Summary
Samenvatting van hoofdstuk 14 van Nectar vwo
- Course
- Level
Samenvatting over hoofdstuk 14 van nectar vwo 5. Uitgebreide samenvatting met uitleg over zintuigen en ondersteund met foto's.
[Show more]
Seller
Follow
merelsherrell
Reviews received
Content preview
Samenvatting biologie H14- Waarnemen14.1 Zintuigcellen (BINAS 87A/B)
Je zintuigen bevatten cellen die alleen reageren op een unieke prikkel, dit zijn
de receptorcellen. De unieke prikkel is ook wel de adequate prikkel.
Het verschil tussen zintuigen en gewaarwording wordt vaak verward, zie tabel
………. à
Zintuigcellen staan in contact met sensorische Zintuig Gewaarwording
neuronen omdat ze, na het ontvangen van hun Gezichtsvermogen Zien
adequate prikkel, een actiepotentiaal creëren Gehoor Horen
dat doorgeven moet worden aan het CZS. Smaakzin Proeven
Voor alle zintuigen zien de receptorcellen er Reukzin Ruiken
anders uit. Zo heb je de volgende Tastzin Voelen
receptorcellen: Thermoceptie Warmte/kou
- Mechanoreceptoren voelen
(Huid/evenwichtsorgaan) Nociceptie Pijn voelen
Adequate prikkel: druk. Evenwichtszin Evenwicht
- Thermoreceptoren (Huid) Proprioceptie Bewegingen
Adequate prikkel: temperatuurverandering.
- Chemoreceptoren (tong en neus)
Adequate prikkel: stoffen.
- Fotoreceptoren (Oog)
Adequate prikkel: licht.
De adequate prikkel zorgt ervoor dat het rustpotentiaal dat over het
membraan ligt veranderd doordat de poorten die gevoelig zijn voor de
adequate prikkel open gaan: er ontstaat depolarisatie.
- Mechanoreceptoren: door vormverandering van het membraan.
- Thermoreceptoren: door een warmtegevoelig eiwit.
- Chemoreceptoren/fotoreceptoren: door een secundaire boodschapper,
een receptoreiwit (van molecuul of een lichtgevoelig eiwit) zorgt voor
een signaal cascade aan de secundaire boodschapper die de ion poorten
openlaten.
- Pijnreceptoren: dit zijn geen zintuigcellen maar zenuwcellen die reageren
op schadelijke prikkels.
Wederom speelt de prikkeldrempel een rol: is de prikkel hoog genoeg dan
ontstaat er depolarisatie. De hoeveelheid vrijkomende neurotransmitters in de
synapsen bepalen de impulsfrequentie (de sterkte van de prikkel) hoe hoger,
hoe sterker de prikkel. Hoe langer de prikkel aanhoudt (langdurige constante
prikkel), hoe meer gewenning à adaptie.
, De evenwichtszintuigen zitten in je binnenoor, bij het evenwichtsorgaan. Het is
constant bezig met de bewegingen die
je maakt. Het bestaat uit het vestibulum
en drie halfcirkelvormige kanalen. De
drie halfcirkelvormige kanalen bestaan
uit 3 assen: de x-as, y-as en de z-as.
Ieder uiteinde van zo een kanaal heeft
een verdikt gedeelte: cupulae. Dit is een
soort geleiachtige stof. Hierin zitten
haarcellen (ciliën). Om de cupulae heen
is endolymfe. Draaiing wordt
geregistreerd doordat cupulae dan gaat bewegen en de ciliën meebewegen.
Als de ciliën meebewegen, geven ze de mechanoreceptoren hun adequate
prikkel, er ontstaat een actiepotentiaal. In het vestibulum zitten de maculae.
Hierin wordt vooral zwaartekracht en versnelling geregistreerd. Ook hier zijn
ciliën en een gelei laag. Op de gelei laag zitten alleen kalksteentjes, otholieten.
Als je vooroverbuigt komt er meer druk te staan op de ciliën, waardoor ze
buigen. De mechanoreceptoren registreren dit. Er ontstaat een actiepotentiaal.
14.2 Het gehoorzintuig (BINAS 87D)
Hoe regelmatiger achtergrondgeluid aanwezig is, hoe beter je thalamus de ruis
kan blokkeren. De hersenen verzwakken ook bepaalde toonhoogtes.
In het oor zijn mechanoreceptoren aanwezig: de haarcellen. Zij hebben invloed
op het toelaten van ruizen. Deze haarcellen kunnen beschadigd raken bij te
veel geluid of door slijtage. Hiermee is het moeilijker om achtergrond ruizen te
blokkeren en word horen moeilijker. Het gehoor bestaat uit 3 onderdelen:
- Het buitenoor:
Bestaat uit de oorschelp en de gehoorgang. Dit vervoert het geluid naar
het trommelvlies. Hoe groter de oorschelp hoe meer je kan ontvangen.
- Het middenoor
Bestaat uit de gehoorbeentjes (hamer, aambeeld en stijgbeugel), buis
van Eustachius en het trommelvlies. Het trommelvlies geeft trillingen af
van het geluid dat aankomt. De gehoorbeentjes versterken de trillingen
en geven deze trillingen door naar het binnenoor.
- Het binnenoor:
Bestaat uit het slakkenhuis, evenwichtsorgaan en de gehoorzenuw.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelsherrell. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
69484 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now
Recently viewed by you
