Functies
- Opname voedingstoffen en oraal toegediende GM
- Vertering en absorptie van ingenomen stoffen: tot kleinere moleculen verwerkt
na absorptie uit spijsverteringskanaal naar bloedbaan, door mechanische
afbraak (kauwen, kneden) + chemische afbraak (verteringsenzymen)
- Uitscheiding afvalstoffen (via galvocht in darmlumen) en onverteerbare resten
Structuur
Spijsverteringsklieren:
- Microscopische klieren: in wand spijsverteringskanaal, secretie rechtstreeks in
lumen
- Macroscopische klieren: in lever, pancreas, speekselklieren, op afstand, secretie
via specifieke kanalen
Weefselelementen
1. Mucosa: bestaand uit slijmvlies als bekleding lumen
2. Submucosa: opgebouwd uit losmazig bindweefsel met bloed_en lymfevaten
en elastische elementen voor passage voedsel, transport van
geabsorbeerde stoffen naar algemene circulatie
3. Spiercellen: in 2 lagen van gladde spiercellen, willekeurig 1) binnenste
circulaire laag 2) buitenste laag van longitudinale spiervezels, contracties en
relaxatie voor beweging voedsel naar anus. Skeletspieren (onwillekeurig)
aan begin (kauw_en slikspieren) + aan einde (uitwendige anale sfincter)
4. Zenuwcellen: rijke bezenuwing, overwegend intrinsiek met beïnvloeding
autonoom ZS, vnl parasympaticus, belangrijk voor secretie van klieren en
motoriek spijsvertingskanaal
a) Intrinsiek zenuwstelsel = intramuraal/gastro-enterisch zenuwstelsel
onafhankelijk van CZS functioneren
doorlopend complex netwerk van farynx tot anus
cellichamen verzameld in plexussen:
- submuceuze plexus = plexus van Meissner: tussen submucosa en
circulaire spierlaag, exocriene en endocriene secreties van
kliercellen in gastro-intestinaal stelsel
- myenterische plexus = plexus van Auerbach: tussen circulaire en
longitudinale spierlaag, motoriek van gastro-intesinaal stelsel
Sensoriële neuronen: gevoelig voor diverse stimuli uit lumen en
wand spijsbuis (glucose, AZ…)
Associatie neuronen: weinig bekend
Motorische neuronen: beïnvloeden spier en kliercellen
- cholinerg stimulerend: vrijstelling acetylcholine activatie
klieren en spiercellen
- niet-adinerge-niet-cholinerge (NANC): relaxatie klieren en
spiercellen
diverse neurotransmitters (serotonine, dopamine…): werking op
farmacologische doelwitten
, b) Autonoom zenuwstelsel
Extrinsiek, via activatie parasympaticus (via 10 e craniale zenuw, nervus vagus) contractie gladde
spiercellen en verhoogde secretie klieren
Beperkte rthosympaticus invloed mbv vrijstelling noradrenaline door postganglionaire neuronen
inhibitie vrijstelling acetylcholine door cholinerge neuronen
Mond en slokdarm
Kauwen
Afwisselende actviteit (willekeurig of reflectoir) van kaaksluiters en kaakopeners
Voedsel verbrokkelen en mengen met speeksel
Slechte kauwgewoonte chronische functionele maag_en darmstoornissen
Gebit
1. Kroon: zichtbare gedeelte boven tandvlees
2. Wortel: in tandkas
3. Hals: beperkte verbinding tussen kroon en wortel thv tandvleeslijn
Samengesteld uit
- tandbeen/dentine (calciumrijk bindweefsel): stevigheid
- tandholte met tandmerg: bindweefsel zenuwen, bloedvaten
- glazuurlaag: bedekt dentine thv kroon en hals, beschermt tand tegen
kauwslijtage en vormt barrière tegen zuren, hardste humane substantie,
95% calciumzouten
- cementlaag: bedekt dentine thv wortel
Volwassen gebit: 32 tanden (I2 C1 P2 M3)
8 snijtanden = dentes incisivi: scherpe kant aan kroon, enkelvoudige wortel
4 hoektanden = dentes canini: lange puntige kroon, lange puntige enkelvoudige wortel
8 voorkiezen = dentes premolares: wortel met 1 of 2 spitsen, kauwvlak onregelmatig
hobbelig plat
molares canini incisivi
12 kiezen = dentes molares: wortel met 2_ of 3-dubbele wortel, plathobbelig kauwvlak,
dens sapientia (wijsheidstand)
Melkgebit: 20 tanden (I2 C1 M2)
Komen uit tussen de 4 en 36 maand, wisselen naar volwassen gbit tussen de 7 en 12 jaar
Speekselsecretie
1,5L/dag gesecreteerd door kleine speekselklieren in mucosa van mondholte met
continue basale secretie en
door grote speekselklieren van buiten mondholte via speciale speekselkanalen:
- Glandulae parotideae: oorspeekselklieren
- Glandulae submandibulares: onderkaakspeekselklieren
- Glandulae sublinguales: ondertongspeekselklieren
Samenstelling
- Water + elektrolyten (oa HCO3-)
- Speekselamylase
- Mucine
- Immunoglobuline A (IgA)
- Lysozyme
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Farmaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.00. You're not tied to anything after your purchase.