Summary
Openbare Financiën 2 - Samenvatting
- Course
- Institution
- Book
Openbare Financiën 2 - Samenvatting
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
ricokeizer
Content preview
SamenvattingOpenbare Financiën 2
Tilburg University – Leerjaar 2021-2022 – Semester 2
Door Rico Keizer ~ Fiscale Economie Student
,Inhoudsopgave
Voorwoord
Het delen van kennis hoort thuis op een universiteit en in de academische wereld. Daar draag ik graag aan
bij. Voel je daarom vrij deze samenvatting te verspreiden onder je studiegenoten. Ook bied ik gratis
samenvattingen van andere vakken aan op Stuvia.nl, voor zoveel mogelijk vakken van de Bachelor Fiscale
Economie aan Tilburg University.
Week 1 – De Welvaartseconomie (Hoorcollege 1. “De Prijs Van Gelijkheid”: H2, H4.)
Welvaart
De welvaartseconomie baseert zich op welvaart. Het begrip ‘welvaart’ verschilt van entiteit tot entiteit. Voor
individuen is dit vaak nut, voor bedrijven winst, en voor de overheid de maatschappelijke welvaart.
Welvaart staat vaak samen met doelmatigheid. Om welvaart/doelmatigheid te analyseren kunnen er
verschillende analyses gedaan worden:
▪ Positieve analyses: ‘Wat betekenen veranderingen voor de welvaart/doelmatigheid?’
▪ Normatieve analyses: ‘Wanneer is de welvaart/doelmatigheid optimaal?’
Echter, ondanks analyses is individuele welvaart lastig te peilen. De oplossing hiervoor is welvaart te
kwantificeren in een geldbedrag. Om maatschappelijke welvaart vervolgens te peilen kan gebruik worden
gemaakt van verschillende wegingen:
▪ Utilitaristisch: De welvaart van iedereen weegt even zwaar.
▪ Rawlsiaans: De welvaart van minder welvarenden weegt zwaarder.
Stellingen Welvaartseconomie
Om tot een theoretische welvaartseconomie te komen zijn stellingen, vuistregels nodig.
, ▪ Eerste Stelling Welvaartseconomie: Het evenwicht, waarin vraag en aanbod gelijk zijn en alle
markten voor goederen, diensten, kapitaal en arbeid ruimen, is doelmatig (Pareto-efficiënt).
▪ Tweede Stelling Welvaartseconomie: Een doelmatige marktuitkomst kan onwenselijk zijn.
Eerste Stelling Welvaartseconomie
Het evenwicht, waarin vraag en aanbod gelijk zijn en alle markten voor goederen, diensten, kapitaal en
arbeid ruimen, is doelmatig (Pareto-efficiënt). Dit evenwicht heeft een markt met verschillende kenmerken,
die op hun beurt geschaad kunnen worden waarbij de overheid zou kunnen ingrijpen:
▪ Volkomen mededinging – Bedreigd door monopolies en/of weinig vrager/aanbieders
▪ Informatiesymmetrie – Bedreigd door informatieassymetrie
▪ Geen transactiekosten – Bedreigd door transactiekosten
▪ Geen externe effecten – Bedreigd door externe effecten
▪ Overal is een markt voor – Bedreigd door publieke goederen
Tweede Stelling Welvaartseconomie
Een doelmatige marktuitkomst kan onwenselijk zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een scheve verdeling
waarbij de markt volledig Pareto-efficiënt is, maar de scheefheid onwenselijk is.
Dit is op te lossen door een individuele lump sum belasting, die corrigeert voor niet-economische
verstorende aangelegenheden, zoals het verdientalent of kans op goed onderwijs. Echter, een dergelijke
lump sum belasting, die perfect doelmatig is, is niet uitvoerbaar. Ten eerste is het lastig te kwantificeren hoe
iemand belast moet worden, daarnaast lokt dit, voor de belastingplichtige gunstige, gedragseffecten die de
doelmatigheid uithollen. Ook is een lump sum belasting niet rechtvaardig. Dit is een goed voorbeeld van de
afruil tussen doelmatigheid en rechtvaardigheid.
Het next best alternatief voor een lump sum belasting is een optimale niet-lineaire belasting.
Optimale Niet-Lineaire Belasting
De optimale niet-lineaire belasting voldoet aan drie principes:
▪ Optimale niet-lineaire inkomstenbelasting
Dit houdt een progressieve inkomstenbelasting in zonder toeslagen maar met heffingskorting(en).
Aangezien verdientalent en inkomen waarschijnlijk positief gecorreleerd zijn, leidt dit tot hogere
doelmatigheid. Andere instrumenten verstoren de consumptiebeslissingen, vandaar dat er geen
toeslagen zouden zijn.
▪ Optimale indirecte instrumenten naast belasting op inkomen
Belasting verstoort de beslissing om arbeid aan te bieden. Vandaar andere indirecte instrumenten.
Echter, goederen en diensten die een substituut kunnen zijn voor arbeid zouden belast kunnen
worden. In het verlengde daarvan zouden goederen en diensten die complementair zijn aan arbeid
gesubsidieerd kunnen worden.
▪ Optimale productie-efficiëntie
Een herverdeling via de productie-zijde van de economie is niet nodig indien er sprake is van een
optimale productie-efficiëntie, dit is niet doelmatig. De verstoringen zijn naar verhoudingen groter
dan die op de arbeidsmarkt. Deze verstoring komt ook bij de huishoudens terecht, aangezien zij
werknemer, consument en aandeelhouder zijn bij de productie-zijde van de economie. Er is sprake
van een optimale productie-efficiëntie als er sprake is van:
I. Een doelmatige markt
II. Geen (afroombare) overwinsten, zoals bij een monopolie
III. Alle transacties zijn zichtbaar en daarmee belastbaar
IV. Iedereen heeft gelijke toegang tot productietechnologie
Wordt er niet voldaan aan al deze kenmerken, dan is overheidsingrijpen, ter bevordering van de
doelmatigheid, gerechtvaardigd.
, Week 2 – De Prijs Van Gelijkheid (Hoorcollege 2. “De Prijs Van Gelijkheid”: H3.)
De Prijs Van Gelijkheid
Bij de bepaling van de prijs van gelijkheid wordt vooral gekeken naar de afruil tussen het
doelmatigheidsverlies, door middel van de invoering van een belasting ter bevordering van de herverdeling,
en gelijkheid.
De Maatschappij Versus Het Individu
Het individu neemt beslissingen op basis van eigen voorkeuren. Het individu maakt dus een eigen
verhouding tussen consumptie, vrije tijd en arbeid. Deze afwegingen worden gemaakt vanuit het nettoloon
dat het individu geniet. Dit is ook wel de private opbrengst. De maatschappelijke opbrengsten die het
individu levert is het brutoloon. Vanuit een optimale lumpsum is de maatschappelijke opbrengst gelijk aan
de private opbrengst. In praktijk is dit discutabel, aangezien er ook dingen zoals mantelzorg,
huishoudproductie en vrijwilligerswerk zijn.
Dood Gewicht (Welvaartsverlies)
Figuur 2.1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ricokeizer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now