Les 15: Inleiding TD (transdiagnostisch perspectief) factoren
Inleiding
DSM-georiënteerd perspectief (stoornis per stoornis, focus differentiële diagnostiek)
➔ op zoek naar VERSCHILLEN tussen stoornissen.
Transdiagnostisch perspectief (over vss stoornissen heen)
➔ op zoek naar GELIJKENISSEN tussen stoornissen
◆ Dezelfde onderliggende mechanismen en processen kunnen leiden tot
verschillende stoornissen of in stand houden of verergeren.
DSM- georiënteerd perspectief
Op zoek naar VERSCHILLEN tussen stoornissen
Uitgangspunt en problemen:
● Beschrijvend en richt zich niet op uitlokkende of in stand houdende factoren →
behandeling?
● Hoge comorbiditeit tussen verschillende diagnostische categorieën
● Veel stoornissen zijn eerder dimensioneel dan categoriaal van aard
● Veel heterogeniteit binnen dezelfde diagnostische categorie (bv. BPD)
● Predictieve validiteit van de diagnoses met betrekking tot het verdere verloop van
de stoornis en behandeluitkomsten is heel beperkt
● Categorie NAO is vaak de grootste en minst eenduidige categorie van stoornissen
TD perspectief
Op zoek naar GELIJKENISSEN tussen stoornissen
Transdiagnostisch = ‘Een rol spelend bij verschillende psychiatrische aandoeningen’
Uitgangspunt:
● Dezelfde onderliggende mechanismen
● Veroorzaken verschillende stoornissen en/of
● Houden deze stoornissen in stand
1
, = een visie op psychopathologie waarbij men stelt dat dezelfde genetische,
neurobiologische en psychologische mechanismen leiden tot verschillende stoornissen
➔ dit verklaart de gelijktijdige en sequentiële comorbiditeit van stoornissen
➔ de focus ligt immers op de onderliggende factoren die gemeenschappelijk zijn
bv. internaliserende dimensie: factor angst én depressie externaliserende dimensie:
factor voor gedragsstoornis en verslaving
Vb. gelijktijdige comorbiditeit
Op een bepaald tijdstip kunnen we bij dezelfde
persoon, verschillende klachten/ diagnoses
gaan vaststellen.
Onderliggend diagnostisch→ bv. bepaald
persoonlijkheidsprofiel wat iemand kwetsbaar
maakt voor meer geïnternaliseerde
problemen.
Emotioneel instabiel een introvert→ opkroppen, voor zichzelf houden, moeilijk
expressief kunnen zijn, weinig positieve emoties ervaren, goed mogelijk dat die persoon
om het zelfde moment lichamelijke klachten heeft die heel moeilijk te verklaren zijn,
angstklachten heeft en zich ook depressief voelt.
➔ Dus verklaarbaar van een zelfde onderliggende trek.
Bv. Sequentiële comorbiditeit
Heel vaak in praktijk.
iemand doorheen de ontwikkeling krijgt
altijd maar andere diagnoses, zelfde
onderliggende kwetsbaarheid,
onderliggende oorzakelijke en
instandhoudende factoren.
Bv. externaliserende trekken samen met impulsiviteit en ook problemen om executief
functioneren vlak.
Externaliserende trekken→ Big Five: antagonisme en disinhibitie
➔ Mensen met zo een profiel hebben meer kans om bepaalde gedragsproblemen te
gaan ontwikkelen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kenzaaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.