Samenvatting Geschiedenis H1 en H2
1.1
Karel V was de keizer van de Nederlanden, Spanje en het Duitse rijk.
1.2
Rond 1350 ontstond in Italië nieuwe interesse in de kunst en ideeën van
de oude Grieken en Romeinen: de renaissance
De mensen haalden ideeën uit boeken van de humanisten geleerden
die teksten van de Grieken en Romeinen bestudeerden.
Dankzij de boekdrukkunst verspreidde de renaissance zich.
Eind 14e eeuw was in Zwolle de Moderne Devolutie ontstaan.
De aanhangers van deze groep wilde een simpel leven.
Aan het einde van de middeleeuwen was de kerk heel rijk geworden.
Macht en rijkdom werden belangrijker dan het geloof.
De ideeën die in de renaissance ontstonden, botsten met die van de kerk
Tijdens de renaissance vond de bevolking dat de geestelijken meer
moesten leven volgens de leer van de kerk.
Geestelijken werden minder belangrijk en de kritiek op de kerk nam toe.
Om de ketterij te bestrijden richtte de paus een kerkelijke rechtbank op
die zich bezighield met de ketters: de inquisitie.
1.3
Maarten Luther protesteerde in 1517 tegen zaken in de kerk die niets
met het geloof te maken hadden.
In het Duitse Rijk kreeg Luther veel volgelingen lutheranen.
Luther werd vogelvrij verklaard door Karel V.
Sommige Duitse vorsten kwamen voor Luther op.
Dat deden ze om deze reden:
Volgens Luther was een vorst de baas van een kerk, niet de paus.
Ze kregen grote invloed op de kerk in hun gebied
Vorsten in Scandinavië en Engeland zagen nog meer voordelen in de
Reformatie kerkhervorming.
Rijke kloosters en kerken werden opgeheven en hun rijkdom en
gebouwen kwamen in bezit van de vorst en hoge edelen.
De ideeën van de andere hervormer, Johannes Calvijn, gingen nog
verder.
, Wanneer gelovigen het niet eens waren met de kerk, mochten zij in
opstand komen tegen de vorst.
Calvijn kreeg veel aanhangers in Nederland calvinisten.
Er ontstonden twee stromingen in de christelijke kerk:
1) Rooms-katholieken bleven trouw aan de paus
2) Protestanten volgden de ideeën van een hervormer
De kerk besloot tot hervormingen.
Alle veranderingen in de katholieke kerk worden de Contrareformatie
genoemd.
1.4
Het gebied van de Nederlanden bestond uit 17 gewesten.
Karel stelde in de Nederlanden een centraal bestuur in, met dezelfde
regels en wetten voor alle gewesten.
Karel stelde ook Spaanse ambtenaren aan die hem hielpen met besturen
In 1555 volgde Filips II zijn vader Karel V op.
Hij stelde in de Nederlanden een plaatsvervanger aan.
Deze landvoogd moest de Nederlanden namens hem besturen.
Ook was er in elk gewest een stadhouder, die zorgde voor orde en rust.
Een groot aantal edelen vroeg in een smeekschrift om het stopzetten
van de vervolgingen van ketters.
De vervolgingen werden stopgezet totdat de koning beslist had.
Protestanten kwamen hierdoor vaker bij elkaar tijdens hagenspreken.
In de winter van 1565 kwam er veel werkloosheid en armoede.
Deze crisis werd de aanleiding tot de beeldenstorm.
In 1566 werd in Vlaanderen een bijeenkomst van de protestanten
gehouden over de beelden in de kerk.
Na afloop vertrokken veel protestanten en plunderaars naar kloosters.
Ze vernielden dingen en namen kostbare spullen mee.
Toen Filips II dit hoorde stuurde hij hertog Alva naar de Nederlanden om
voor orde te zorgen.
Hij richtte een rechtbank op de Raad van Beroerten, die iedereen
strafte die had meegedaan aan de beeldenstorm.
Ook hefte hij een extra belasting: de tiende penning.
1.5
Willem van Oranje was ook gevlucht toen Alva er was.
Vanuit Duitsland bereidde hij een aanval op de Nederlanden voor.
1.1
Karel V was de keizer van de Nederlanden, Spanje en het Duitse rijk.
1.2
Rond 1350 ontstond in Italië nieuwe interesse in de kunst en ideeën van
de oude Grieken en Romeinen: de renaissance
De mensen haalden ideeën uit boeken van de humanisten geleerden
die teksten van de Grieken en Romeinen bestudeerden.
Dankzij de boekdrukkunst verspreidde de renaissance zich.
Eind 14e eeuw was in Zwolle de Moderne Devolutie ontstaan.
De aanhangers van deze groep wilde een simpel leven.
Aan het einde van de middeleeuwen was de kerk heel rijk geworden.
Macht en rijkdom werden belangrijker dan het geloof.
De ideeën die in de renaissance ontstonden, botsten met die van de kerk
Tijdens de renaissance vond de bevolking dat de geestelijken meer
moesten leven volgens de leer van de kerk.
Geestelijken werden minder belangrijk en de kritiek op de kerk nam toe.
Om de ketterij te bestrijden richtte de paus een kerkelijke rechtbank op
die zich bezighield met de ketters: de inquisitie.
1.3
Maarten Luther protesteerde in 1517 tegen zaken in de kerk die niets
met het geloof te maken hadden.
In het Duitse Rijk kreeg Luther veel volgelingen lutheranen.
Luther werd vogelvrij verklaard door Karel V.
Sommige Duitse vorsten kwamen voor Luther op.
Dat deden ze om deze reden:
Volgens Luther was een vorst de baas van een kerk, niet de paus.
Ze kregen grote invloed op de kerk in hun gebied
Vorsten in Scandinavië en Engeland zagen nog meer voordelen in de
Reformatie kerkhervorming.
Rijke kloosters en kerken werden opgeheven en hun rijkdom en
gebouwen kwamen in bezit van de vorst en hoge edelen.
De ideeën van de andere hervormer, Johannes Calvijn, gingen nog
verder.
, Wanneer gelovigen het niet eens waren met de kerk, mochten zij in
opstand komen tegen de vorst.
Calvijn kreeg veel aanhangers in Nederland calvinisten.
Er ontstonden twee stromingen in de christelijke kerk:
1) Rooms-katholieken bleven trouw aan de paus
2) Protestanten volgden de ideeën van een hervormer
De kerk besloot tot hervormingen.
Alle veranderingen in de katholieke kerk worden de Contrareformatie
genoemd.
1.4
Het gebied van de Nederlanden bestond uit 17 gewesten.
Karel stelde in de Nederlanden een centraal bestuur in, met dezelfde
regels en wetten voor alle gewesten.
Karel stelde ook Spaanse ambtenaren aan die hem hielpen met besturen
In 1555 volgde Filips II zijn vader Karel V op.
Hij stelde in de Nederlanden een plaatsvervanger aan.
Deze landvoogd moest de Nederlanden namens hem besturen.
Ook was er in elk gewest een stadhouder, die zorgde voor orde en rust.
Een groot aantal edelen vroeg in een smeekschrift om het stopzetten
van de vervolgingen van ketters.
De vervolgingen werden stopgezet totdat de koning beslist had.
Protestanten kwamen hierdoor vaker bij elkaar tijdens hagenspreken.
In de winter van 1565 kwam er veel werkloosheid en armoede.
Deze crisis werd de aanleiding tot de beeldenstorm.
In 1566 werd in Vlaanderen een bijeenkomst van de protestanten
gehouden over de beelden in de kerk.
Na afloop vertrokken veel protestanten en plunderaars naar kloosters.
Ze vernielden dingen en namen kostbare spullen mee.
Toen Filips II dit hoorde stuurde hij hertog Alva naar de Nederlanden om
voor orde te zorgen.
Hij richtte een rechtbank op de Raad van Beroerten, die iedereen
strafte die had meegedaan aan de beeldenstorm.
Ook hefte hij een extra belasting: de tiende penning.
1.5
Willem van Oranje was ook gevlucht toen Alva er was.
Vanuit Duitsland bereidde hij een aanval op de Nederlanden voor.
