BRONNEN VAN HET CRIMINOLOGISCH
ONDERZOEK
1. Inleiding
METHODOLOGIE
→ Methodologie als wetenschapsinstrument: wijze waarop we kennis verwerven
→ Methodologie: regels die de onderzoeker moet volgen om te komen tot geldige en betrouwbare kennis van
verschijnselen
→ Methodologie is de kerncompetentie van een wetenschapper
o Beheersing van de methode van wetenschappelijk onderzoek onderscheidt de (criminologische)
wetenschapper van de journalist of de geïnformeerde burger
o Is essentieel tijdens de studies en in het latere beroepsleven
2. Verschillende soorten bronnen en de beoordeling van bronnen
WAT ZIJN BRONNEN?
1. BEGRIPSOMSCHRIJVING
Bronnen: informatiedragers die relevante gegevens beschikbaar stellen
→ Absoluut noodzakelijk, maar op zich niet voldoende om tot een goed werkstuk te komen
Het bronnenapparaat van de criminologie is veel ruimer dan dat van andere wetenschappen, omdat de criminologie die
disciplines omvat
→ Bronnen zijn interdisciplinair
o Vb: invloed uit de psychologie en sociologie
→ Specifieke bronnen met typische criminologische methoden
o Vb: zelfrapportagestudies bij daders en slachtoffers
2. ONDERSCHEID NAAR INHOUD
Sociaalwetenschappelijke bronnen
→ Gedrukte en niet-gedrukte bronnen met betrekking tot een vakgebied
→ Kunnen tot verschillende wetenschappelijke disciplines behoren
→ Formele bronnen, maar ook grijze literatuur
o Uitgebracht door verscheidene instellingen in het criminologische veld (vb: rapporten, jaarverslagen)
o Grijze literatuur: publicaties die niet formeel worden uitgegeven/verkrijgbaar zijn in een boekhandel
Statistische bronnen
→ Kwantitatieve gegevens (cijfergegevens)
→ In de vorm van tabellen en grafieken in onder andere boeken en tijdschriften
→ In de vorm van onafhankelijke primaire bronnen, onder andere databanken
Juridische bronnen
→ Regelgeving/wetgeving (legistiek)
o Regelgeving omvat het geheel van de in een land gemaakte en bestaande juridische regels
• Vb: wetten, reglementen,…
o Ook de voorbereidende documenten op basis vanwaar de parlementen of andere instellingen wetten,
decreten, besluiten, etc. goedkeuren, plaatsen we onder de regelgevende documenten
• Dienen al gedragsregels uit te schrijven en niet enkel intenties om tot de regelgeving te behoren
→ Rechtspraak (jurisprudentie)
o Rechtspraak betreft de interpretatie van de rechtsregels zoals die tot uiting komt in de beslissingen van
hoven en rechtbanken nav de toepassingen van de abstracte wet op concrete gevallen
→ Rechtsleer (doctrine)
o Rechtsleer bevat het geheel van geschriften die juridische onderwerpen behandelen op een theoretische
en systematische manier en die meestal uitgaan van wetenschappers en rechtspractici
• Het recht zoals aangetroffen in wetgeving en rechtspraak spreekt niet voor zich en moet
verduidelijkt worden
1
, 2
3. ONDERSCHEID NAAR VORM
Formeel onderscheid naar de fysieke vorm, periodiciteit en het doelpubliek
Fysieke vorm
→ Gedrukte vorm: boeken, tijdschriften
→ Materiële vorm: gebouw, strafwerktuig
→ Elektronische vorm: opnames, video-opnames, verspreiding via sociale media, audioregistraties en e-mailverkeer
o Vluchtig
o Moeilijk controleerbaar
Doelpubliek
→ Breder publiek
o Algemene inleiding in een vakgebied
o Didactische doelstellingen (vb: handboeken)
o Handboek is minder geschikt als bron voor wetenschappelijk onderzoek, maar wel goed vertekpunt
→ Beperkter publiek
o Specifieker publiek/collega-onderzoekers
o Beperken zich tot een specifiek onderwerp dat grondig uitgewerkt wordt
• Monografieën: wetenschappelijk boek of verhandeling over één onderwerp of een beperkte
groep van samenhangende onderwerpen, in het algemeen geschreven door één auteur
Het geheel van deze kennis volstaat niet voor modern wetenschappelijk onderzoek
→ Aantal publicaties op criminologisch domein is omvangrijk en neemt ook toe
o Ontwikkeling van het vakgebied
o Verdere opsplitsing in afzonderlijke deeldisciplines
o Verder uitdeinen van thema’s die het onderwerp worden van criminologische analyse
4. WETENSCHAPPELIJKE VS NIET -WETENSCHAPPELIJKE BRONNEN
Wetenschappelijke of niet-wetenschappelijke bronnen
→ Wordt niet altijd bepaald door de auteur
→ Wordt niet altijd bepaald door de vindplaats van de bron
→ Wordt vooral bepaald door de inhoud van de bron
Wetenschappelijke bronnen zijn bronnen die:
→ Nieuwe kennisvergaring beogen
→ Tot stand komen in een gemeenschap van andere wetenschappen
→ Gebruik maken van een systematische methode die controle door andere wetenschappers mogelijk maakt
→ Voortbouwen op het werk van andere wetenschappers
5. PRIMAIRE VS SECUNDAIRE BRON NEN
Primaire bronnen
→ Materiaal bevat originele empirische gegevens, OF
→ Materiaal bevat een originele theoretische bijdrage aan een wetenschapsdomein
→ Worden hoger ingeschat dan secundaire bronnen bij betrouwbaarheid
Secundaire bronnen
→ Materiaal dat gebruik maakt van ander primair materiaal
→ Materiaal dat gebruik maakt van ander secundair materiaal
Geen evident onderscheid: een wetenschappelijke bron is vaak zowel primair als secundair
→ Zelf het onderscheid maken tussen het primaire en secundaire deel in de bron
→ Primair deel: kan men rechtstreeks naar verwijzen in het eigen werk
→ Secundair deel: oorspronkelijke primaire bron opzoeken, lezen en naar verwijzen
2
, 3
WAAR BRONNEN ZOEKEN?
1) Bibliotheken
2) Wetenschappelijke referentiedatabanken
3) Open access
4) Internet zoekmachines
5) Online encyclopedieën
6) Wetenschappelijke instellingen en overheidsdiensten
1. BIBLIOTHEKEN
Bibliotheken zijn de vindplaats van gedrukte bronnen
→ Fysieke opslagplaats voor ingebonden boeken en rapporten
→ Moeizame digitalisering van boeken
Wordt steeds meer een virtuele bibliotheek
→ Online toegang tot bibliotheekcatalogus
→ Online interbibliothecair leenverkeer
2. WETENSCHAPPELIJKE REFERENTIEDATABANKEN
Uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften…
→ Bieden abonnementen van tijdschriften aan bibliotheken aan
→ Bieden een update van inhoudstafels en online abstracts
o Online abstracts: samenvattingen van wetenschappelijke artikelen
Uitgevers van referentiedatabanken…
→ Bieden referentiedatabanken aan bibliotheken aan
→ Concurrentie van gratis zoekmachines waarop men ook wetenschappelijke informatie kan vinden
→ Voordelen van referentiedatabanken in vergelijking met zoekmachines (maar steeds minder het geval):
o Thematisch zoeken
o Peer-review selectie
o Grotere variëteit aan wetenschappelijke bronnen
o Citatie-index (ook functie op Google Scholar)
• Citatie-index is een type database dat in het bibliometrische onderzoek van de wetenschappelijke
literatuur gebruikt wordt om vast te leggen welke artikelen naar welke artikelen verwijzen
o SFX-functionaliteit
• SFX-functionaliteit geeft aan of de onderzoeker toegang heeft via zijn bibliotheek
o Endnote-integratie
• Endnote: een software voor referentiebeheer die gebruikt wordt om bibliografieën en referenties
te beheren en het schrijven van scripties en publicaties te vergemakkelijken
• Integratie: de opname in een (groter) geheel
3. OPEN ACCESS
→ Beweging vanuit de academici zelf
→ Publicaties vrij en beschikbaar stellen voor de academische wereld
→ Los van abonnementen van uitgeverijen
Green Open Access
→ Auteur publiceert bij een reguliere uitgeverij
→ De laatste kopie is rij en online beschikbaar
Gold Open Access
→ Auteur publiceert onmiddellijk in een Open Access-tijdschrift of betaalt een contributie voor Open Access-publicatie
in een regulier tijdschrift
→ Artikelen zijn zo onmiddellijk vrij beschikbaar op het internet
→ Voorwaarde: tijdschrift is geïndexeerd in de DOAJ
3
, 4
4. INTERNET ZOEKMACHINES
Internet zoekmachines (vb. Google)
→ Oncontroleerbaarheid van de informatie
→ Moeilijk om wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke bronnen van elkaar te onderscheiden
o Kritische houding bij raadpleging vereist
Google Scholar
→ Geïntegreerde gratis zoekmachine voor wetenschappelijke informatie
→ Bevat verschillende voordelen zoals de referentiedatabanken:
o Complexe zoekacties opstellen
o Citatie-index
o SFX-functionaliteit
o Endnote-export (maar slechts beperkt)
→ Meer controle op wetenschappelijkheid van de bronnen
o Nog steeds een kritische houding vereist: ook nog steeds niet-wetenschappelijke zoekresultaten
5. ONLINE ENCYCLOPEDIEËN
→ oa Wikipedia, Digital Universe, …
→ Gemaakt en onderhouden door vrijwilligers
→ Iedereen kan informatie toevoegen
→ Informatie is niet gecontroleerd en niet onderworpen aan een peer review
o Hierdoor kunnen encyclopedieën normaal gezien niet gebruikt worden als bron in een wetenschappelijk
onderzoek
6. WETENSCHAPPELIJKE INSTELLINGEN EN OVERHEIDSDIENSTEN
Wetenschappelijke instellingen
→ Gespecialiseerde onderzoeksinstellingen van universiteiten
o Vb: LINC (KU Leuven) = Leuvens Instituut voor Criminologie
o Vb: The Research Group Crime and Society (CRiS) (VUB)
o Vb : Institute for International Research on Criminal Policy (IRCP) (UGent)
→ Federale onderzoeksinstellingen
o Vb: NICC = het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie
→ Informatie op hun website over lopend of afgelopen onderzoek
Overheidsinstellingen
→ Statistieken en jaarverslagen
o Vb: Criminaliteitsstatistieken – Federale Politie
o Vb: Comité P
o Niet opgenomen in bibliografische databanken (geen wetenschappelijke info)
→ Online rapporten inzake overheidsbeleid
o Rapporten moeilijk te vinden via zoekmachine: website van de overheidsinstelling zelf raadplegen
HOE BRONNEN ZOEKEN?
1) Offline werkwijze
2) Publicaties leiden naar publicaties
3) Hulpmiddelen in zoekmachines
4) Toepassing: zoeken in Limo
5) Toepassing: zoeken in Google Scholar
1. DE OFFLINE (WANDEL)WERKWIJZE
→ Archaïsche (ouderwetse) zoekmethode
o Maar kan wel de creativiteit stimuleren
→ Boeken in een bibliotheek geordend volgens thema
→ Niet alle boeken in een bepaald domein zijn gemakkelijk te vinden met zoekmachines
→ Nieuwe edities van boeken: geven aan dat het boek nog steeds relevant is
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moorsf. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.