De hoofdstukken voor het tentamen mens en recht worden behandeld
October 2, 2022
65
2021/2022
Summary
Subjects
recht
social work
zwolle
eerste jaar
tentamen
mens
en
windesheim
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Hogeschool Windesheim (HW)
Social Work
Mens En Recht
All documents for this subject (8)
Seller
Follow
EAN
Reviews received
Content preview
Mens en Recht
Hoofdstuk 1:
- Rechtsregels: vastgelegde regels die voor iedereen gelden + de manier waarop de regels
gehandhaafd worden.
*Het recht…
Brengt een doelmatige ordening aan in de samenleving
Geeft spelregels voor gedragingen tussen individuen onderling en voor de overheid
Stuurt het individuele gedrag van burgers
*Als regels algemeen als rechtsregels zijn aanvaard en vastgesteld, behoren ze tot het recht.
*4 Vindplaatsen van recht – rechtsbronnen –
De wet- en regelgeving
De jurisprudentie
De gewoonte
Verdragen
De wet- en regelgeving
- Wetten: bevatten rechtsregels die zijn vastgesteld door de overheid; de Staten-Generaal.
Een wet komt tot stand als de hoogste wetgever, de regering en de Staten-Generaal, met
een wetsvoorstel instemt.
- Wetsartikelen: De bepalingen in wetten die genummerd zijn. Een wetsartikel kan uit
meerdere leden bestaan.
- Wettenbundel: Een verzameling van officiële wetten die door een uitgever zijn geselecteerd
en samen in een boek zijn opgenomen.
- Grondwet: De hoogste wet in Nederland.
- Koninklijk Besluit (KB): Een regeling die afkomstig is van de regering en niet van de Staten-
Generaal.
. Er zijn KB’s die geen regels bevatten, omdat de regering zich niet alleen
bezighoudt met regelgeving.
. Een KB dat wel regels bevat, wordt een Algemene Maatregel van Bestuur genoemd
(AMvB).
- Ministeriële regeling: Een regeling afkomstig van een minister.
- Verordening: Een regeling van de Provinciale Staten of van de gemeenteraad.
- Gemeenschapsverordeningen- en richtlijnen: Organen van de EU die verordeningen en
richtlijnen vaststellen die gelden binnen de hele Europese Unie.
Deze verordeningen en richtlijnen staan hoger dan de Nederlandse Grondwet.
Jurisprudentie (ongeschreven recht)
- Jurisprudentie: ontstaat doordat algemene regels in de diverse wetten en in de overige
regelgeving moeten worden toegepast in individuele situaties, die vaak heel verschillend
zijn. Rechters hebben deze taak
. Uitspraak bij de Hoge Raad, de hoogste rechter van Nederland: arrest
. Elke uitspraak heeft een uniek nummer + ECLI
- Rechtersrecht: Jurisprudentie wordt ook wel zo genoemd, omdat rechters in de rechtspraak
nieuw recht vormen.
Gewoonte (ongeschreven recht)
- Gewoonterecht: De regels hiervan zijn niet opgetekend, maar zijn ontstaan in de loop van
de tijd door het gebruik ervan in algemene kring. Een gewoonte die in strijd is met her recht
valt niet onder de gewoontewet.
, Verdrag
- Verdrag: Afspraken tussen twee of meer staten die op schrift zijn gesteld en die gelden in de
staten die partij zijn bij het verdrag.
. Hiervoor moeten de staten het verdrag wel hebben geratificeerd; ermee akkoord
zijn gegaan.
. Verdragen staan boven de rechtsregels die in Nederland zijn gemaakt. Iedereen kan
zich hier direct op beroepen, ook als deze niet zijn opgenomen in de wetten of lagere
regelgeving in Nederland.
Dwingend en aanvullend recht
- Dwingend recht: Dwingende bepaalde rechten of plichten die opgelegd worden als
individuen of partijen rechtsbetrekking met elkaar hebben. Hier mag niet van worden
afgeweken. “Moet”, “is verplicht”, “is nietig”.
- Semidwingend recht: Rechtsregels die partijen de mogelijkheid geven om zelf dingen te
regelen.
- Aanvullend recht: Regels die alleen gelden als specifieke afspraken ontbreken.
. Semidwingend en aanvullend recht komen vooral voor bij rechtsregels die
betrekking hebben op het sluiten van een overeenkomst
. Overeenkomstrecht zorgt dat partijen de inhoud van een overeenkomst zelf mogen
bepalen en als afspraken ontbreken, vult de wet aan
Rangorde in regelingen
- Rechtskracht: Is afhankelijk van het orgaan waarvan de regelgeving afkomstig is.
. Verdragen
. Gemeenschapsverordeningen en richtlijnen
. Grondwet
. Overige wetten
. AMvB
. Ministeriële regelingen en richtlijnen
. Provinciale verordeningen
. Gemeentelijke verordeningen
Objectief en subjectief recht
- Objectief recht: Alle geldende regels, dus alle rechten en plichten die in de rechtsbronnen
zijn vastgelegd.
- Subjectief recht: Persoonlijk recht moet van het objectieve recht worden afgeleid. Dat
gebeurt als een bepaald objectief recht specifiek wordt toegekend aan een individu.
. Je hebt ook subjectieve plichten; bij een koopovereenkomst betalen
. Alleen subjectieve rechten en plichten kunnen worden afgedwongen in een
procedure voor de rechter.
Grondrechten
- Grondrechten: De meest elementaire en onvervreemdbare rechten van een individu, die
zowel door de overheid als door anderen gerespecteerd moet worden. Ze staan in het
eerste hoofdstuk van de Grondwet.
. Vormen het fundament van een menswaardige samenleving.
- Klassieke grondrechten: De overheid mag hierop in beginsel geen inbreuk maken, tenzij de
wet haar die bevoegdheid verleent.
. Voor het maken van inbreuk op een grondrecht moet er altijd een wettelijke grond
bestaan.
, . De rechter oordeelt uiteindelijk of de inbreuk rechtmatig is; in overeenstemming
met het recht.
- Sociale grondrechten: Geen rechten van een individu die voor de rechter kunnen worden
afgedwongen. Feitelijk vormen ze een opdracht voor de overheid om ervoor te zorgen dat
er in Nederland een leefbaar leven is voor iedereen.
* Het recht…
Vormt het kader waarbinnen de hulp- en dienstverlening in het domein sociaal werk
plaatsvindt;
Het bepaalt de juridische verhouding tussen de hulp- en dienstverlener en zijn cliënt;
Geeft inhoud aan de verantwoordelijkheden en verplichtingen van beide partijen;
Bepaalt de juridische (on)mogelijkheden van de cliënt om zijn eigen welzijn vorm te geven.
, Hoofdstuk 2:
Publieksrecht
- Publiekrecht: bevat regels voor het uitoefenen van gezag door de overheid in haar relatie
met de burger en tussen overheidsorganen
- De overheid oefent gezag uit op burgers door middel van wetgeving, bestuur en het
toepassen van sancties, waarbij de burger ondergeschikt is aan de overheid
- Staatsrecht: hoe de wetgeving tot stand komt en de diverse organen van de overheid en
hun bevoegdheden
. Gemeentewet; Raad (stellen van regels voor zijn burgers in plaatselijke
verordeningen), college van B&W en de burgemeester
- Bestuursrecht: de regels voor organen van de overheid en andere organen die met
openbaar gezag te maken hebben (bestuursorganen), voor het gebruik van hun
bevoegdheden
. Beschikking; besluiten door overheidsorganen doordat zij in individuele gevallen
een recht verlenen of juist niet of een plicht opleggen
. Algemene beginselen van behoorlijk gedrag (abbb) dwingen een bestuursorgaan
om zich ten opzichte van de burger behoorlijk te gedragen en zijn opgenomen in de
Algemene wet bestuursrecht (Awb)
Zorgvuldigheidsbeginsel; verlangt van een bestuursorgaan dat een besluit
zorgvuldig voorbereidt en dat het de belangen die daarbij betrokken zijn
zorgvuldig afweegt
Rechtszekerheidsbeginsel; voor de waarborging van rechtszekerheid en
rechtsgelijkheid van burgers en bescherming van hun rechten en plichten
Gelijkheidsbeginsel; dwingt het bestuursorganen om gelijke gevallen zo
veel mogelijk gelijk te behandelen
Verbod van misbruik van bevoegdheid; verbiedt een bestuursorgaan om
zijn bevoegdheid voor een ander doel te gebruiken dan waarvoor de
bevoegdheid gegeven is
Motiveringsbeginsel; het bestuursorgaan moet zijn besluit goed
motiveren
. De Awb bevat regels met betrekking tot de rechtsbescherming van de burgers tegen de
overheid
. Een klacht indienen bij asociaal gedrag van een bestuursorgaan kan en als de
behandeling van de klacht geen oplossing biedt, kan de klager de Nationale Ombudsman
vragen om een onderzoek in te stellen
- Strafrecht: de gedragingen die de wetgever strafbaar heeft gesteld en de straffen die de
rechts kan opleggen en de regels voor de manier waarop daders berecht moeten worden
. Wetboek voor Strafrecht (Sr) en het Wetboek van Strafverordening (Sv) zijn de
belangrijkste bronnen waarin wetten zijn vastgelegd
. Tuchtrecht is feitelijk bedoeld om bepaald gedrag af te dwingen binnen een bepaalde
beroepsgroep (artsen in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg Wet
BIG)), door het opleggen van strafmaatregelen.
Privaatrecht
- Privaatrecht: (burgerlijk/civielrecht) heeft betrekking op de rechtsverhouding tussen
personen of rechtspersonen
. (Rechts)personen krijgen bepaalde rechten en plichten ten opzichte van elkaar bij het
sluiten van een overeenkomst/ verbintenis
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EAN. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.
