Leerpad C – dieetleer bij dysfagie
1. inleiding
⟹ slikstoornissen ofwel dysfagie kan komen door problemen met het slikken zelf
(overgang mondholte naar slokdarm) en passageproblemen in de slokdarm
(orofaryngeale dysfagie en oesofageale dysfagie
2. orofaryngeale dysfagie
⟹ kan komen door gestoorde slikreflex of door verlammingen en kan voorkomen
bij:
- Personen met een ernstig verstandelijke beperking
- Multiple sclerose
- Ziekte van Parkinson
- Dementie
- Na CVA
2.1 de voeding
⟹ als de slikfunctie is verstoord waardoor voeding per os niet mogelijk is, wordt dit
gegeven via een maagsonde, dit kan ook wanneer voeding per os een grote
belasting is voor de pt. Het is wel belangrijk om sommige mensen weer te leren
slikken, ondervoeding komt ook wel vaak voor vooral omdat het de druk wegneemt
om voldoende te eten
2.2 voeding met aangepaste consistentie
⟹ ingedikte vloeistoffen of dik vloeibare voeding worden beter gevoeld in de mond
en is daarom veiliger dan dunne. Naargelang de slikproblemen zal men dranken
indikken zoals water tot een stroperige, romige, puddingachtige suspensie
- Na eten van vloeibare voeding met stukjes moet de mond goed worden
nagespoeld, dit om te voorkomen dat eten niet in de wangzak blijft zitten en de
pt zich niet verslikt
- Eventuele aanpassingen:
o Gebruik dik vloeibare producten zoals vruchtenmoes, vla,
gelatinepudding
o Sappen zoals vruchtensap, groentesap en limonades binden met
gelatine of johannesbroodpitmeel of gemodificeerd zetmeel
o Koffie, thee en melk verdikken met johannesbroodpitmeel of
gemodificeerd zetmeel
o Gladde pap en gezeefde soep extra binden
o Pap en vla in kleine porties verdelen of de lepel telkens afspoelen in
water (voorkomen dat vla of pap dunner wordt door amylase
o Afwisseling tussen koude en warme gerechten en dranken stimuleert
de mondgevoeligheid
- Mensen die langdurig dik vloeibare dranken krijgen moeten worden
gewogen en voedingstoestand moet worden ingeschat, dik en vloeibare
voeding wordt altijd bereid (verdund) met een vloeistof, de energiedichtheid
van de voeding is laag, dus meer kans op ondervoeding
, Grote variatie in smaken, kleuren en geuren Minder variatie dus sneller
mogelijk waardoor dergelijke voedingen minder tegensteken van het eten
snel tegensteken
Bereiding vraagt veel tijd, begeleiding en instructie Kant-en klaar
Als er specifieke eisen nodig zijn bij een bepaalde Kan voldoen aan de meeste
pathologie is dit niet altijd mogelijk eisen
Hygiënische bereiding is belangrijk Hier niet echt van toepassing
Indikken is door gelatine, johannesbroodpitmeel en Bevat vaak
amylase kan inwerken op de ingedikte voedingen amylaseresistente
waardoor er toch kans is op verslikking verdikkingsmiddelen
2.3.1 productinformatie
⟹ industrieel bereide voeding wordt vaker verkozen als de voorkeur, het breidt
alsmaar uit en geeft zowel de pt als de zorgverlener een ruime keuze bv. Nestlé,
Nutricia, fresenius, vitaflo, revogan
- Er zijn instant verdikkingsmiddelen om warme en koude dranken in te dikken,
ook kant- en klare ingedikte dranken zoals gegelifieerd water, voorverdikte
medische drinkvoedingen en dit met verschillende diktes volgens ernst van
aandoening
2.3.2 aandachtspunten ingedikte voedingen
- Brengt het energie aan of enkel vocht?
- Is de smaak lekker
- Dikt het na
- Kan het in warme of een koude drank/bereiding gebruikt worden
- Vervloeit het niet als de pt het te lang in de mond heeft (amylase of
lichaamswarmte)
3. oesofageale dysfagie
⟹ passage van voedsel en drank in de slokdarm kan door tal van oorzaken
belemmerd worden:
- Vernauwingen door bindweefselvorming: refluxoesofagitis, radiotherapie en
verbranding van de slokdarm door bijtende stoffen
- Achalasie, onderste slokdarmsfincter is te weinig of niet in staat te relaxen
- Goedaardige en kwaadaardige tumoren
- Struma
- Achalasie (minder peristaltiek)
- Sclerodermie
- Diabetische nefropathie
- MS
3.1 voeding bij oesofageale dysfagie
⟹ pt hebben een probleem met ‘eten dat niet wil zakken’, eerst gaat het slecht met
vast voedsel (voedsel die snel een brok of bal worden zoals brood). Bij toenemende
vernauwingen geven halfvloeibare voedingsmiddelen (pap, vla) problemen en
daarna lukt het niet meer vloeistoffen door te slikken. Enkele complicaties:
- Verminderde eetlust met kans op ondervoeding
- Stase van voedsel met oesofagitis of braken
- Aspiratie, vnl. als er nog voedsel in de slokdarm aanwezig is bij het slapen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller linskevdb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.49. You're not tied to anything after your purchase.