Aanvankelijk en technisch lezen-
Henk Huizenga
Wolters- Noordhoff
Tweede druk
Isbn 9789001800444
Hoofdstuk: 2, 4 t/m 9
, 2 Leesproces
2.1 Lezen als informatieverwerking
De lezer maakt gebruik van vier verschillende niveaus van informatieverwerking.
2.1.2 Informatie niveaus
o Visueel niveau: hier gaat het om speciale kenmerken van letters en woorden. Je kunt denken
aan de lettervormen (hoe ziet de letter eruit) en de frequentie (hoe vaak wordt het gebruikt)
van letters. Bij het aanvankelijk lezen maken kinderen gebruik van dit niveau.
o Semantisch niveau: de opbouw van een woord. Bij het lezen maakt de lezer gebruik van de
kennis van de opbouw van woorden. Het herkennen van voorvoegsel en achtervoegsels zorgt
voor en versnelt leesproces.
o Semantisch niveau: de betekenis.
o Syntactisch niveau: relaties tussen woorden, woordgroepen en zinnen. De volgorde van
woorden in een zin is soms bepalend voor de betekenis.
2.1.2 Modellen over lezen
Het bottom-up model is een proces waarbij kinderen de tekst woord voor woord lezen. De lezer
herkent de letters, daarna de opbouw van woorden en woordgroepen en als laatste stap wordt er
betekenis aan de zin toegekend. Er worden geen stappen overgeslagen en de verschillende
informatieniveaus oefenen ook geen invloed uit op elkaar. Het geeft geen correct beeld van het
leesproces.
Het top- downmodel bestaat uit voorspellen, selecteren en toetsen. De lezer kijkt heel globaal en
maakt relatief weinig gebruik van alle informatie op het visuele niveau. Het geeft geen correcte
analyse van het leesproces. Lezer kunnen niet heel precies voorspellen wat de rest van de zin zal zijn.
Het interactiemodel is een afwisseling tussen voorspellend lezen en woord voor woord lezen.
Bij het fonologisch coherentiemodel vindt er een uitwisseling plaats tussen drie knopen in het
geheugen: foneemknopen (spraakklanken), letterknopen (kennis van letters) en semantische knopen
(betekenis).
Bij een spellende lezer is de relatie tussen de foneemknopen en letterknopen niet zo sterk. Hij moet
lang nadenken voor hij de klank noemt die bij een letter hoort. Een radende lezer legt vanuit de
letterknopen een directe verbinding met de betekenis.
Geoefende lezers maken gebruik van de fonologische route: letters, klankkoppeling en vervolgens de
betekenis.
2.2 Leesstrategieën
Er zijn verschillende manieren om een tekst te decoderen.
2.2.1 De elementaire leeshandeling – visueel niveau
Het letter voor letter lezen, /m/, /aa/, /n/, /maan/.
De elementaire leeshandeling bestaat uit drie stappen:
1. het van links naar rechts koppelen van fonemen(hoe het klinkt) aan grafemen (hoe je het
schrijft);
Werken volgens de leesrichting → visuele analyse in grafemen → koppelen van foneem aan grafeem
→ fonemen op volgorde onthouden.
2. auditieve synthese (klanken samenvoegen tot één woord);
3. betekenis geven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Karin1990. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.