Dit document bevat de volledige samenvatting van de hoofdstuk 6 (zintuigen) van het vak Histologie. Het bevat alles wat is gezien in de les en is dus 100% representatief van de lessen. Bevat alles wat je moet kennen voor het examen!
- Verzamelen info binnen/buiten lichaam warmte, koude, pijn, druk, tast, geur, smaak, licht, geluid, evenwicht
- Buiten: exteroceptieve receptoren (vb. geur, smaak, licht, geluid,…)
- Binnen: proprioceptoren (vb. positie van gewrichten, tonus van spieren, zuurstof- en CO2 concentraties in bloed,…)
Fysische of chemische prikkel van binnen of buiten het lichaam à zenuwimpuls
- Elektrisch signaal: frequentie en patroon is karakteristiek voor de waargenomen prikkel
- Afferente ZVs (receptieve veld)
- Signaal via sensorische neuronen naar CZS
- Snel adapterende receptoren: toestandsveranderingen; prikkel leidt tot snel afnemende
stroom van actiepotentiealen
- Traag adapterende receptoren: blijvende toestand (vb. zwaartekracht)
1.2. Receptoren
Somatische en viscerale receptoren
- Tast en druk: zie huid
- Warmte, koude en pijn: vrije zenuwuiteinden
- Proprioreceptoren: spierspelen, peeslichaampjes van Golgi: zie spier
Chemoreceptoren: reuk/smaak
Receptor voor licht: het oog
Receptor voor geluid en evenwicht: het gehoor- en evenwichtsorgaan
- (F): detectie en signalisatie van geur
- Epitheel bedekt dak neusholte en stuk neustussenschotten
- Overige delen neuslumen bedekt met respiratorisch epitheel
- = ‘gecilieerd’ pseudomeerlagig cilindrisch
Bevat 3 verschillende celtypen
1. Reukcellen (=olfactorische neuronen)
- Bipolaire neuronen die in het epitheel voorkomen!! (uitzonderlijk)
- Cellichaam in epitheel gelegen, kern meer basaal
- Sensorische cilia (zeer lang), hebben 9x2 + 2 microtubuli organisatie
- Ciliën bevatten moleculaire receptoren/ionenkanalen à binding moleculaire receptoren
- Enige neuronen rechtstreeks in contact met buitenwereld.
- Kunnen regenereren uit basale vervangcellencellen (vb na ontsteking)
à uitzonderlijk! Normaal regeneren neuronen nooit!
- Stoffen niet verwijderd van bindplaatsen à geen prikkel doorsturen = Reukmoeheid
- Oplossing? à klieren van Bowman: secreten kuisen sensorische structuren
1
,Histologie Zintuigen 1e Ba BMW
‘Dendrieten’
- vergroten receptoroppervlak => genereren actiepotentialen
- gespecialiseerde uitlopers: (structureel zelfde als cilia), maar niet beweeglijk
Axonen:
- via axon signaal naar 1e craniale zenuw gestuurd à zo naar reukkwab vd hersenen
- Begin vd 1e craniale zenuw zichbaar als bundel ZV: fila olfactoria
- Fila olfactoria bevindt zich in lamina propria onder het reukepitheel
Olfactorisch epitheel à axonen via fila olfactoria à tractus olfactorius à info nr bulbus olfactorius
2. Steuncellen (sustentacular cells):
- ondersteunen reukcellen, ermee verbonden via celjuncties
- cilindrisch, brede apex, smalle basis
- aan apicale opp: microvilli
- GER: enzymen die overtollige reukmoleculen kunnen verwijderen en inactiveren
à hierdoor sensorische signalen gestopt, gevoeligheid vh systeem behouden
- celcontacten
3. Basale vervangcellen:
- klein, rond tot kegelvormig (eigenlijk driehoekig van vorm)
- kunnen delen en differentiëren (vervangen reuk- en steuncellen)
Reukcellen (neurosensory olfactory cells):
- bipolaire neuronen !!
- kern meer basaal
- sensorische cilia (zeer lang) aan olfactorisch vesikel
- kunnen regenereren uit basale cellen (vb na ontsteking) !!
1.4. Chemoreceptoren: Smaak
1.4.1. Smaakknoppen
- Komen voor op tong, zachte gehemelte, epiglottis
- Welomlijnde lichtjes gekleurde gebieden in epitheel
- ‘banaanvormige’ sensorische smaakcellen ondersteund door steuncellen
- Smaakcel ligt rondom smaakporus à maakt contact met mondholte à registreren smaak
- Smaakcel kan neurotransmitter vrijstellen, en zo afferente ZV activeren (verschil reuk)
1.4.2. Tongpapillen (bevatten de smaakknopjes)
- Papillae circumvallatae
- Papillae fungiformis
- Klieren van Von Ebner
2
, Histologie Zintuigen 1e Ba BMW
2. Oog
Fucntie:
- Waarnemen van vorm, lichtsterkte, (bij mens: kleur)
2.1. Algemene structuur
3 concentrische lagen (tunicae); van buiten naar binnen (oriëntatie!):
1. Corneo-sclerale laag of tunica fibrosa (bevat veel collageen) of tunica externa
- cornea: voorste 1/6 (hoornvlies)
- sclera: achterste 5/6 (het wit vh oog) (geelachtige laag op figuur ppt)
2. Uvea of tunica vasculosa (bevat veel bloedvaten) of tunica media
- iris
- corpus ciliare (straallichaam: driehoekige verbreding vh choroidea)
- chor(i)oidea (lichtgroene laag op figuur ppt)
3. Retina (netvlies) (tunica interna)
- pars optica (paarse laag op figuur ppt)
- pars caeca (registreert geen licht) (deel op figuur dat corpus ciliare/iris bedekt)
- ora serrata (=overgang)
Papilla nervi optici (blinde vlek)
Fovea centralis (plaats waar het beste/scherpte beeld waargenomen wordt)
Macula lutea (gele vlek: geen staafjes)
2.2. Bloedvoorziening
Arteria opthalmica:
- a. centralis retinae à bevloeit retina
- ciliaire arteriën à bevloeit choroidea
2.3. Corneo-sclerale laag
2.3.1. Sclera (wit van onze ogen)
- (harde oogrok) = achterste 5/6 vd buitenste laag, niet doorzichtig (cfr. wit van de ogen)
- Uit dicht, onregelmatig collageen bindweefsel, cel- en vaatarm;
- Buitenste opp. = episclera deze is dmv losmazig complex van collagene vezels verbonden
met kapsel van Tenon (dicht coll. bw)
- Aanhechting externe (= extra-oculaire) oogspieren
- Binnenste laag van de sclera=lamina fusca sclerae
Fucntie:
- Waterdichte bescherming inhoud oogbol
- Instandhouding vorm oogbol
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudentBi0med. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
