examenoverzicht domein samenwerken en onderhandelen
Written for
Secondary school
HAVO
Economie
5
All documents for this subject (1244)
Seller
Follow
puckvanham
Content preview
SAMENWERKEN EN ONDERHANDELEN
HOOFDSTUK 1 | SAMENWERKEN IS EEN SPEL
1.1 Prisoners’ dilemma
Met de speltheorie bestudeer je de manier waarop mensen beslissingen nemen, waarbij ze rekening houden
met de keuzes van anderen.
Sequentieel spel: spelers nemen beslissingen na elkaar en de keuze is dus mede afhankelijk van
eerdere keuzes van andere spelers.
Simultaan spel: spelers beslissen gelijktijdig en eenmalig.
Het meest bekende model in de speltheorie is het gevangenendilemma/prisoners’ dilemma: een simultaan spel
waarin een evenwicht ontstaat, waarbij de uitkomst voor beide spelers niet optimaal is. De mogelijke
uitkomsten van het gevangenendilemma noteer je in een tabel: een opbrengstenmatrix/payoff-matrix.
Bij het gevangenendilemma ga je ervan uit dat de partijen naar de uitkomst streven die voor hen het meest
gunstig is (individueel belang) → de dominante strategie: de keuze die een partij maakt, ongeacht de keuze die
de ander maakt. Door onafhankelijk te kiezen (het eigen belang na te streven), leidt de dominante strategie in
een gevangenendilemma vaak tot een niet-optimale uitkomst: er is voor beide spelers een betere uitkomst
mogelijk.
Er is sprake van een gevangenenprobleem wanneer de waarschijnlijke uitkomst van de beslissingen (= Nash-
evenwicht) niet de beste keuze is voor beide spelers.
1.2 Strategie in een prijzenoorlog
Het collectieve belang is het belang van alle spelers samen, hierdoor kun je de optimale uitkomst voor alle
spelers bereiken.
In de speltheorie is er onderscheid in:
Nul-som-spel: de uitkomst van het spel heeft een constante waarde. Er zijn drie soorten uitkomsten
(1-0, ½-½, 0-1) en als de uitkomsten bij elkaar optelt, krijg je altijd dezelfde opbrengst.
Niet nul-som-spel: er is een combinatie van strategieën, waarbij beide spelers winst of verlies kunnen
maken.
Het gevangenendilemma is een niet nul-som-spel waarbij spelers met tegengestelde belangen de niet-optimale
uitkomst zouden kunnen verbeteren door samen te werken. Ze zouden elkaar dan moeten informeren over de
opbrengst.
In een prijzenoorlog bestrijden concurrenten elkaar met prijsverlagingen → het doel is om het marktaandeel te
vergroten of concurrenten van de markt te verdrijven.
1.3 Onderhandelen en samenwerken
Samenwerken en het maken van afspraken is niet altijd eenvoudig. Soms spelen sociale normen een rol:
ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen.
Onderhandelen zorgt dat je in overleg tot een afspraak komt waarbij je de belangen van alle betrokkenen
meeweegt en de oplossing voor iedereen acceptabel is. Om te zorgen dat je de gemaakte afspraken nakomt,
schrijf je ze op in een contract → je kan het collectief belang boven het eigen belang zetten en het
gevangenendilemma doorbreken met het contract.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller puckvanham. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.