Een gestructureerde samenvatting van het vak Ecologie, in het eerste jaar bio-ingenieur. Het bevat alle belangrijke begrippen die gekend moeten zijn voor het examen. Als je alles in deze samenvatting begrijpt geraak je makkelijk door het examen.
ECOLOGIE
1. Inleiding
1.1. Historische ontwikkeling van de ecologie als wetenschappelijke
discipline
Ecologie en maatschappij (politieke context, ecologisten, groenen)
Mens en zijn omgeving, duurzaamheid
Enst Haeckel (1866), ecologie = economie van de natuur (biologie te eng)
—> oikos en logos, Darwin, relatie tussen organisme en omgeving
Alexandre Von Humboldt (1805), plantenaardrijkskunde
—> geografische verdeling beheerst door milieu- en klimaat, niet volgens Lineus
Auguste R.H. Grisenbach (1838), geobotanische benadering
—> phyto-geografische groeivorm, limieten voor uitbrijding van gemeenschap
Eugen Warming
Abiotische en biotische interacties, dynamiek, beweging van energie en voeding
Moderne visie: holistische benadering (R. Nys), nadruk op totaliteit, synthese
1.2. Ecologische subdisciplines en begrippen
Fysiologische voorwaarden, huishouding in organische wereld, meer waarom
Grensvoorwaarden voor het leven, verklaring van leefbaarheid, verhoudingen
Klimatologie en pedologie: eigenschappen van het milieu
Ethologie: gedragingsleer, verhouding tot andere organismen
Synecologie (ecologie van groepen) en autecologie (ecologie van individuen)
Mesologie: klimaat- en bodemkunde, milieustudie
Fysiologie: basis van ecologie, verschijnselen in organismen
Ecologie als synthese, levende wezens als leden van de natuur, contactpunt
Verschil in organisatie van levende en dode stoffen
Distributeit en densiteit verandert door interacties met (a)biotische omgeving
Ecofysiologie: fysiologische respons, feedback, verandering ipv ogenblik
Kringloop van materie, unidirectionele stroming van energie
1.3. Beginselen van de systeemecologie
1.3.1. Wat is systeemecologie?
Ecosysteem: abiotische en biotische verzameling van organismen
Natuurlijk / Man-made ecosystemen
Componenten en dynamisch gedrak van ecosystemen
1.3.2. Basisterminologie: interacties tussen individuen en hun fysische omgeving
Processen drukken een respons uit door uitwendige en inwendige veranderingen
Toestandsveranderlijke en stuurveranderlijke (niet door de tijd per se)
Functioneel verband, rechtstreeks gemeten of verschil van processnelheden
Infrarood gas-analysator + branch bag, linear variable displacement transducer
Citree
, 2
1.3.3. Verband tussen groei en temperatuur: concepten van basistemperatuur
en thermische tijd
Responscurve
Hoge temperatuur verhoogt reactiesnelheid, kardinale temperaturen
Arrhenius: k = A • exp(-Ea / R • T)
Ouderdom, deel van de plant, beschikbaarheid van nutriënten, … afwijking
RuBP-carboxylase, PEP-carboxylase, temperatuuroptimum
Groeisnelheid
Gecumuleerde groei of gewichtstoename aan drogestof
Basistemperatuur Tb
Thermische tijd, dag-gradensom
1.3.4. Effect van veranderingen in het fysisch milieu
Groeien, reproduceren, overleven of niet
1.4. Organisatie in ecosystemen
1.4.1. Organisatieniveaus en tijdsschalen
Organisme of individu, soort, populatie, gemeenschap, ecosysteem, bioom, biosfeer
Ruimte-tijdsdomeinen
Laagste 3 domeinen voor onderzoek
Toenemende complexiteit, terugkoppelingsmechanismen
Hiërarchisch continuüm
GCMs: global cirulation models
Upscaling: meting in modelsysteem, mathematische simulaties
1.4.2. Responstijden
Afhankelijk van organisatorisch niveau
Snelle respons van CO2-opname op lichtschommelingen, lichtresponsiekromme
Trage respons van groei op nutriëntengift
1.5. Gebruik van mathematische modellen in ecologisch onderzoek
1.5.1. Modelbeperkingen en mogelijke toepassingen
Ten hoogste 2 of 3 niveaus
Nut van modellen: beheer, synthese en opschaling
1.5.2. Empirische modellen en globale patronen van productiviteit
Black box, niet verklarend, bepaling van parameters
Productiviteitskaart van Lieth, jaarlijkse drogestofproductie, GIS
Liebig-principe, productiviteit bepaald door meest beperkende stuurvariabele
1.5.3. Mechanische modellen: van source naar sink-gedreven groei
Black box: geen ecologische betekenis van parameters, geen voorspellende kracht
Voordelen m.b.t. betekenis en geldigheid, mathematisch, interrelaties, voorspellend
Bottom-up model, uitgaande van de deelprocessen,
Submodellen, op bepaald niveau
Gevoeligheidsanalyse, dominante veranderlijken, reducerend karakter
Gestelde eisen: duidelijke hypothesen, ieder submodel moet gevalideerd worden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thibaultdhulster. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.
