Les 1 : WAT IS CULTUUR?
Welke andere cultuur is voor jou van belang?
Binnenkomen: lijkt homogene groep van dezelfde cultuur MAAR groep studenten
brengt de wereld mee naar binnen (onzichtbare diversiteit)
Hoe gaat dit cultuurcontact? Bv. Familie in andere cultuur, wonen, studeren of
werken, plannen later te gaan wonen, ervaringen, taal, religieuze traditie
Cultuurcontact is zo oud als de mens
Menselijke soort is gemigreerd over heel de wereld (geen enkele andere soort kan
zich zo goed aanpassen aan alle delen van de wereld)
! aanpassen aan heel heterogene omstandigheden -> ontstaan van culturen
Geen enkele andere soort met zoveel culturele diversiteit binnen dezelfde soort
!! grote diversiteit aan menselijke levenswijzen bv. Sociale onderhoud,
economieën, kennis en kunde, natuurlijke omgeving
HOE zoveel diversiteit binnen dezelfde soort??
Hardware verklaring: neuroplasticiteit van menselijke brein
Software verklaring: cultuuroverdracht tussen mensen
Cultuur is impliciet,vanzelfsprekend pas besef bij contact van andere cultuur
bv. Accent
1. Cultuur als een soort informatie
o Sociale informatie
o Wat we kennen en kunnen door sociaal leren van anderen
o Oudere generatie, peergroup, bronnen, sociale voorbeelden,….
Nuancering: cultuurverandering doorheen de tijd! Sociaal leren is geen exacte replicatie, men
past zich aan aan veranderende omgeving
2. Cultuur als een groep van individuen
o Sociale groep
o Wat gemeenschappelijk is met andere groepsleden (niet individueel!) en wat
verschilt tussen groepen (niet universeel!)
o Uiterlijke of oppervlakkige vs. diepe cultuurverschillen (ijsberg)
Nuancering: er zijn geen scherpe grenzen tussen culturen, men kan tot meerdere groepen
behoren en er vindt ook culturele diffusie en mengculturen plaats.
3. Cultuur als gedeelde gedragscontext
, o Cultuur zit in je Sociale en fysieke context
o Wat behoort tot een gedeelde sociale en fysieke omgeving?
o Impliciete en expliciete normering
Nuancering: culturele context is niet determinerend: er zijn grote individuele verschillen binnen
1 culturele context contextuele beperkingen (constraints) en mogelijkheden (affordances)
Deel 1: cultuurverschil versus culturele stereotypen
Het gevaar van één verhaal
- Etnocentrisme : De eigen cultuur, of een andere van tevoren bepaalde cultuur,
wordt gebruikt om andere culturen in een sociaal-cultureel opzicht te meten.
- Culturele stereotypen
- Macht (wij vertellen hun verhaal: bv. ons verhaal over Afrika)
Vb: noord-afrikaanse betekenis van schaamte: etnocentrische veronderstelling: mensen
hebben dezelfde emotie diep vanbinnen, maar tonen andere dingen vanbuiten door hun
cultuur
Vb: chinese betekenis van depressie: etnocentrische veronderstelling: zelfde objectieve
stoornis maar gemaskeerd, gesomatiseerd,…
Deel 2: cultuur en psyche
Één psychologie of meerdere psychologiën?
- Wereldwijde migratiestromen, grote diversiteit aan levenswijzen
- Mens : uitzonderlijk aanpassingsvermogen aan zeer diverse ecologieen, economien
en sociale situaties
- Waarom? Neuroplasticiteit & cultuur als groot evolutionair voordeel tov andere
diersoorten
Onderzoek op de WEIRDpeople
= behavioral scientists routinely publish broad claims about human psychology and behavior in
the world’s top journals based on samples drawn entirely from:
o western, educated, industrialized, rich, democratic
o “cross cultural findings suggests that weird societies are among the least representative
populations one could find for generalizing about humans
o Waarom? Mensen in deze landen zijn zeer uitzonderlijk op veel aspecten van hun
psychologie
o “majority world” is een beschrijvende term voor de verzameling van alle niet-westerse
landen
!! als alternatief voor derogatieve termen zoals ‘third world’ of ‘developing countries’
die impliceren dat deze landen minder machtig en minder ontwikkeld zijn
,Empirische basis vd kennis v psychologie?
- Smalle database: witte vrouwelijke westerse studenten psychologie (weird people)
afwijkende participanten in psychologisch onderzoek
- Smalle database psychologische kennis
DUS Vaak alleen maar westerse blanke studenten in onderzoek
!! Bij psychologie nog meer opvallend dan bij andere wetenschappen
2 problemen en vragen
- In hoeverre zijn bevindingen veralgemeenbaar naar andere culturele contexten?
- Hoe wijkt de doorsnee participant in psychologisch onderzoek af van de meeste
mensen in de wereld
o Geindustrialiseerde vs niet-geindustrialiseerde landen
Hoe zijn mensen in geindustrialiseerde landen psychologisch afwijkend ?
Voorbeeld perceptiepsychologie: visuele illusies
Geindustrialiseerde landen uitbijters
Niet geindustrialiseerde landen: bijna geen illusoir effect aan linkerkant
!! hoe groter PSE (point of subjective equality) hoe sterker de visuele illusie
o Westerse vs niet-westerse landen
In welke opzichten zijn westerse landen psychologisch afwijkend van andere
landen?
Voorbeeld: analytisch denken
Westerse groepen = meest analytisch , aziatische groepen= meest holistisch
o Amerikanen vs anderen
Hoe zijn amerikanen psychologische afwijkend van de rest van de wereld?
Defensieve reactie op gedachte aan dood (mortality salience)
Amerikanen reageren het meest defensief van iedereen wanneer ze
herinnerd worden aan de dood bv. Meer geloof in bovennatuurlijke krachten,
meer gekant tegen verandering, vijandiger tegenover out groups…
Mss door exisentiele angsten tgv extreem individualisme?
, o Hoogopgeleide vs andere amerikanen
Gedragsgenetische studies schatten erfelijkheidscoëfficiënt IQ > 50% van
totale variantie
Gedeelde (bijv. sociale klasse ouderlijk gezin) en unieke omgevingsfactoren
(bijv. oudste dochter in het gezin) verklaren klein percentage van variantie
Wat zegt deze bevinding over milieu invloed op intelligentie?
Gedragsgenetische studies met (geadopteerde) tweelingen beperkt tot
hoogopgeleide ouders
Geen data van laagopgeleide ouders !!!!
= Overschatting erfelijkheidscoëfficiënt
Conclusie: WAAROM CULTUURPSYCHOLOGIE?
- Veralgemeenbaarheid westerse bevindingen toetsen crossculturele
replicatiestudies
Bv replicatie studies en meta-analyses over landen heen
- Psychologische ‘Universals’ ontdekken
Algemene universele verschijnselen zoals bv theory of mind
- Cultuurgebonden psychologische fenomenen of syndromen beschrijven
Bv defensieve reacties v amerikanen op de dood
- Culturele processen onderzoeken culturele variabiliteit in gedrag verklaren
Hoe hangen culturen en psychologische processen samen? Bv individualisme en
doodsangt
Les 2: CULTUURVERGELIJKEND ONDERZOEK
Deel 1: WAAROM?
Onderzoeksdoelen in CC-psychologie:
- Cross-culturele replicatie
- Psychologische universals universele fenomenen? (ANALYSENIVEAUS)
! non universals= gedrag bestaat niet in andere culturen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinelarcier. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.26. You're not tied to anything after your purchase.