Kraamperiode = puerperium; een uur na de geboorte van de placenta tot 6 weken erna.
Er wordt tussen de 24-48 uur kraamzorg gegeven, met een modus van 49 uur.
Fysieke veranderingen uterus
Na de bevalling staat de fundus uteri iets onder navelhoogte. Mede door de snelle daling van de concentraties van oestrogenen
en progesteron in het bloed en daarmee gepaard gaande contracties involueert de uterus snel. De contracties nemen vooral toe
tijdens het geven van borstvoeding door het vrijkomen oxy en geringe productie van oestrogenen. Na 4 tot 5 dagen neemt de
intensiteit naweeen af. Na 6 weken is de uterus weer op normale grootte (9 cm en 100 gram).
Lochia
De eerste dagen is lochia bloederig (=lochia rubra). Daarna wordt deze meer sereus en bruin van kleur (=lochia serosa). Na een
dag of tien is de afscheiding witgelig, met veel leukocyten (=lochia alba). Afscheiding houdt gemiddeld 25 dagen uit. De geur van
de lochia is meestal weeïg, maar soms scherp (=foetide lochia).
Regeneratie endometrium; De uterus aan de binnenzijde en het placentabed zijn een wondvlak met slijmvliesresten. Door de
uteruscontracties wordt de oppervlakkige laag van de decidua uitgestoten (=lochia). De deciduale laag verdwijnt en het
endometrium komt terug vanuit de basale laag. Op de 15 e dag is de oppervlakte weer met epitheel bedekt. bij borstvoeding
langer atrofisch door hypo-oestrogene status
Involutie Cervix
Na ruim een week is het ostium internum vrijwel gesloten. Blijft vaak met een vingertop toegankelijk. Na 6 weken heeft de cervix
weer zijn oorspronkelijke consistentie en diameter. Voor-achterlip blijft zichtbaar als gevolg van laterale laceraties
onderscheid portio nulliparae en multiparae
Bekkenbodem, vagina en buikwand
De bekkenbodem heeft 3 tot 6 maanden nodig om te herstellen. Terugkeer ongeveer normale consistentie
De vaginawand was tijdens de zwangerschap en baring gezwollen en succulent. Postpartum treedt involutie op en na 6 weken is
deze weer hersteld. Het blijft wel wat wijder dan voor de zwangerschap.
De buikwand is de eerste tijd na de bevalling slap door de rek. Er bestaat een diastase van de musculi recti abdominis (de rechte
buikspieren). De eerste 6 weken advies omalleen de schuine buikspieren te trainen. Buikwand wordt niet meer zoals het was.
De striae van roze naar wit. De linae alba verdwijnt geleidelijk.
Perineum
Hechtingen kunnen op dag 6 of 7 worden verwijderd. Een oplosbare doorlopende intracutane hechting hoeft niet te worden
verwijderd. Als de wond rood en gezwollen is en er pus uit loopt is de episiotomie of ruptuur wond ontsteken, verwijder de
hechtingen dan. Ongeveer ¾ van de vrouwen na 10 dagen nog klachten. B/ paracetamol of ontstekingsremmende medicatie of
zout- of zeepbaden, koude kompresen, warmte en kruidentoepassingen.
Mictie Aandrang tot plassen mist vaak of doet pijn, moeite leegplassen. Oorzaak; oedemateuze urethra en blaashals, de
hypotone blaaswand, bekkenbodem gevoelig, perineum pijnlijk. Urineretentie = vrouwen plassen onvolledig leeg. Er kan
gemakkelijk een UWI ontstaan. Mictie moet in de eerste 6 tot 8 uur. De eerste keren moet erop worden gelet dat de
hoeveelheid urine normaal is (ongeveer 300 ml). De eerste maanden post partum rapporteert 1/3 van de vrouwen
incontinentie.
Defecatie Obstipatie komt direct na de baring nog vaker voor dan tijdens de zwangerschap. Gevolg van: Inactiviteit van de
vrouw, hypotonie van de darm en pijn aan het perineum. Dag 4e of 5e dag post partum een mild laxans voorschrijven.
Hemorroïden kunnen last veroorzaken. Deze zullen zonder behandeling binnen 2 weken verdwijnen.
Circulatie
↑Veneuze toevoer naar het hart omdat de druk op de vena cava inferior is weggevallen. ↓placenta steroïden ↑ opname
extracellulaire vocht in de bloedbaan ↑ hartminuutvolume de eerste dagen post partum. ↓ cirkulerend volume. Na 3
maanden zal het weer zijn zoals voor de zwangerschap.
Bloed postpartum
Het hemoglobinegehalte en de hematocrietwaarde eerste week pp beïnvloed door: het bloedverlies tijdens de baring (Een
goed Hb voor de bevalling verkleint de kans op een te laag Hb erna)/ afname hemodilutie / terugkeer extracellulair vocht in
bloedbaan. Een week na de bevalling zal het weer zo zijn als voor de zwangerschap Bij ijzergebreksanemie (MCV 70-80)
wordt ferrofumaraat eenmaaldaags 200 mg voorgeschreven voor 6 weken bezinking erytrocyten in kraamperiode verhoogd,
herstelt in enkele weken leukocyten na 10e dag normaal
Psyche
50-70% van alle kraamvrouwen heeft een lichte stemmingsstoornis (Postpartum Blues). Dit ontstaat in de eerste week na de
bevalling. Duurt een dag tot een aantal dagen. Emotioneel herstel kan maanden duren.
Menstruele cyclus & endocrinologische veranderingen
Na de geboorte van de placenta ↓ oestrogenen, progesteron, HcG en hPL. ↑Prolactine onmiddellijk weer wanneer er
borstvoeding wordt gegeven = hyperprolactinemie (↓afgifte dopamine in hypothalamus). De zoogstimulus remt de afgifte van
GnRH geen productie FSH en LH oestrogenen blijven laag geen ovulatie plaatsvind lactatie amenerroe. Bij
kunstvoeding, kan het slijmvlies ongeveer 2 tot 3 weken ontwikkelen tot de profilatiefase eerste ovulatie na 4 tot 5 weken
eerste menstruatie 2 weken later. Dit proces versneld wanneer de vrouw een dopamineagonist gebruikt om lactatie te remmen
, ovulatie 20ste dag
LACTATIE
Prolactine geproduceerd door de hypofysevoorkwab stimuleert de ontwikkeling van de ductuli en de alveoli. Ductuli
ontwikkelen zich ook door progesteron en de alveoli ook door hPL (ook groei tepels). Door oestrogenen wordt tijdens zws
melkproductie geremd en groeien de ductuli.
De borstklier bestaat uit vet- en steunweefsel en bevat
ongeveer 20 lobben verdeeld in kleine lobjes alveoli.
Rond alveoli ligt een myo-epitheliaal netwerk, dat kan
contraheren en het secreet naar de melkgangen (ducti
lactiferi) kan persen. Tepelhof bestaat uit spier- en
zenuwcellen en is omgeven door pigment (=aureolus). De
aureolus bevat de kliertjes van Montgomery, produceren
vettige stof houdt tepel soepel
Melkvorming
Na de geboorte van de placenta ↓ concentraties van oestrogenen, progesteron en hPL. plasmaprolactinespiegel na de bevalling
lagere waarden dan in de zwangerschap, komt de melkproductie toch op gang. Door zuigen van de baby ↑prolactinespiegel
weer + toeschietreflex. Prolactine stimuleert de alveolaire cellen ↑bloedtoevoer naar mammae en borsten zwellen. Na 2 tot
3 dagen is de zwelling maximaal (=stuwing). Dopamine (komt vrij bij angst) remt de afgifte van prolactine. Serotine, dat vrij komt
bij ontspanning, zorgt voor de productie van prolactine Piekt snachts.
De toeschietreflex(=neurohormonaal) hypofyse afscheiding oxytocine contractie van de gladde spiercellen in alveoli en
melkgangen en de tepelerectie, uteruscontracties stimuleert productie van prolactine.
Samenstelling moedermelk
Colostrum = de moedermelk in de eerste 2 tot 4 dagen. geelachtig vocht met afgestoten epitheelcellen, veel eiwitten (IgA
immunoglobulinen) en mineralen. minder koolhydraten, vet en calorieën. Preterme bevat meer proteïne (eiwitten) en ijzer.
- De immunoglobulinen (IgA) beschermen tegen infecties van de luchtwegen en het maag-darmkanaal bij zuigelingen. Ze werken
als s-IgA en verhinderen dat micro-organismen zich op het slijmvlies van de darmen en luchtwegen hechten.
- Het gehalte van lymfocyten en macrofagen in moedermelk is relatief hoog.
- Het bevat ook lactoferrine, deze bindt ijzer en beschermt daardoor tegen bacteriën die ijzer nodig hebben. De lysozymen in de
moedermelk stimuleren de bacteriolyse.
- interferon, werkt remmend op de groei van virussen.
- laag gehalte aan proteïnen en mineralen en stelt lagere eisen aan de nieren.
- eiwitten; wei-eiwitten (60%) en caseïne (40%). Deze zijn rijk aan essentiële aminozuren taurine en cysteïne. Ze zijn gemakkelijk
te verteren, groei lichaam + ontwikkelen hersenen.
- 50% uit moedermelk komt uit vet.
- cholesterol, linolzuur en meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren zoals arachidonzuur. Ze worden voor 90% verteerd.
- hoog lipasegehalte. Lipase splitst vetten in glycerol en vrij vetzuren. Het vetpercentage is afhankelijk van de
voedingsgewoonten van de moeder.
-Koolhydraten in moedermelk bestaan voor 80% uit lactose. verbeterd opname van calcium en andere mineralen uit de darm.
Lactose stimuleert de groei van een bacterie die de ontlasting van borstgevoedde kinderen zuur maakt en de groei van andere
bacteriën remt. Lactose wordt snel afgebroken tot glucose en galactose (deze wordt in de lever omgezet in glucose = brandstof
hersenen).
- De concentratie van water- en vetoplosbare vitaminen in moedermelk is afhankelijk van de inname van de moeder.
- Vitamine K en D zijn laag. Moedermelk bevat weinig ijzer, maar de opname van ijzer wordt bevorderd door een lage pH in de
darmen en door lactoferrine. Voor de eerste 6 maanden heeft het kind in utero voldoende ijzer opgeslagen.
- enzymen en hormonen, zoals HGF en thyroxine, waardoor de darmen zich sneller ontwikkelen en rijpen.
Contra-indicaties voor borstvoeding:
Gebruik van opiaten en bepaalde geneesmiddelen;
Infectieziekten zoals open tuberculose en hiv-infectie;
Zeldzame stofwisselingsziekten zoals fenylketonurie en galactosemie bij het kind;
Bij een herpeslaesie op de tepel(hof) is borstvoeding tijdelijk gecontra-indiceerd.
De hap-zoekreflex is in de eerste twee uur na de geboorte sterk aanwezig. Huid-op-huidcontact tussen moeder en kind
bevordert een langere duur van de borstvoedingsperiode.
Problemen bij borstvoeding
1. Borststuwing → Bloed- lymfestuwing. Ontstaan vooral op de 3 e tot 4e dag. Borsten zijn gezwollen en pijnlijk met een lichte
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller veertje_b. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.