Class notes
Inleiding jeugdrecht hoorcollege week 1-5
- Course
- Institution
Hoorcollege samenvatting keuzevak inleiding jeugdrecht universiteit Leiden, week 1 t/m 5, van (vorig jaar).
[Show more]
Seller
FollowLisetteKnoop
Reviews received
Content preview
Inleiding jeugdrecht – Hoorcollege 1Reikwijdte & bronnen
Minderjarige in het Nederlandse recht
- Algemeen civielrechtelijke jeugdrecht (afstamming, adoptie, gezag, (handelings)bekwaamheid)
- Civiel jeugdbeschermingsrecht – beperking van het ouderlijk gezag; ondertoezichtstelling.
- Jeugdstraf(proces)recht – pedagogisch georiënteerd.
- Jeugdhulp(recht), mensenrechten, kinderrechten etc. – Gemeente verantwoordelijk voor het bieden van
jeugdhulp.
Bronnen:
- BW (m.n. boek 1), Sr, Sv & bijzondere en uitvoeringswetten – boek 7 (medische beslissingen).
- EVRM, IVRK, Haagse Verdragen (kinderontvoering/adoptie/kinderbescherming) etc.
Ontwikkeling
Drie Kinderwetten 1905 - ‘Kinderrecht’. Sterke samenhang civiel en straf. 1922: ondertoezichtstelling en
kinderrechter.
Na WO II: welzijnsdenken; aandacht voor (ondersteuning van) het gezin – maatschappelijk werk
Jaren ’70: opkomst aandacht rechtspositie van de minderjarige (en ouders). Cie Wiarda: minderjarige als
zelfstandig rechtssubject. EVRM werd van invloed.
1989 – Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Trad voor NL in 1995 in werking.
1995 – Versterking rechtspositie minderjarige in wet.
- Herziening Kinderbescherming (kinderrechter op afstand)
- Herziening Jeugdstraf(proces)recht (incl. Verzwaring)
Periode 1995-2014: diverse veranderingen die basis vinden in wetgeving 1995.
1 januari 2015: Herziening Kinderbescherming en Jeugdwet/‘transitie jeugdzorg/-hulp’
Internationale mensenrechten
Relatief jong rechtsgebied. Twintigste eeuw; WOI en II. Ontstaan van onder meer: League of Nations
(= Volkenbond,1919) en United Nations (1945)
Oorspronkelijk: regulering van verticale relatie tussen Staten en individuen (burgers) – negatieve verplichtingen,
onrechtmatige inbreuk op bijvoorbeeld ‘family life’. Mensenrechten zijn niet absoluut. Vanaf de jaren 70 onder
invloed van het Europees Hof van Justitie de vraag of er ook positieve verplichtingen moeten komen. Gezond
opvoedingsklimaat.
Ontwikkeling op VN-niveau en op regionaal niveau (o.m. Raad van Europa, later ook EU)
Opkomst van kinderrechten
1924 – Declaration of Geneva (‘Declaration of the child’) – vooral voorzieningen (honger, gezondheidszorg,
resocialisatie)
1959 – Declaration of the Rights of the Child – notie van het belang van het kind. Voorkomen exploitatie, bieden
van bescherming.
1979 – Year of the Child: Voorstel van Polen. Omdat de verklaring van de rechten van het kind te vrijblijvend zou
zijn, moest een verdrag worden. Heeft in tien jaar tijd geleid tot een verdrag. Kinderen werden zichtbaar er
kwamen nationale voorzieningen (jeugdjournaal, kindertelefoon).
1989 – IVRK aangenomen door VN
- Inwerkingtreding: 2 september 1990; Nederland: 8 maart 1995
- Twee Optionele Protocollen in 2000 (2002) – inhoudelijke bepalingen, kinderen in gewapende conflicten en
kinderexploitatie.
- Derde Optionele Protocol in 2011 (April 2014; nog niet voor Nederland) – klachtrecht voor kinderen.
20 november 2014 – 25e verjaardag.
Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK)
Algemene kenmerken
Nagenoeg universele ratificatie.
VS heeft niet geratificeerd. Waarom niet? VS wil soevereiniteit niet laten beperken door zich aan te sluiten bij
internationale verdragen. Ook inhoudelijke redenen: weerstand tegen de erkenning van de rechten van het kind;
men is bang dat het ten kosten gaat van de positie van ouders. Idee: kinderrechten staan haaks op het recht van
ouders van opvoeding (religieus). Doodstraf voor kinderen verboden bij verdrag. Tot 2005 nog toegestaan in de
VS. Ondanks feit dat de VS zich niet heeft gebonden, toch richtinggevend kader voor beslissing doodstraf voor
kinderen te verbieden.
Speciaal verdrag met burgerlijke en politieke rechten en economische, sociale en culturele rechten.
Erkenning van kind als:
, - ‘Rights holder’ – rechtssubject (drager van rechten)
- Kind in ontwikkeling met bijzondere behoeften (kwetsbaar, meer begeleiding).
- Lid zijn gezin/familie (zie preambule – voor goede en gezonde ontwikkeling is het beste een gezinssetting)
Positie ouders – art.18 IVRK
- ‘envolving capacities’ (art.5 IVRK) – het kind bestaat niet, er is veel verschil tussen leeftijden (‘rijpheid’)
- bijzondere overheidsverantwoordelijkheid
- positie ouders is niet absoluut (zie art.9 IVRK)
Vanaf 16 mag je zelf weten wat je met je ‘lichaam’ doet (pil, abortus). Tussen 12 en 16 gaat dit in samenspraak
met de ouders. Past bij artikel 5 IVRK, de zich ontwikkelende vermogens.
Artikel 14 IVRK, religie; keuze ouders tegenover de vrijheid om eigen keuzes te maken.
Kinderrechten vs. Rechten van ouders?
Verschillende functies:
- Juridisch instrument
- Referentiekader voor wetgeving, beleid en professionals
- Normatief kader: minderjarigheid en kindbeeld (harde grens). Tot 1988 was de meerderjarigheidsgrens 21
jaar. Tegenwoordig 18 jaar, ook internationaal. Dominante bepalende juridische constructie.
IVRK als juridisch instrument
- Kinderrechten zijn mensenrechten – art.41 IVRK
- Holistische benadering
- Juridisch bindend
- Rechtstreekse werking/ verdragsconforme interpretatie
Of iets rechtstreeks inroepbaar is, is afhankelijk van de bepaling en wordt door de rechter bepaald. Art.12 (recht
om gehoord te worden), rechtstreekse werking. Art.3 (belang van het kind), onduidelijk of het rechtstreekse
werking toekomt.
VN Comité voor de Rechten van het Kind, Geneva.
- Monitoring body – rapportageverplichting
- Klachtprocedure (3e facultatieve protocol)
Toezicht op naleving IVRK:
- periodieke landenrapportages (binnen 2 jaar, daarna elke 5 jaar)
- ‘Schaduwrapportages’ (kinderrechtencollectief)
- Concluding Observations and Recommendations
- General Comment
- Days of General Discussion
‘General principles’ (volgens VN-Comité):
Art. 2 IVRK – Verbod op discriminatie
Art. 3(1) IVRK – Belang van het kind (de overweging, niet de enige)
Art.6 IVRK – Recht op leven en ontwikkeling
Art.12 IVRK – Recht om te worden gehoord
Definitie van ‘kind’ (art.1 IVRK)
‘Evolving capacities’ (art.5 IVRK)
Reflectie:
- Kinderrechten en het belang van het kind (General Comment No.14) – hoe het Comité aankijkt tegen de
implementatie van de rechten van het kind. Drie ledig concept. In de eerste plaats is het een recht. Ten tweede
is het een interpretatiebeginsel. Ten derde een procedureel voorschrift.
- Kinderrechten en de capaciteiten van kinderen?
- Waar beginnen kinderrechten (geboorte of eerder?) en waar eindigen ze (18 jaar)? Kinderen kunnen voor de
geboorte onder toezicht worden gesteld. In de preambule staat iets over het ongeboren kind (ruimte). dilemma
voor de overheid: belang van het kind tegenover het recht van de vrouw om een kind te krijgen.
Belang van het kind kan grondslag geven om het kind uit het gezin te halen of weg te halen bij één of beide
ouders. Moeilijk om te zeggen wat het belang van het kind is, per definitie afhankelijk van de omstandigheden van
het geval. Lastig te interpreteren, zie het als een procedureel voorschrift. Kind moet bij besluitvorming betrokken
worden. In Nederland hebben we geen kind-effectrapportage (impact wetgeving op kinderen).
Belang van het kind risicovol? Uitoefening niet in het belang van het kind? Kind heeft het recht gehoord te
worden. Wat als dat de jongeren confronteert met het leed/trauma? Kind eigen rechtspositie, eigen keuze om
gehoord te worden. per definitie ontzeggen van het recht, omdat het niet in het belang van het kind is, is niet vol te
houden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LisetteKnoop. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now