Uitgangspunten en beginselen van het strafprocesrecht
● Strafvorderlijk legaliteitsbeginsel
● Beginselen binnen het strafproces:
○ Gelijkheidsbeginsel
○ Vertrouwensbeginsel
○ Zuiverheid van oogmerk
○ Redelijk en billijke belangenafweging
○ Onschuldpresumptie
○ Nemo tenetur
Strafvorderlijk legaliteitsbeginsel (art. 1 Sv)
Wetboek van strafvordering art. 1: “Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet
voorzien”
Strafvordering: gaat over de regels omtrent de procedure van het strafproces (bijv. wanneer
iemand aangehouden mag worden en hoe lang je iemand mag vasthouden op het bureau).
Bij de wet voorzien: het moet gaan om een wet in formele zin (art. 81 Gw). Alle regels
omtrent de procedure moeten zijn opgenomen in een wet in formele zin.
- HR Muilkorf
Functies legaliteitsbeginsel:
- Rechtszekerheid
- Bescherming tegen willekeur van strafrechtstoepassing belastende instanties
Beginselen binnen het strafproces
Gelijkheidsbeginsel
Iemand die bijv. al een strafblad heeft, die wordt waarschijnlijk zwaarder bestraft dan iemand
die geen strafblad heeft. Of iemand die een kleinere rol speelt bij het feit dan de verdachte.
Verbod op dubbele vervolging (ne bis idem)
Het verbod van art. 68 Sr houdt in dat een verdachte niet tweemaal voor hetzelfde feit mag
worden vervolgd. Dit wordt ook wel het ne bis idem-beginsel genoemd.
Recht op een eerlijk proces
Het recht op een eerlijk proces is geregeld in art. 6 lid 1 EVRM.
Equality of arms
Het beginsel van equality of arms gaat ervan uit dat zowel de verdediging als het OM met
hetzelfde dossier en met dezelfde middelen strijden.
Zuiverheid van oogmerk
1
,Verbod van misbruik van bevoegdheid. De bevoegdheden die je hebt op grond van de wet
mag je niet gebruiken voor een ander doeleinde.
Redelijke en billijke belangenafweging (proportionaliteit en subsidiariteit)
Voorbeeld
Je zoekt een hennepkwekerij, dan mag je niet een bank opensnijden, want hier zal geen
hennepkwekerij in zijn. Stel, er je ziet dat de bank is dichtgemaakt, zou dit kunnen
betekenen dat hier geld in verstopt zit, en dan mag je de bank wel opensnijden.
HR Braak bij binnentreden
Situatie: op zolder werd een zender uitgezonden zonder machtiging, dus illegaal. De politie
valt binnen door de achterdeur open te breken i.p.v. aanbellen.
Vlak boven conclusie:
HR: Opsporingsambtenaar
Ook al heb je de bevoegdheid om binnen te treden, dan moet je de vormen in acht nemen
en ben je niet in alle omstandigheden gerechtigd de woning
ARCEREN IN ARRESTENBUNDEL
Onschuldpresumptie
Art. 6 EVRM en 14 lid 2 IVBPR: ‘vermoeden van schuld’
De onschuldpresumptie houdt in dat de overheid de verdachte niet als reeds veroordeelde
mag aanmerken.
● Verdachte kan niet worden belast met bewijzen van de onschuld: OM moet
schuldbewijzen.
● De rechter moet ‘uitstralen’ dat hij de verdachte niet reeds als veroordeelde
beschouwd (art. 271 lid 2 Sv)
● Voorkomen moet worden dat de verdachte tijdens het proces aan irreparabele
maatregelen wordt onderworpen.
Art. 8 EVRM
Ziet op de bescherming van privé-, familie- en gezinsleven.
Dit artikel beschermt ons als burger tegen het onrechtmatige gebruik van
opsporingsbevoegdheden door de overheid (OM/politie)
- Wanneer de overheid een inbreuk op de privacy wil maken moet dit voldoen aan
eisen van lid 2 (de inbreuk moet vooral bij wet toegestaan zijn)
HR onderzoek smartphone
Nemo tenetur (art. 29 lid 1 Sv)
Dit betekent dat niemand aan zijn eigen veroordeling hoeft mee te werken. Wat komt hier in
voor:
● Zwijgrecht: het recht om geen antwoord te geven op gestelde vragen
2
, ● Cautie: de verdachte moet worden meegedeeld dat hij niet verplicht is om te
reageren op de gestelde vragen door de desbetreffende ambt agenda. Dus
mededeling van het zwijgrecht (HR plastic boodschappentasje)
● Pressieverbod: de desbetreffende ambtenaar mag geen druk of dwang uitoefenen
op de verdachte om een verklaring te krijgen.
Arresten
HR braak bij binnentreden
Essentie: een opsporingsambtenaar betreft een woning door een raam kapot te maken.
Vragen die hierbij gesteld kunnen worden zien op de beginselen van de goede procesorde,
meer specifiek de beginsel van subsidiariteit en proportionaliteit. Rechtsvraag: mag een
opsporingsambtenaar die bevoegd is een woning te betreden in alle gevallen de woning
door middel van braak betreden?
Rechtsregel: gelet moet worden op het proportionaliteitsbeginsel: de inbreuk (braak) mag
niet groter zijn dan door de omstandigheden gevorderd. Tevens valt uit het
subsidiariteitsbeginsel af te leiden dat de opsporingsambtenaar in dat geval eerst de
bewoners de mogelijkheid had moeten verschaffen om vrijwillig toegang te verlenen. Dus
een opsporingsambtenaar is niet in alle gevallen gerechtigd zich toegang te verschaffen tot
de woning door middel van braak.
HR Onderzoek in smartphone
Deze uitspraak is met name van belang wanneer de bevoegdheid van art. 94 (jo. 95/96) Sv
voldoende is voor een onderzoek in je smartphone en wanneer niet (dus schending van art.
8 EVRM).
Wanneer iets beperkt (inbreuk) is, is art. 94, 95 en 96 Sv voldoende, maar wanneer het
onderzoek ervoor zorgt dat het persoonlijke leven van de verdachte goed in beeld is, dan is
het onderzoek onrechtmatig. Art. 94, 95 en 96 is dan te licht. Dus dan is art. 8 EVRM
geschonden.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lhedriessen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.