Samenvatting Preventie en Straffen
Week 1, Artikel 1: 1.1 de Keijser Doelen van Straf:
Morele theorieën als grondslag voor een legitieme strafrechtspleging.
Het uitdelen van straf wordt gezien als een rechtvaardige reactie op normovertredend gedrag.
> Maar wat is passend en rechtvaardig?
Straf voegt leed toe. Buiten het strafrecht wordt leedtoevoeging gezien als iets slechts.
Dat een bepaalde praktijk bestaat, betekend niet dat deze moreel gerechtvaardigd is.
Belangrijke punten: de intrinsieke waarde van straf, concrete strafdoelen, zwaarte en inhoud van
straf, proportionaliteit en schuld.
Morele theorieën over straf
- Algemene rechtvaardiging van de praktijk van het straffen.
- Antwoorden op de vraag, wie in aanmerking komen voor straf en op welke wijze gestraft
moet worden. (concrete strafdoelen)
2 soorten theorieën:
- Utilitaristische (toekomstgericht: straf is gerechtvaardigd vanwege het nut voor de toekomst. Het
nut voor de toekomst weegt zwaarder dan het leed aan de daders)
- Retributivistische (vergelding: (morele) balans is verstoord door een misdrijf en deze moet worden
hersteld.)
^wanneer elementen uit beide worden gecombineerd krijgt men verenigingstheorieën.
Herstelrecht wil conflictoplossing en het herstellen/compenseren van de geleden schade.
Retributivisme:
Er zijn grote verschillen tussen retributivisten onderling.
- Negatief retributivisme: alleen zij die schuldig zijn, mogen gestraft worden waarbij de straf
evenredig moet zijn (proportionaliteit). Maar dit geeft geen algemene rechtvaardiging voor straffen.
- Positief retributivisme: gerechtigheid eist een straf, morele plicht om dit te doen. Balans moet
worden hersteld, want misdrijf geeft ontkenning van het recht aan.
Ook baten en lasten voor de samenleving doen er toe volgens positief retributivisten. Door straf
wordt de balans hierin hersteld.
Straf is een symbolische uitdrukking voor morele afkeuring. Dit kan door boetedoening/hard
treatment.
Utilitaristische instrumenten:
Individuele en algemene afschrikking
Rehabilitatie
Incapacitatie
Afschrikking is een middel om preventie te bereiken (en is dus niet hetzelfde).
Bij de utilitaristen Bentham en Baccaria stonden afschrikking centraal. Afweging van verwachte
baten vs verwachte kosten. De straf moet dan proportioneel zijn.
Straf mag nooit zwaarder zijn dan nodig om het beoogde nut te bereiken.
,Twee soorten verenigingstheorieën:
- Utiliteit: alleen de schuldigen mogen gestraft worden en alleen in evenredigheid met de ernst van
het feit en de schuld van de dader. Begrenzing waardoor onschuldigen niet gestraft worden en
straffen niet excessief mag gebeuren.
- Retributie: toegestaan dat er minder gestraft wordt en zelfs dat er, waar dat opportuun is, van straf
kan worden afgezien. Straf is geen plicht, maar een toegestane reactie.
In een verenigingstheorie blijft men het potentiële conflict tussen individuele en generale preventie
houden.
Herstelrecht beoogt het traditionele strafrechtssysteem aan te vullen of deels te vervangen.
Ontwikkeling van herstelrecht kwam voort uit onvrede over retributivisme en utilitarisme.
Herstelrecht ontstond door meer aandacht voor de slachtoffers van delicten.
Kritiek: de te herstellen schade is afhankelijk van een subjectieve ervaring van het slachtoffer. Voor
gelijke delicten kan dus de ervaren schade verschillend zijn.
Week 1, Artikel 2: 1.3 Von Hirsch Proportionate sentences:
Desert theories for sentencing are all about just outcomes. The emphasis is on what the offender
should fairly receive for his crime, rather than how his punishment might affect his future behaviour.
Central idea oof punishment is to treat the offender as a wrongdoer.
Two functions of sanctioning:
- To recognise the importance of the right that have been infringed.
- Addressing the offender as a moral agent, by appealing to his or her sense of right and wrong.
Proportionality has always been important when it comes to sanctioning.
If sentences were based on blame and not severity of the crime, proportionality would become
problematic.
Week 1, Artikel 3: 1.2 Kronenberg & De Wilde Straffen en Maatregelen:
Verschil in straffen en maatregelen door het doel dat ermee wordt beoogd.
Straf – vergelding en preventie (niet nog een keer doen + afschrikking voor anderen).
Maatregel – samenleving beveiligen/recht herstellen.
Strafbedreiging = het stellen van een sanctie op ongeoorloofd gedrag.
De rechter houdt zich bezig met straftoemeting en bepaald strafsoort en strafmaat, maar moet zich
wel aan de wet houden.
Hoofdstraffen = gevangenis, hechtenis, taakstraf en geldboete. -> staan in strafbepalingen
Bijkomende straffen = ontzetting van bepaalde rechten, verbeurdverklaring en openbaarmaking van
rechtspraak.
Bijkomende straffen kunnen afzonderlijk van een hoofdstraf worden opgelegd.
Strafbedreiging in een bijzondere wet staat niet na de DO maar aan het einde van de wet (WVW)
Proportionaliteitsvereiste: strafmaximum moet in redelijke verhouding staan tot het delict.
, 2 vrijheidsbenemende straffen: gevangenisstraf (voor misdrijven) en hechtenis (voor overtredingen
en enkele misdrijven). De wijze van tenuitvoerlegging is voor beide hetzelfde.
Voorlopige hechtenis is een dwangmiddel en dus geen hoofdstraf (in huis van bewaring niet in
gevangenis).
Voorwaardelijke invrijheidstelling (niet perse bij goed gedrag) met een proeftijd met voorwaarden.
Over het algemeen is dit je niet schuldig maken aan een nieuw strafbaar feit. Er kunnen ook
bijzondere vw aan zitten, zoals opname in een verslavingskliniek.
Proeftijd na invrijheidstelling mag maximaal de rest van de strafduur zijn. Dus bij 9 jaar gevangenis
na 6 jaar in vrijheid gesteld. Dan max. 3 jaar proeftijd.
Inverzekeringstelling en voorarrest aftrekken van uit te voeren straf na oplegging staf.
Taakstraf: Een taakstraf kan voor alle delicten worden opgelegd, tenzij er alleen een geldboete
opstaat. En tenzij het ernstig zeden- of geweldsmisdrijf betreft. Ook mag taakstraf niet als in de 5
jaar ervoor al eerder een taakstraf is opgelegd voor een soortgelijk misdrijf. Taakstraf mag max 240
uur zijn. Ook hier wordt voorarrest er vanaf gehaald. Het OM controleert de uitvoer van de taakstraf.
OvJ mag ook taakstraf opleggen (max 180 uur voor strafbeschikking en max 120 uur voor transactie).
Geldboete: Bij oplegging van geldboete moet de rechter rekening houden met de financiele situatie
van de verdachte (draagkrachtbeginsel).
Geldboete kan in 1x of in termijnen worden betaald. OM bepaald welke datum boete moet zijn
betaald.
1 dag gevangenis = €25 boete volgens wet, maar €50 in praktijk.
3 soorten Bijkomende Straffen:
- Verbeurdverklaring: is een vermogensstraf, bepaalde voorwerpen kunnen de veroordeelde
ontnomen en verkocht worden. Bedoelt als vergelding. (bijv. gestolen goederen).
- Ontzetting van rechten: bij delicten die vanuit een ambt of beroep zijn gepleegd. Ontzetting van
dat beroep.
- Openbaarmaking rechterlijke uitspraak: zo wordt de goede naam van de verdachte aangetast.
Maatregelen kunnen pas worden opgelegd als is vastgesteld dat de verdachte een strafbaar feit
heeft gepleegd.
Als DO is vervuld kan er een maatregel worden opgelegd. Maatregelen kunnen samen of zelfstandig
worden opgelegd.
Zo kunnen bepaalde voorwerpen worden onttrokken aan het verkeer, bedoelt als beveiliging
samenleving. Onttrekking kan ook plaatsvinden bij vrijspraak of OVAR.
Wederrechtelijk verkregen voordeel = het uit strafbare feiten verkregen profijt. Dat voordeel kan je
ontnemen dmv de ontnemingsmaatregel. De omvang is vaak niet makkelijk vast te stellen, zoals bij
drugszaken. Voldoende aanwijzing tot het plegen is hier voldoende, hoeft dus niet bewezen te
worden. Ontnemingsmaatregel gaat verder van verbeurdverklaring.
Ook heb je nog de schadevergoedingsmaatregel (voor fysieke schade of immateriële schade
(smartengeld)).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iris10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.64. You're not tied to anything after your purchase.