plaatselijke bestuurders (-> waren verdraagzaam, keurde vervolging wegens godsdienst
af, plakkaten waren inbreuk op hun rechten)

, - Centralisatiepolitiek/afschaffen privileges/instelling collaterale raden/landvoogd -> Karel V
en Fillips II streven naar centralisatie en ongedaan maken van privileges -> doen dit dmv de
landvoogd(es) en 3 Collaterale Raden -> centrale regering voor alle gewesten in Brussel. Dit
botst met opkomst burgerij in steden die vrijheidsrechten willen behouden en vastleggen

Reacties van edelen en calvinisten
- Voorjaar 1566 – lagere edelen bieden smeekschrift aan aan landvoogdes Margaretha van
Parma -> verzoeken afschaffing vd plakkaten  beloofde plakkaten minder streng uit te
voeren en stuurde smeekschrift door naar Filips II
Door minder hard optreden Margaretha -> calvinisten durven open acties te voeren, eh houden
hagenpreken (= godsdienstige bijeenkomsten op platteland)
- Zomer 1566 – kleine groep calvinisten komt openlijk in verzet tegen Katholieke Kerk 
Beeldenstorm -> begon in Vlaanderen (meeste calvinisten) en verspreid snel  vernieling en
verwijdering van heiligenbeelden, schilderijen en andere kostbaarheden uit de kerken 
‘zuivering’ vd Katholiek ‘bijgeloof’ en geschikt voor protestantse erediensten
Maar kleine groep deed moe. Landvoogdes slaagt niet in overal orde te herstellen

De Opstand begint
 Filips II zendt als reactie Alva met een leger
- Blamed adel vd beeldenstorm -> zend hertog van Alva met leger naar Nederlanden 
Margaretha nam ontslag, Alva werd nieuwe landvoogd. Beleid:
 Stadhouder Willem van Oranje vervangen (verzette zich) door graaf van Bossu
 Stelt centrale rechtbank in -> Raad van Beroerten (Bloedraad)-> treed hard op.
 Taak: straffen iedereen die met Beeldenstorm en andere opstandige
activiteiten had bezig gehouden  graven Van Egmont en Horne onthoofd
op grote markt in Brussel na nederlaag spanjaarden bij Slag bij Heiligerlee
(1568) -> waren al eerder ter dood veroordeeld want hadden zich verzet
tegen invoering Inquisitie (stuurden brief naar Filips II dat ze uit Raad van
State zouden stappen als de kardinaal verantwoordelijk voor doorvoering
inquisitie niet ontslagen zou worden)

De aanleiding tot de Opstand -> komst van Alva
 beleid van Alva vormt directe aanleiding vd Opstand
Duizenden (oa Willem van Oranje) waren ondertussen gevlucht naar buitenland -> bereiden zich voor
gewapende strijd tegen Spaanse overheersing:
 1568: Willem van Oranje, samen met twee van zijn broers, vallen Nederlanden vanuit oosten
binnen op drie plaatsen met huurlegers
 maar huurlegers krijgen geen steun van bevolking -> worden verslagen door Alva
 vanuit westen vallen de Watergeuzen (-> naar engeland/duitsland gevluchte calvinisten
door beleid Alva) aan -> hadden van WvO toestemming gekregen om ook guerilla te voeren
op land en zee
 voorzagen in levensonderhoud door kaaptochten langs kust NL

begin 80-jarige oorlog ->
O 1568 – slag bij heiligerlee  klein leger olv twee broers Willem van Oranje -> eerste overwinning
op de Spanjaarden

O April 1572 – Watergeuzen veroveren Den Briel
- hierna: calvinisten aan de macht in veel Hollandse en Zeeuwse steden, delen Gelderland en
Overijssel

O juni 1572 – Statenvergadering van Dordrecht

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aloysevanwaesberghe. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $6.18. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

63950 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling

Recently viewed by you

Exam (elaborations) ·

(0)

NR509-TEST-BANK (Chapter 23) Physical Examination & Health Assessment By Jarvis: 7th Edition

Exam (elaborations) ·

(0)

BIOL 341 HUMAN GENETICS UNIT 16-DNA TECHNOLOGIES WRITTEN UDATE ATHABASCA UNIVERSITY

Exam (elaborations) ·

(0)

Real Estate Brokerage SAE - Champion's School of Real Estate| 291 questions and answers

Exam (elaborations) ·

(0)

NR509-TEST-BANK (Chapter 12) Physical Examination & Health Assessment By Jarvis: 7th Edition

Exam (elaborations) ·

(0)

Omega Psi Phi Exam Prep | 85 Questions with 100% Correct Answers | Verified | Latest Update 2024

Package deal ·

(0)

ATI TEAS 7 COMPLETE BUNDLE WITH VERIFIED QUESTIONS AND ANSWERS (LATEST UPDATE 2022)

Exam (elaborations) ·

(0)

Ati RN Vati Comprehensive Predictor Form A practice exam questions and answers 2024

Other ·

(0)

ATI RN MEDSURG 2020/2021 PROCTORED EXAM- LATEST 100% CORRECT STUDY GUIDE.Q$A WITH RATIONALES.

Exam (elaborations) ·

(0)

JBLearning: EMT Chapter 11: Principles of Pharmacology Questions with correct answers

$6.18
  • (0)
Add to cart
Added