Opvoeding en maatschappij
Hoorcollege 1 ontzorgen en normaliseren
1 Hervorming in de jeugdhulp
Veel veranderingen sociaal domein t.a.v. onderwijs, zorg, werk en jeugdhulp
Ingang gezet door wmo (2007) en welzijn nieuwe stijl (2010) en verder vorm
gekregen sinds de centralisatie van overheidstaken naar gemeenten (2015)
Onderdeel van die veranderingen: passend onderwijs, werken naar vermogen én
de transitie jeugdzorg
Sinds 2015 januari gemeenten verantwoordelijk voor uitvoering van alle
vormen van jeugdhulp
Aanleiding:
1. Jeugdhulp beleggen bij bestuurslaag dichtst bij jeugdigen en hun opvoeders staat
2. Financieringsstroom voor ondersteunings- en zorg aanbod
3. Inhoudelijke overwegingen transformatie doelen:
- Preventie en uitgaan eigen mogelijkheden
- De medicaliseren, ontzorgen, normaliseren
- Beroep op gespecialiseerde zorg verminderen
- Één gezin, één plan, één regisseur
- Meer ruimte professionals
Terminologie: decentralisatie, transitie, transformatie =?
Decentralisatie: uitvoering van en verantwoordelijkheid voor wetten en regels wordt
verplaatst van hogere naar lagere bestuurslaag. Overheveling van taken van rijk en
provincie naar gemeenten.
Transitie: veranderen van ‘huidige stelsel’ (regels, wetten, financiële verhoudingen) om tot
gewenste veranderingen te komen vernieuwing structuur
Transformatie: realiseren van beoogde inhoudelijke effecten van de stelselwijziging
vernieuwing van inhoud
Hoofdconclusie eerste evaluatie jeugdwet (januari 2018): transformatie meet nog
grotendeels vorm krijgen
Risico: ondanks goede intenties verdwijnt transformatie naar de achtergrond en
stelsel vernieuwing wordt gerealiseerd zonder de gewenste inhoudelijke
veranderingen
Om dit te voorkomen moet transformatieproces gevoed en ondersteund worden en
dat gebeurt ook!
Op veel plaatsen in het land initiatieven gestart bv. Academische werkplaatsen
transformatie jeugd (2015-2019)
12 werkplaatsen in Nederland gericht kennisvorming gemeenten en
praktijkorganisaties ondersteunt bij de transformatie.
o RMO rapporteert uit 2012 ‘ontzorgen en normaliseren’
Principes raken aan basis van hervormingen in jeugdhulp
,RMO (2012):
o Elk gezin heeft vragen over opvoeding
o Meestal komen gezinnen daar wel uit, al dan niet wel met ondersteuning sociale of
professionele omgeving
o Soms meer nodig dan professionele ondersteuning
o Opvoedvragen groeien snel uit tot opvoedt problemen
Hulpaanbod te zwaar, niet passend, biedt geen langdurige oplossing
Jeugdhulp loopt tegen haar grenzen aan (wachtlijsten, kosten)
o Oplossingen: 1e lijns gezinszorg versterken o.b.v. principes ontzorgen en
normaliseren
Ontzorgen: versterken eigen kracht en activeren en benutten sociale netwerken
Normaliseren: tegen aan van onnodige problematiseren en etiketteren.
Om jeugdhulp volgens deze 2 principes in te richten, moet geïnvesteerd worden in
sterke sociaalpedagogische omgeving
Dat wordt al jaren erkend, blijkt o.a. beleidsnota’s van voormalig ministerie voor
jeugd en gezin
Toch focus beleid op ingrijpen, mede gedreven door incidenten (gezinsdrama’s) en
streven die te voorkomen
Veel minder focus op een – parallelle – versterking pedagogische basisvoorzieningen
(speeltuin, buurtwerk, onderwijs, opvang) en stimuleren van (mede) opvoeders
elkaar onderling te steunen
‘Veiligheidsbeleid’ i.p.v. gezinsbeleid
“Deze beweging verklaren vanuit samenleving waarin afwijkend gedrag en risico’s
steeds mindere geaccepteerd zijn […]”. (RMO, 2012, p 14)
Ingrijpen vs afstand houden
Risico signaleren, actief opsporen hulpvragen, doorverwijzen
Specialisten vs generalisten
2. achterliggende pedagogische discussies
- Vormen afwijkingen een identiteit of een defect?
- Dat hangt af van de definitie van ‘afwijking’
Klinisch (medisch) model:
o Afwijking is stoornis en moet zoveel mogelijk verholpen worden met oog op
deelname aan de samenleving
o Sluit aan op ‘humanistische visie’ lijden van individu verlichten met de
mogelijkheden die we hebben
Acceptatie (- of identiteits) model:
o Afwijking is identiteit en moet geaccepteerd worden in de samenleving, kind en
ouders moeten worden ondersteund
o Sluit aan bij ‘sociale visie’ diversiteit hoort bij een samenleving
Let op: normalisation (Solomon) normaliseren (RMO)
, Prenatale diagnostiek: opsporen van aangeboren of erfelijke afwijkingen bij het
ongeboren kind
Solomon (2013):
- “Voorkomen dat er een bepaald type mens geboren wordt, betekent een
devaluatie van dat type” (p.223)
- Voorstanders van prenatale screening en selectieve abortus (indien afwijking
wordt gevonden) zien downsyndroom als iets dat moet worden genezen of
geëlimineerd klinisch (medisch) model
- Verschillende methoden voor prenataal onderzoek vruchtwaterpunctie,
vlokkentest en recent ook de nipt
NIPT
Niet invasieve prenatale test
Sinds 1 april 2014 in Nederland beschikbaar voor zwangere vrouwen met verhoogde
kans op trisomie 13,18 en 21 (downsyndroom)
Via bloed moeder wordt de DNA ongeboren kind onderzocht
Veiliger dan vruchtwaterpunctie en vlokkentest (geen verhoogd risico op miskraam)
Betrouwbaarheid hoog, geen 100%
Uitslag afwijkend, bestaat kans kind toch geen trisomie 21 heeft = vlokkentest of
vruchtwaterpunctie nodig uitslag te bevestigen
Indien uitslag niet-afwijkend, bestaat de kans kind toch trisomie 21 heeft = kans
hierop 1 op 100 (vervolgtest niet geadviseerd)
2017 in Nederland beschikbaar voor alle zwangere vrouwen
- Houding van pedagogen/professionals
o Diversiteit hoort bij de samenleving
in je werk zul je ouders en kinderen tegenkomen die afwijken van ‘de
norm’
- Niet bagatelliseren of problematiseren
Afwijking ja, ziekte nee
- Erkenning van gevoelens van ouders
Verdriet, woede, frustratie, maar ook blijdschap, dankbaarheid, trots
- Denk na over eigen standpunten en eventuele (voor) oordelen
Verdiep en verwonder je en als je iets niet weer: vraag het ouders en kinderen
zelf!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller madeliefweijs83. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.57. You're not tied to anything after your purchase.