ZSO 4: REGELING VAN
ERYTROCYTENPRODUCTIE –
HEMOGLOBINEMETABOLISME –
IJZERCYCLUS
DOELSTELLINGEN
REGULATIE VAN DE PRODUCTIE EN RIJPING VAN RODE BLOEDCELLEN (AANDACHT VOOR
ERYTROPOËTINE, VITAMINE B 1 2 EN FOLIUMZUUR)
*belangrijkste functie van rode bloedcellen is het voorzien van zuurstof in de weefsels =>
beïnvloedt ook de aanmaak van RBC’s
daling van zuurstof zorgt voor verhoogde productie van RBC’s, door:
o bloedverlies
o vernietiging van beenmerg
o verblijf op grote hoogte1
o verminderde bloedstroom
o oxygenatie van bloed in longen
belangrijkste stimulerende factor voor aanmaak van rode bloedcellen is erytropoëtine
(EPO):
o glycoproteïne
o 90% productie in nieren2
o 10% productie in lever
o Secretie als antwoord op daling PO2 in de nier
o stimulatie door: (nor)adrenaline, prostaglandines, adenosine, schildklierhormoon
en androgenen
o maximumconcentratie na 24 uur
EPO stimuleert:
aanmaak en differentiatie van pro-
erytroblasten uit stamcellen in beenmerg
heeft nog verdere rijping nodig tot RBC
*productiesnelheid kan 10 x versneld worden door
EPO
1
O2 is hier sterk gereduceerd => hier wordt gekeken naar een mogelijkheid om op efficiënte wijze zuurstof te
transporterne.
2
Nierfalen leiden tot ernstige anemie doordat de nieren de belangrijkste bron zijn van EPO.
, snelle toename van rode bloedcellen is ook afhankelijk van groeimogelijkheden van
hematopoëtische cellen, twee vitaminen die belangrijk zijn:
FOLIUMZUUR
= noodzakelijk voor synthese van purines en dTMP
*foliumzuurdeficiënties zorgen voor verstoorde DNA-synthese in snel delende cellen zoals
normoblasten wat zorgt voor megaloblastische anemie3
synthese door:
o bacteriën
o hogere planten (vaatplanten)
o moet aanwezig zijn in de voeding4
tekort kan ontstaan bij verhoogde behoeften (zwangerschap), slechte absorptie door
gastro-intestinale problemen, door alcoholisme of door chemotherapeutische
5
behandeling, ook bij het koken krijgen we een verlies van foliumzuur uit de voeding
VITAMINE B 1 2
= colbamine
=> noodzakelijk voor metabolisme van DNA, aminozuren en lipiden
*tekort aan cobalamine zorgt ervoor dat foliumzuur vast blijft zitten in methyl-FH 4 vorm en is
niet meer in juiste vorm beschikbaar voor synthese van purines en thymine = folaatval
synthese door:
o bacteriële flora
o eten van dierlijk voedsel
o NIET in plantaardig voedsel6
Opgeslagen in het lichaam => reserve kan ongeveer 6 jaar mee
vitamine B12 deficiëntie wordt veroorzaakt door slechte absorptie in gastro-intestinaal stelsel
maag: cobalamine wordt vrijgezet uit voedsel en gaat complex vormen met R-binder
(haptocorrine)
Intrinsic factor (IF) nodig voor absorptie van vitamine B12
3
Minder en grotere cellen, zijn fragiel en hebben een kortere levensduur. Komt dus door een tekort aan
foliumzuur. Tekort kan ook zorgen voor neurale buis defecten (spina bifida)
4
Komt niet voor in de mens. Inname via dieet is noodzakelijk, zit bijvoorbeeld in bladgroenten, fruit en
peulvruchten.
5
Behandeling met methotrexaat = anti-kanker therapie.
6
Zit wel in lever, melkproducten, eieren, vlees en vis.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anasloyens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.