Summary
Samenvatting bestuursrecht schooljaar
- Course
- Institution
Samenvatting van alle notities van de lessen bestuursrecht
[Show more]
Seller
Followvalerieaerts
Content preview
InhoudsopgaveDEEL I: DEFINITIE, INDELING, FUNCTIES, KENMERKEN EN BRONNEN...............................................................4
Begrip “bestuursrecht”..........................................................................................................................................4
Indeling van het bestuursrecht.............................................................................................................................7
Onderscheiden..................................................................................................................................................7
Functies van het bestuursrecht.............................................................................................................................7
Kenmerken van het bestuursrecht........................................................................................................................8
Bestuursrecht als uitzonderingsrecht...............................................................................................................8
Prerogatieven................................................................................................................................................8
Specifieke verplichtingen voor besturen.......................................................................................................8
Afwijkingen van het gemene recht (vooral het burgerlijke recht)................................................................8
Meergelaagdheid van het bestuursrecht (examenvraag)...............................................................................10
Bronnen van het bestuursrecht...........................................................................................................................10
DEEL II: BESLUITVORMINGSINSTRUMENTARIUM.......................................................................................... 13
Globaal overzicht................................................................................................................................................13
De eenzijdige rechtshandeling (EBR)..................................................................................................................14
“Eenzijdige”.....................................................................................................................................................14
“Bestuurlijke”..................................................................................................................................................14
“Rechtshandeling”...........................................................................................................................................14
Belang van het begrip EBR..............................................................................................................................15
Privileges waarmee de EBR is bekleed............................................................................................................15
Typologie van de EBR’s....................................................................................................................................16
Inhoud.........................................................................................................................................................16
Vorm............................................................................................................................................................19
Bekendmaking en kennisgeving van het EBR..................................................................................................20
Termijnregeling voor de EBR...........................................................................................................................20
Werking in de tijd van EBR..............................................................................................................................21
Verbindend worden EBR.............................................................................................................................21
Verbod van terugwerkende kracht.............................................................................................................21
Einde van de gelding van de EBR................................................................................................................21
Pseudowetgeving............................................................................................................................................22
Soorten omzendbrieven..............................................................................................................................23
Het contractuele spoor: de overeenkomst met het bestuur..........................................................................24
Algemene beginselen van 2 typische overheidscontracten: overheidsopdrachten en concessie van
werken of diensten.....................................................................................................................................24
DEEL III: MENSEN EN MIDDELEN................................................................................................................... 26
Hoofdstuk 1: Rechtsregime van het overheidspersoneel....................................................................................26
Personen binnen de overheid.........................................................................................................................26
Overheidspersoneel....................................................................................................................................26
Krachtlijnen van de ambtenarenstatuten...................................................................................................29
Hoofdstuk 2: Rechtsregime van de goederen in het bestuursrecht....................................................................33
Afdeling 1: Rechtsregime van de goederen van het bestuur: het domeingoederenrecht.............................33
Afdeling 2: instrumentarium van het bestuur met betrekking tot de goederen van particulieren...............36
Algemeen.....................................................................................................................................................36
Onteigening.................................................................................................................................................36
Opeising.......................................................................................................................................................38
EBH van algemeen nut................................................................................................................................38
Overzichtelijk schema.................................................................................................................................39
1
,DEEL IV: BESTUURSORGANISATIE EN BEGRIP BESTUUR.................................................................................40
Hoofdstuk 1: Bestuursorganisatie.......................................................................................................................40
Centrale begrippen..........................................................................................................................................40
Algemeen.....................................................................................................................................................40
Centralisatie................................................................................................................................................40
Begrip......................................................................................................................................................40
Bestuurlijke verzelfstandiging.................................................................................................................41
Andere begrippen........................................................................................................................................42
Bestuurlijk toezicht..........................................................................................................................................43
Hoofdstuk 2: het begrip bestuur.........................................................................................................................45
Inleiding...........................................................................................................................................................45
Het federale begrip “administratieve overheid” en zijn Vlaamse tegenhangers...........................................45
Het federale begrip “administratieve overheid”........................................................................................45
Vlaamse bestuursbegrippen.......................................................................................................................47
Bestuur in de organieke vs bestuur in de functionele zin...............................................................................47
DEEL V: PREVENTATIEVE RECHTSBESCHERMING TEGEN HET BESTUUR..........................................................48
Hoofdstuk 1: Inleiding.........................................................................................................................................48
Hoofdstuk 2: Wettigheids- of legaliteitsbeginsel................................................................................................48
Hoofdstuk 3: Beginselen van behoorlijk bestuur (BBB).......................................................................................49
Begrip..............................................................................................................................................................49
Functies...........................................................................................................................................................49
Codificatie en plaats in hiërarchie...................................................................................................................51
Toepassingsgebied..........................................................................................................................................51
Onderscheid tussen procedurele en inhoudelijke beginselen........................................................................52
Catalogus.........................................................................................................................................................52
Algemeen.....................................................................................................................................................52
Indeling........................................................................................................................................................52
Beginselen behoorlijk burgerschap.................................................................................................................57
Hoofdstuk 4: Wetten of beginselen van de openbare dienst..............................................................................57
Hoofdstuk 5: Formele motvering van bestuurshandelingen...............................................................................59
Hoofdstuk 5: Openbaarheid van bestuursdocumenten......................................................................................63
Hoofdstuk VII: Participatie en inspraak..............................................................................................................66
Hoofdstuk VIII: taalgebruik en bestuurszaken NIET KENNEN............................................................................68
DEEL VI: CURATIEVE RECHTSBESCHERMING TEGEN HET BESTUUR................................................................68
Hoofdstuk 1: Rechtsbescherming en de rekenschapsplicht van het bestuur......................................................68
Hoofdstuk 2: Interne klachtenbehandeling en ombudsdiensten........................................................................69
Hoofdstuk 3: Bestuurlijke beroepen....................................................................................................................69
Hoofdstuk 4: Jurisdictionele beroepen................................................................................................................72
Algemeen.........................................................................................................................................................72
Rechtsbescherming door gewone rechter......................................................................................................73
Rechtsbescherming door de bestuursrechter.................................................................................................75
Raad van State.............................................................................................................................................75
RvS in het objectief contentieux.................................................................................................................76
Gewoon bestuurlijk kortgeding...............................................................................................................76
Schorsing- en annulatieberoep...............................................................................................................78
RvS als Cassatierechter – art. 14 §2 RvS-Wet.........................................................................................82
RvS als rechter in laatste aanslag in volle rechtsmacht..........................................................................82
Bevoegdheid RvS tot toekenning SV tot herstel wegens onwettigheid (art. 11bis RvS-Wet)................83
2
, Vergelijkend schema...............................................................................................................................83
Rechtspleging voor de afdeling Bestuursrechtspraak.................................................................................84
Rechtscollege DBRC en andere bijzondere bestuursrechters.....................................................................86
Alternatieve conflictoplossing met de overheid.........................................................................................89
DEEL VII: BESTUURLIJKE HANDHAVING......................................................................................................... 90
Hoofdstuk 1: Inleiding.........................................................................................................................................90
Hoofdstuk 2: Bestuurlijk handhavingsinstrumentarium.....................................................................................91
Hoofdstuk 3: Bestuurlijke versus strafrechtelijke handhaving............................................................................94
Hoofdstuk 4: Actoren in het handhavingsrecht..................................................................................................95
Hoofdstuk 5: Bestaat er een rechtsplicht tot bestuurlijke handhaving?............................................................96
Hoofdstuk 6: Rechtsbescherming tegen bestuurlijke handhaving......................................................................97
3
, DEEL I: DEFINITIE, INDELING, FUNCTIES, KENMERKEN EN
BRONNEN
Begrip “bestuursrecht”
Algemeen
Onderscheid publiek- en privaatrecht, maar onderscheid vervaagt figuren uit het privaatrecht
worden ook meer en meer gebruikt binnen het publiekrecht
Binnen publiekrecht: onderscheid grondwettelijk recht – bestuursrecht
- Grondrechtelijk recht: organisatie van de staatsmachten globaal
- Staatrecht: fundamentele rechten
3 mogelijke wijzen van omschrijving
Formeel-juridische definitie
Definitie vanuit de relaties die worden beheerst door het bestuursrecht
Omschrijving vanuit de materiële bevoegdheid van het bestuur: het begrip openbare dienst
Formeel-juridische definitie
Vertrekt vanuit een organieke benadering: focus op de organen of instellingen die worden
gereguleerd uitvoerende macht (idee: besturen = tenuitvoerlegging van beleid en wetgeving)
bestuursrecht gaat over de organen en instellingen van de uitvoerende macht (organisatie en
handelingen ervan)
Leidt tot definitie vanuit driemachtenleer: “Het bestuursrecht omvat het geheel aan rechtsregels
m.b.t. de organisatie, de bevoegdheden en de werking van de organen die met uitvoerende macht zijn
bekleed”
Vraagt aanvulling en nuancering want:
- Veronderstelt dat we scherp kunnen omschrijven wie ‘organen van de UM’ zijn
UM is volgens de grondwet de koning en de regering koning is het hoofd van de
uitvoerende macht op federaal niveau
Voor de deelstaten vindt men in de bijzondere wetten hetzelfde terug grondwet geeft een
heel eenvoudig beeld van wie de UM is er zijn daarnaast nog vele andere!
- Driemachtenleer roept een te vereenvoudigd beeld op van uitoefening taken in een moderne
staat zie klassieke schema op p. 4 handboek
Organieke benadering moet worden aangevuld met functionele benadering
Erkenning dat instellingen/organen die organiek tot de UM worden gerekend, niet alleen een rol
spelen binnen de tenuitvoerleggingsfunctie, maar tevens binnen de wetgevende/normatieve functie
én de rechtsprekende/rechtshandhavende functie
Uitvoerende macht
Taken van tenuitvoerlegging
Van wetgeving en van beleid.
Soms ook via reglementen (= normen; wetgeving in de materiële zin van het woord) – zie art. 108
Gw. /art. 20 BWHI.
De koning heeft de opdracht om de wetten uit te voeren volgens art. 108 Gw. een bevoegdheid om
regels te maken hangt hieraan vast
Normatieve taken
Kunnen verder gaan dan normatieve taken die verband houden met uitvoering van wetgeving.
Zie art. 105 Gw./art. 78 BWHI: delegatie normatieve bevoegdheid los van uitvoering wetgeving.
Steeds meer aandacht voor ‘rule-making powers’ uitvoerende macht vaak gaat de UM regels
maken los van de uitvoering van wetgeving
Taken van (rechts)handhaving en geschiloplossing
Via kennisname van georganiseerde bestuurlijke beroepen beroepsorganen die deel uitmaken van
de UM, die geen rechter zijn en uitspraak gaan doen over een geschil
Regulatoren in de nutssectoren
- Gaan ervoor zorgen dat er eerlijke concurrentie is en dat men niet teveel gaat betalen
- Sommige hebben bevoegdheden om geschillen tussen ondernemingen te gaan beslechten
- Vaak kunnen zij ook boetes opleggen aan bedrijven die de regels niet respecteren
- GEEN rechters, maar bestuursorganen
- Bv gegevensbeschermingsautoriteit kan gaan om zeer hoge bedragen!
Groeiende trend administratieve sancties vindt men ook terug bij de GAS-boetes
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller valerieaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now