Thema 3 – nieuwvormingen
Week 9: basisprincipes van de oncologie en mammacarcinoom
Introductiecollege
Curatieve zorg = gericht op genezing
Palliatieve zorg = er is geen genezing mogelijk, bestrijding van pijn etc.
Primaire zorg = de initiële therapie, vaak chirurgie
Adjuvante therapie = therapie na de initiële zorg om de kans op terugkomst te verkleinen
(onderdeel van de curatieve behandeling)
Neo-adjuvante therapie = therapie voor de initiële therapie voor kanker
Lokale en systemische therapie
Diagnose stellen (mammacarcinoom)
- Lichamelijk onderzoek en geschiedenis
- Beeldvorming
o Primaire tumor of metastase
o Mammografie
o Echo
- Weefselonderzoek
o Cytologie
o Core needle biopsy
BRCA1 – 60/80% kans op borstkanker ontwikkeling en 35/45% kans op eierstokkanker
BRCA2 – 60/80% kans op borstkanker ontwikkeling en 10/20% kans op eierstokkanker
Kanker diagnostiek
Ongeveer 30 celcycli nodig voordat een tumor detecteerbaar is (10 9 cellen), bij 40 cycli is het
al een kilo zwaar (1012 cellen)
Het duurt meerdere jaren voordat een gemiddelde tumor klinisch detecteerbaar is (verschilt
wel per type tumor)
- Gemiddeld 10 tot 15 jaar
- Hoe sneller een tumor deelt, hoe sneller je op die 30 cycli zit
Diagnose vaststellen
- Geschiedenis en lichamelijk onderzoek
o Is er een verhoogd risico
, o Wat zijn de klachten
Voelen van een knobbel, veranderd plekje (zien en voelen)
Koorts, nachtzweten, vermoeidheid
Gewichtsverlies (later)
- Beeldvorming
o Mammografie
Gouden standaard
Screening
Niet aangeraden onder de 30 jaar
o Echo
Op zoek naar lymfeklieren, dikte cortex 2,3mm normaal, vergroot en
zonder wit vervet spectrum verdacht
Niet voor screening
Cytologische biopsie
o MRI
Bij verhoogd risico door mutatie
Om naar uitbreiding van de tumor te kijken
Lokale situatie beoordelen op basis van TNM
Preoperatieve planning
Reactie op neo-adjuvante chemotherapie te beoordelen
o Thoraxfoto
Kleine sensitiviteit om longmetastase te vinden CT-scan aanvullend
- Pathologie
o Cytologie
Kijken naar losse cellen
Minder invasief, dunnere naald, erg snel, kanker of geen kanker
o Histologie
Tumorcellen beoordelen in een context (weefsel)
Meer invasief, langzamer, meer accuraat door context, type kanker
beoordelen
Specificiteit van de beeldvorming verhogen
Onderscheid maken van invasieve tumor of in situ
o Tumor gradering als prognostische factor
o Vaststellen van therapie opties voor de kanker
Stadiëring = meten hoe groot de tumor is, bepaald door radioloog op beeldvorming en
clinicus in de kliniek
Borstkanker
- ER en PR (in de kern van de cel) en HER2 (op celmembraan)
- Mate van HER2 aanwezigheid bepaald of een patiënt in aanmerking komt voor een
bepaalde specifieke therapievorm
Meest voorkomende borstkankers (samen >80% van de gevallen)
- Invasieve carcinoom N.S.T.
- Invasieve lobulair carcinoom
,Kanker risico
- Andere symptomen
- Roken
- Alcohol gebruik
- Leeftijd
- Incidentie van de kanker in de populatie
- Familie risico van kanker
Behandeling is afhankelijk van patiënt factoren en dokter factoren
Behandelprincipes van de oncologie
Aantal nieuwe tumoren per jaar: >110.000
Sterfte door kanker – eerste doodsoorzaak in Nl (ongeveer 30% van totale sterfte)
Aantal mensen met kanker in 2019: 366.000
Meest voorkomende kankers
- Vrouwen
o Borst
o Dikke darm
o Long
- Mannen
o Prostaat
o Long
o Dikke darm
- Kinderen
o Leukemie
o Hersenen
o Lymfoom
Casus 1
- Vrouw, 50 jaar
- Linkerborst ER+ mammacarcinoom met doorsnede 2 cm, zonder
lymfekliermetastasen
- Chirurgie radiotherapie systemische therapie
, Chirurgie
- Borst
o Sparend
Door kennis van de biologie van de tumor, beeldvorming,
radiotherapie en neo adjuvante therapie
Lokale excisie met schildwachtklierprocedure gevolgd door
radiotherapie
o Niet sparend mastectomie
Amputatie
Radicale mastectomie verwijderen borstklier, m. pectoralis major
en minor en de lymfeklieren in de oksel
Gemodificeerde mastectomie verwijderen borstklier en
okselklieren
o Reconstructie van de borst (siliconen of spieren van de rug)
- Oksel
o Schildwachtersklier
o Sparend vs niet-sparend
o Klierdissectie
Radiotherapie
- Niet per se omdat er iets niet goed is
- Radiotherapie hoort standaard bij een borstsparende operatie
o Lokaal recidief voorkomen
o Microscopische tumorcellen die nog in de buurt zitten maar niet verwijderd
zijn bij operatie kunnen weer opnieuw gaan groeien
- Bestraling van de hele mamma, boost operatiegebied (hogere dosis), oksel
- Van tevoren een scan maken om te bepalen hoe en wat te bestralen
- Poliklinische behandeling
- Bijwerkingen
o Acute toxiciteit
Erytheem
Gevoeligheid borst
o Late toxiciteit
Pneumonie
Fibrose
Pijnklachten mamma ribben
Oedeem
Cardiovasculaire klachten
o Secundaire maligniteit: angiosarcoom
- Protonentherapie
o Gebaseerd op cardiale toxiciteit
o Berekend met modellen
o Kleine groep (<5%)
Medische oncologie
- Systeemtherapie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annemaart2001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.