Hoofdstuk 2.1.
Doel van het LIST-project = er voor zorgen dat kinderen het onderwijs
functioneel geletterd verlaten
Hoofdstuk 2.2.
Omdat er de afgelopen jaren maatschappelijke ontwikkelingen zijn geweest,
hebben er ook ontwikkelingen plaatsgevonden in de definitie van wat het
betekend om geletterd te zijn.
> Aanvankelijk betekende geletterd zijn:
Het kunnen decoderen en het kunnen beantwoorden van eenvoudige letterlijke
vragen over een tekst
> Huidige definitie geletterdheid:
Het zelfstandig gebruiken van strategieën om betekenis aan tekst te
ontlenen
Het gebruik van informatie uit tekst om conceptueel begrip op te bouwen
Het mondeling en schriftelijk effectief communiceren van ideeën
Het ontwikkelen van de intrinsieke wens om te lezen en te schrijven
(Biancarose & Snow, 2004; Braunger & Lewis, 2006).
> Daarvoor is nodig: veelomvattende, expliciete instructie en een curriculum dat
zich niet beperkt tot de technische aspecten van het leren lezen.
Hoofdstuk 2.3. De kern van beginnend leesonderwijs:
De kernconcepten zijn de concepten waar het bij beginnend lezen om gaat >
kernconcepten markeren wat belangrijk is bij beginnend leesonderwijs en wat
niet of minder belangrijk is.
> Bepaalde kennis en vaardigheden zijn uitermate belangrijk voor het leren
lezen
> Terwijl andere kennis en vaardigheden minder belangrijk zijn
Er moet rekening worden gehouden met het feit dat leerlingen in groep 1 al
betekenisvolle verschillen in ervaring hebben op gedaan wat betreft de
geletterdheid:
> Sommige kinderen zijn al vele uren voorgelezen en hebben een rijkdom aan
mondelinge taalvaardigheid opgedaan
> Andere kinderen beginnen hun schoolloopbaan met een zeer beperkte en
magere kennis van geschreven en mondelinge taal > ‘tyranny of time’ (citaat
van: Kame’enui, 1993):
Deze kinderen zijn vanaf de eerste schooldag voortdurend bezig om te
proberen hun achterstand in te halen.
> Juist voor die kinderen moet gewerkt worden middels kernconcepten. Door
preventie en interventie rondom kernconcepten van het beginnend
leesonderwijs wordt op een zo effectieve en efficiënt mogelijke manier met
de beperkte tijd om gegaan.
In veel werkboekjes zijn veel taken opgenomen die niet leiden tot het leren
lezen > ze kosten echter wel leertijd en leiden tot een onnodige cognitieve
belasting >
1
, Master Kennis Toets TAAL/LEZEN ARTIKEL 1 (Lezen is weer
lezen, LIST project)
Dat is een duidelijk voorbeeld dat de kernconcepten niet op een effectieve
manier worden ingezet; dit gaat vooral bij risicoleerlingen (SBO) ten koste van de
leertaak.
Oneigenlijke taken leiden er toe dat:
- Leerlingen het verband tussen het leesonderwijs en het eigenlijke leren
uit het oog verliezen
- De leesontwikkeling trager kan verlopen dan nodig is
> Kinderen in het basisonderwijs hebben er juist behoefte aan dat het
leesleerproces snel vordert zodat ze boekjes kunnen gaan lezen die
interessant zijn qua inhoud.
> Gebeurt dit niet snel genoeg dan daalt de motivatie.
(Anderson e.a., 1985; Coyne, Kame’enui & Simmons, 2001; Leinhardt, Zigmond, &
Cooley, 1981; Rosenshine en Stevens, 1984).
Oneigenlijke taken moeten uit methodes worden verwijderd én:
De leerstof die wél aangeboden wordt en die de kern vormt van het beginnend
leesonderwijs, moet grondiger en vaker worden aangeboden voor de zwakke
leerlingen (Kame’enui & Carine, 1998).
Drie kernconcepten binnen het beginnend leesonderwijs:
1. Fonologisch bewustzijn
2. Begrip van het alfabetisch principe
3. Vloeiend lezen
(Simmons & Kame’enui, 1998).
>> Deze drie kernconcepten zijn geen dichotome (tweedelige) vaardigheden,
maar het leren lezen en schrijven is een samenhangend geheel.
Hoofdstuk 2.3.1. Aanvankelijk lezen
De belangrijkste taak van de leerkracht in gr. 3 is er voor te zorgen dat de
kinderen leren lezen.
Lezen = een proces van het ontlenen van betekenis aan tekst, waarbij gebruik
wordt gemaakt van kennis over het geschreven alfabet en kennis over de
klankstructuur van gesproken taal om tot begrip te komen.
Van woord tot betekenis > Toepassen v.h. alfabetisch principe:
1. De letters in het woord vertalen in hun fonologische pendant (‘vorm’)
2. De correcte volgorde van de klanken onthouden
3. De klanken samenvoegen
4. In zijn geheugen zoeken naar een bestaand woord, dat correspondeert met de
aaneenschakeling van klanken
Daarnaast gebruiken gevorderde lezers het alfabetisch principe om meer
complexe lettercombinaties en patronen te herkennen (Coyne e.a. 2011).
Instructie v.h. alfabetisch principe leert kinderen de relaties tussen de
letters (grafemen) van geschreven taal en de individuele klanken (fonemen)
van gesproken taal.
> Kinderen moeten deze relaties gebruiken om woorden te lezen en te schrijven
> Leeshandeling / Klanktekenkoppeling
> Kennis van het alfabetisch principe draagt in hoge mate bij aan de vaardigheid
van kinderen om woorden te lezen, zowel als losse woorden, als in een tekst
(Armbruster, Lehr, & Osborn, 2003).
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Annemieke93. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.72. You're not tied to anything after your purchase.