Economie 11 (de overheid)
1. Overheidstussenkomst of toch niet?
Door het samenleven van mensen ontstaat nood aan tussenkomst van de overheid. Dit kan
op een directe of indirecte wijze. De directe interventie vindt plaats via dwingende
reguleringen (bv. verbods- of gebodsbepalingen); de indirecte tussenkomst gebeurt o.a. door
belastingheffingen of subsidies die de prijzen beïnvloeden
Het Keynesianisme schiep een kader dat de overheidstussenkomst stimuleerde
In de pre-keynesiaanse periode moest het overheidsbudget in evenwicht zijn, m.a.w. de
overheid kon alleen uitgeven nadat ze middelen, o.a. via belastingheffingen, aan de
economie onttrokken had. Ontleningen werden enkel toegelaten om kapitaaluitgaven te
financieren. Bovenstaande budgettaire gedragsregel verdedigden de klassieke economisten
(Adam Smith, David Ricardo, John Stuart Mill) als volgt:
o Het aangaan van schulden wijst erop dat een volkshuishouding boven haar stand
leeft
o Het aangaan van schulden legt een hypotheek op de toekomst daar de volgende
generaties verplicht zijn de schulden af te lossen
Het keynesianisme wijzigde deze opvatting echter volledig. Onder invloed van de ideeën van
Keynes verviel de opvatting dat de begroting in evenwicht moest zijn. Doordat Keynes het
aangaan van schulden goedkeurde, creëerde hij ook de idee dat overheidsuitgaven mogelijk
zijn zonder dat men middelen aan de economie onttrekt. Het argument dat men naar voren
bracht om de overheidsuitgaven door schulden te financieren, was dat de generatie die
geniet van de overheidsuitgaven volledig de lasten draagt, aangezien men de middelen die
noodzakelijk zijn voor de productie van overheidsdiensten aan de economie onttrekt. De
door de keynesianen gehanteerde begrotingsregel leidde uiteindelijk enerzijds tot
buitensporige overheidsuitgaven en anderzijds tot een sterk oplopende overheidsschuld
Overheidsinterventie
o Via het aanbod van collectieve goederen en diensten
Onderwijs aanbieden
Gezondheidszorg aanbieden
Wegenaanleg en onderhoud
De werking van onze rechtbanken
o Door het herverdelen van inkomens
Heb je een inkomen dan betaal je belastingen
Heb je geen inkomen dan zijn er inkomensstromen van de overheid naar de
bevolking (werkloosheidsuitkeringen,…) en bedrijven (subsidies en steun
tijdens corona,…)
o Opmerking: taxshift = verschuiven van belastingdruk
o Probleem: zwartwerk
2. Doelstellingen van economische politiek
Ideale situatie
o Verhogen economische groei > full employment
o Rechtvaardige verdeling van inkomen
o Evenwichtig betalingsbalans
o => dit allemaal is zeer moeilijk te realiseren: onbehaaglijke driehoek v/d ec. Politiek
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lotteverbeke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.